piątek, 6 kwietnia 2012

RAR-4 66.ARCHITEKTURA KLASYCYZMU WE FRANCJI - TŁO HISTORYCZNE, GENEZA IDEOWA, FAZY ROZWOJOWE, GŁÓWNI TWÓRCY I ICH DZIEŁA (BUDOWLE SAKRALNA, REZYDENCJONALNA I UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ)

TŁO HISTORYCZNE:
  • w XIII w. następuje odwrócenie się od baroku i rokoka - styl dworski, nie docierający do zwykłych ludzi, bo za drogi 
  • we Francji tak na prawdę kult antyku nigdy nie minął, stąd też bardzo łatwo było wprowadzić klasycyzm
  • okres wielkich problemów gospodarczo-finansowych państwa [utrzymanie wielkich armii, wysokie apanaże arystokracji i dworu królewskiego
  • lata 1789-1799 - rewolucja francuska
  • o ile w pierwszej połowie XVIII wieku w samym Paryżu powstaje kilkadziesiąt pałaców i pałacyków arystokracji, bankierów, o tyle Rewolucja je konfiskuje i zamienia na cele użyteczności publicznej, sama niczego nie budując poza trybunami i bramami triumfalnymi
  • dopiero w okresie empire cokolwiek zaczyna się budować
  • ostatni okres klasycyzmu we Francji nie obfituje w nowe budynki, ze względu na wyludniony i osłabiony przez wojny kraj
  • trwa od ok. 1750 do ok. 1850

GENEZA IDEOWA:
  • w 1748 odkopano Pompeje, Herculanum - zainteresowanie przeszłością, antykiem
  • dodatkowo zainteresowanie antykiem pogłębiają badania sztuki starożytnej Winckelmanna, grafiki Piranesiego, rysunki artystów przedstawiające antyczne dzieła
  • przekonanie o bezspornej wyższości sztuki klasycznej nad wszystkimi innymi
FAZY ROZWOJOWE:
  • trzy fazy o niezbyt wyraźnych granicach i niezbyt wielkich różnicach
  • I faza - styl Ludwika XVI - ok. 1750-1800 [lekka i swobodna, lekko jeszcze nawiązująca do rokoka, głównie we wnętrzach, wszystko prostolinijne, jedynie koła lub półkola, delikatny ornament barwny w postaci pastelowych jasnych kolorów]
  • II faza - styl Cesarstwa (empire) - ok. 1800-1815 [klasycyzm nabiera mocy, forma staje się bardzo monumentalna, reprezentacyjna, detal nawiązuje mocno do detalu starorzymskiego: masywne girlandy, wieńce, orły, kariatydy]
  • III faza - klasycyzm XIX wieku - ok. 1815-1850 [architektura bardzo "odmierzona, klasyczna]
TWÓRCY I ICH DZIEŁA:
  • Jacques Ange Gabriel - niezbyt radykalny klasycysta, pałac Petit Trianion - budyneczek dla metres króla, później był domem dla Marii Antoniny, żony Ludwika XVI, harmonia rytm, powściągliwość w formie, i dobudowa teatru do północnego skrzydła Wersalu
  • Jacques Germain Soufflot - kościół św. Genowefy w Paryżu tzw. Panteon, plan krzyża greckiego z centralną kopuła i 4 mniejszymi spłaszczonymi kopułami nad ramionami, poprzedzony portykiem kolumnowym, wnętrze doświetlane 16 oknami w bębnie oraz latarnią 
  • Jacques Germain Soufflot - teatr w Lyonie, który nota bene został później przeprojektowany przez Nouvela, zyskując olbrzymią kolebkę, a później pomysł dodania kolebki wykorzystano przy operze w Bytomiu
  • Victor Louis - teatr w Bordeaux, doceniona za bardzo przestronne wnętrze
  • Barthelemo Vignon - kościół św. Magdaleny który wygląda jak świątynia grecka, bardzo nieszczery
  • Pierre Fontaine i Charles Percier - Łuk triumfalny na placu Carrousel, łuk o trzech bramach przelotowych, zakończony belkowaniem, na nim attyka i kwadryga - naśladownictwo łuku Konstantyna w Rzymie

1 komentarz: