- Mecenat Wazów od 1587 roku
- Zygmunt II Waza sprowadza w 1595 włoskich artystów do odbudowy Zamku Królewskiego na Wawelu
- Główny artysta: GIOVANNI BATTISTA TREVANO (kierownictwo odbudowy Wawelu) + Ambroży Meazzi, Łukasz Retino, Jan Baptysta Falconi, Tomasz Dolabella
- Pomimo, że jeszcze w 1600 działał na terenie małopolski manierystyczny krąg artystyczny Santi Gucciego to tworzący się nowy mecenat - Lubomirscy, Ossolińscy, Wiśniowiccy, podążali już w kierunku baroku przebudowując swoje pałace na włoski typ "palazzo in forteca"
- W Chęcinach odkryto złoża marmuru kawowego, który był powszechnie używany w baroku
niedziela, 11 kwietnia 2010
MECENAT KRÓLEWSKI WAZÓW - WCZESNY BAROK
sobota, 10 kwietnia 2010
ARCHITEKTURA RENESANSU - HISZPANIA
INFORMACJE OGÓLNE:
- Lata 1490- rozwinięcie się Hiszpanii:
- 1492 - chrześcijańskie królestwa hiszpańskie wypędzają Arabów z Półwyspu Iberyjskiego (którzy tam są od roku 711)
- panowanie Ferdynanda i Izabeli – pierwsi katoliccy władcy – bardzo dobry okres - budowa na terenach kolonii hiszpańskich kościołów i rezydencji
- powolne budowanie mocnego Imperium dzięki sojuszom z europejskimi potęgami oraz podbojami kolonialnymi -potęga militarna, gospodarcza
- w roku 1576 - bankructwo Hiszpanii
ARCHITEKTURA RENESANSU - ANGLIA
INFORMACJE OGÓLNE:
- Lata 1560 - renesans dociera do Anglii
- "najpóźniejszy" renesans (głównie ze względu na odległość od epicentrum reensansu - Włoch)
- dociera w czasie, gdy panuje dwoje ostatnich władców rodu Tudorów - Henryk VII i jego córka Elżbieta I
- okres oddzielenia się kościoła anglikańskiego od katolickiego (król Henryk VII staje się głową kościoła)
- za czasów Elżbiety I rozwija się wczesny renesans - tzw. styl elżbietański
- w Anglii mocno zakorzeniony jest późny gotyk (perpendicular style)
- budowniczowie zdobywają wiedzę na zasadzie "hobby" - nie są kształceni, ale budują
piątek, 9 kwietnia 2010
TWÓRCZOŚĆ ARCHITEKTONICZNO-RZEŹBIARSKA JANA MICHAŁOWICZA Z URZĘDOWA
JAN MICHAŁOWICZ Z URZĘDOWA:
- wybitny polski rzeźbiarz i architekt - nazywany polskim Praksytelesem, porównywany do greckiego Fidiasza
- niewiele o nim jest wiadome na pewno - ale na podstawie wszystkich przesłanek wynika, że wiedzę o sztuce rzeźbiarskiej zdobył w Krakowie w jednym z tamtejszych warsztatów
- około 1545 do Polski przybywa cała rzesza włoskich rzeźbiarzy, dla których łatwiejsze jest znalezienie pracy w Polsce aniżeli w ich ojczystym kraju - Jan Michałowicz na pewno zetknął się z włoskimi artystami i pod ich okiem kształcił [najprawdopodobniej u Jana CINI]
- później prowadził własną pracownię w Krakowie, gdzie kształciło się wielu uczniów - oni to rozpropagowali styl Michałowicza po całym kraju
czwartek, 8 kwietnia 2010
ARCHITEKTURA SAKRALNA ZAKONÓW W POLSCE
JEZUICI:
- Sobór Trydencki - 1545/1563 - ideologiczna ofensywa w odpowiedzi na reformację, tzw. kontrreformacja - sztuka barokowa ma pomagać w dziele kontrreformacji (określone zostają reguły artystyczne, budowlane, program, liturgia)
- Powstaje "dzieło wzorcowe" które ma realizować wszystkie postanowienia soboru - kościół IL GESU W RZYMIE - 1568 GIOVANNI DA VIGNOLA, a fasada GIACOMO DELLA PORTA - 1571
środa, 7 kwietnia 2010
KAPLICA ZYGMUNTOWSKA NA WAWELU I JEJ TWÓRCY
ARCHITEKCI:
- Bartolomeo BERECCI [projekt kaplicy]
- Jan CINI ze Sieny [współpracował z Padovano przy ołtarzu głównym]
- Bernardo Zenobio de GIANOTIS
- Jan Maria PADOVANO [rzeźby]
wtorek, 6 kwietnia 2010
TYPY NAGROBKÓW RENESANSOWYCH
PŁYTY NAGROBNE:
- w średniowieczu "płyty nagrobne" były wbudowywane w podłogi albo pojawiały się tylko tablice upamiętniające [czasem z portretem]
- BEZ PRZEDSTAWIENIA OSOBY ZMARŁEJ
- wszystkie płyty zagospodarowane w ten sam sposób
- prostokątna płyta
- herb otoczony motywami roślinnymi z rozwianymi wstęgami
- tablica inskrypcyjna
- takie płyty przerodziły się później w epitafia [później w epitafiach pojawiają się portrety] - tablice epitafijne nie są połączone z miejscem pochówku - mają tylko upamiętniać daną osobę
- np. płyta Jana Łaskiego [prymasa, płyta do jego nagrobka]
- Z PRZEDSTAWIENIEM OSOBY ZMARŁEJ
- postaci męskie [wyższe duchowieństwo - biskupi albo osoby świeckie - rycerze] oraz postaci kobiece
- nagrobek PULPITOWY, GABLOTOWY
poniedziałek, 5 kwietnia 2010
NURT EMOCJONALNY BAROKU. CHARAKTERYSTYKA DZIEŁA I TWÓRCY
CHARAKTERYSTYKA:
- 1630-1670 - drugi okres baroku, współistniejący z harmonijnym - tworzonym głównie na szczeblu stołecznym, a emocjonalny na prowincji
- Sztuka kontynuująca nurt "wazowski", ale nieco odmienna
- Zamiana tworzywa naturalnego na stiuk dający się łatwo modelować
TWÓRCZOŚĆ ARCHITEKTONICZNO-RZEŹBIARSKA JANA MARII PADOVANO
JAN MARIA PADOVANO:
- Padwa - 1493 / 1574 - Kraków
- rzeźbiarz, medalier, murator
- Polska - 1532, na zaproszenie Zygmunta Starego, aby wykonać medale rodziny królewskiej
- pracował początkowo w warsztacie Bartolomeo Berecci`ego
TWÓRCZOŚĆ ARCHITEKTONICZNO-RZEŹBIARSKA SANTI GUCCIEGO
SANTI GUCCI:
- Florencja - 1530/1600 - Mirów
- Posiadał licznych współpracowników - prace o doskonałym wykończeniu uznawane są za jego, a reszt za jego warsztat
- przedstawiciel manieryzmu florenckiego
- nie tylko rzeźbiarz, ale i architekt
- pracował głównie w Krakowie i Pińczowie, gdzie miał swoje pracownie
- architekt króla, ale pracował też dla innych: Firlejów, Myszkowskich, Leszczyńskich
SCHARAKTERYZOWAĆ TYP WCZESNORENESANSOWEGO PAŁACU FLORENCKIEGO – ZAGADNIENIA FORMALNE (UKŁAD PRZESTRZENNY, KOMPOZYCJA, DETAL, DEKORACJA), PROGRAM FUNKCJONALNY I JEGO ROZMIESZCZENIE, NAJWYBITNIEJSZE PRZYKŁADY
INFORMACJE OGÓLNE:
- kolebką renesansu jest Florencja
- siła ciężkości odnośnie typów funkcjonalnych projektowanych w okresie wczesnego renesansu przenosi się w kierunku budynków świeckich - pałace, rezydencje podmiejskie, budynki użyteczności publicznej
- znamienitym jest wykształcenie się w XV wiecznych Włoszech typu pałacu miejskiego - charakterystycznego dla tego okresu
- w średniowieczu nie istniały budynki o takiej funkcji, stąd też renesansowi twórcy nie mieli wzorców, z których mogliby czerpać (najstarsze pałace pochodziły ze starożytnego Rzymu i były w większości zniszczone)
- pierwotnie pałace miejskie mają jeszcze charakter obronny (palazzo in fortezza), ale później, w czasach udoskonalenia się fortyfikacji miejskich - tracą go
niedziela, 4 kwietnia 2010
BARTOLOMEO BERECCI I JEGO KRĄG WARSZTATOWY
BARTOLOMEO BERECCI:
- Włoski architekt i rzeźbiarz
- Działający przy dworze Zygmunta Starego
- Przejął warsztat rzeźbiarsko-kamieniarski Franciszka Florentczyka wraz z jego pomocnikami:
- Bernardino di Gianotis
- Giovanni Cini ze Sieny
- Mikołaj Castiglione
- Benedykt z Sandomierza - portale na Wawelu
- Wykonywał zamówienia w Krakowie, Niepołomicach, Poznaniu, Tarnowie
sobota, 3 kwietnia 2010
RZESZA NIEMIECKA - RENESANS GOTYCKI
OGÓLNIE:
- czas trwania: ok 1450-1600
- panowanie Karola V (prowadził wojny z Francją i Turcją)
- W mniejszych i większych księstwach panuje władca kościelny a nad nim cesarz świecki wybierany przez 7 elektorów
- Rzesza Niemiecka w ówczesnym czasie to konglomerat państewek które łączy język i władza cesarska
- Poza wojnami z Francją i Turcją wybuchają też wojny domowe pomiędzy księstwami niemieckimi toczące się do 1555 roku
- W 1517 ma miejsce rozłam w kościele - Marcin Luter "przybija swoich 95 tez" do drzwi kościoła w Wittenberdze co rozpoczyna początek reformacji, co skutkuje:
- "podział" państwa ze względu na religię
- południe państwa - katolickie, północ - protestancka
- architektura uzależniona jest od wpływów religijnych - wpływy renesansu widoczne są zdecydowanie bardziej na południu państwa
- Protestantyzm – wzorce z Niderlandów
- Katolicyzm – wzorce z Włoch
- prawie wcale nie buduje się nowych kościołów
- Wojny religijne są krwawe - podział na katolików i protestantów - sytuacja nie sprzyja budownictwu
piątek, 2 kwietnia 2010
RENESANS NA ŚLĄSKU
- wpływ na renesans na Śląsku ma:
- renesans krakowski
- renesans niemiecki
- renesans niderlandzki
- później doszły wpływy włoskie dzięki komaskom - mistrzom sztuki budowlanej znad jeziora Como, którzy przybyli na Śląsk około 1520 roku. Komaskowie na przestrzeni wieków emigrowali do innych krajów europejskich łącząc swoje mistrzostwo ze stylami i warunkami lokalnymi. Na grunt Śląska przynieśli styl renesansu włoskiego w odmianie wenecko-lombardzkiej
- ok 1560 na tereny śląskie docierają niderlandzcy artyści uciekający przed kontrreformacją i przynoszą ze sobą swoje tendencje
czwartek, 1 kwietnia 2010
MANIERYZM NIDERLANDZKI W GDAŃSKU - AUTORZY, DZIEŁA
- Manieryzm niderlandzki rozwija się w Gdańsku ze względu na środowisko protestanckie oraz liczne kontakty handlowe i przynależność miasta do Hanzy
- Zaraz po gotyku - manieryzm - renesans nie zdążył dotrzeć
- Wzorniki Cornelisa Florisa i Jana Vredemana de Vries
- Rodzina Van den Block
- Antoni van Opbergen
- Jan i Jerzy Strakowski
ARCHITEKTURA WCZESNEGO RENESANSU W POLSCE
OGÓLNE INFORMACJE NA TEMAT RENESANSU:
- trwa od XVI wieku do XV wieku
- współistnieje z późnym gotykiem - szczególnie na Mazowszu, Litwie
- odrodzenie sztuki antycznej, pochodzenie włoskie
- wracają do łask: plan koła, sklepienie kolebkowe, drewniane stropy kasetonowe, kopuła, porządki, kolumny, pilastry, belkowania, motyw łuku triumfalnego (jedno i trójprzelotowy)
- spokój, równowaga, harmonia, umiarkowany ornament tektoniczny (motyw kandelabrowy, panoplia, motyw arabeski, groteski, kolumny zastępowane postaciami - kariatydami, herosami)
- rozwija się architektura rezydencjonalna - nowe budowle lub przebudowa
Subskrybuj:
Posty (Atom)