RAR-3 53.TYPY KONSTRUKCJI DREWNIANYCH WIĄZARÓW DACHOWYCH

WIĘŹBA KROKWIOWA 

• rozpiętość do 6 m 
• nachylenie powyżej 40°
• brak podpór pośrednich (konstrukcja opiera się jedynie na murłatach) - wolna przestrzeń poddasza
• wywiera duży nacisk boczny na ściany kolankowe - nie mogą być zbyt wysokie i wymagają wzmocnienia, np. żelbetowymi słupkami lub wieńcem, opasującym ściany na wysokości zamocowania murłat
• więźba krokwiowa oparta na murłatach
• więźba krokwiowo-belkowa oparta na drewnianych belkach stropowych

WIĘŹBA KROKWIOWO-JĘTKOWA

• rozpiętość do 8,5 m
• na poziomie ok. 2/3 wysokości dachu krokwie spinają jętki – poziome belki, zwiększające sztywność konstrukcji dachowej i nośność samych krokwi
• na jętkach mocowany jest często lekki sufit, przykrywający środkową część poddasza
• więźba krokwiowo-jętkowa

 WIĘŹBA PŁATWIOWA

• rozpiętość dachu powyżej 8 m 
• przy małych pochyleniach połaci
• krokwie opierają się na belce biegnącej wzdłuż kalenicy, nazywanej płatwią kalenicową
• płatew podpierana jest w pewnych odstępach przez słupy, zwane również stolcami
• niekiedy zamiast na stolcach, płatew spoczywa na wewnętrznej ścianie nośnej w osi domu
• więźba płatwiowa

WIĘŹBA PŁATWIOWO-KLESZCZOWA

• o rozpiętości 12-16 m
• połączenie konstrukcji krokwiowo-jętkowej z płatwiową
• dwie lub trzy płatwie podparte słupami dzielą rozpiętość dachu na równe części
• dodatkowe zwiększenie nośności krokwi zapewniają tu kleszcze, mocowane podobnie jak jętki. Niekiedy dla zwiększenia sztywności konstrukcji dodaje się miecze – skośnie ustawione belki, łączące słupy z kleszczami)
• więźba płatwiowo-kleszczowa
• więźba płatwiowo-kleszczowa z płatwią kalenicową
• więźba płatwiowo-jętkowa

 KONSTRUKCJE DŹWIGAROWE

• konstrukcje o rozpiętości do 15 m
• w postaci płaskiej kratownicy z desek o wyliczonym przekroju
• stosować jedynie w budynkach z poddaszem nieużytkowym (nawet gospodarczo), gdyż ich gęsto rozmieszczone elementy uniemożliwiają dostęp do przestrzeni poddasza
• dźwigar deskowy - belkowy

DACH PULPITOWY

• jednospadowa odmiana dachu o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej
• wykonuje się go głównie nad przybudówkami oraz długimi i wąskimi budynkami usytuowanymi na granicy działki, w których rozpiętość pomiędzy ścianami nie przekracza 6 m
• dwie ściany stolcowe – tylną i środkową, czasami jeszcze ściankę kolankową
• tylna, pionowa, często wykorzystywana jest do usztywnienia wiotkiej ściany pulpitowej, z którą łączona jest stalowymi kotwami (na wysokości kleszczy)
• środkowa zazwyczaj jest pochylona, żeby obciążenia z dachu były przekazywane jak najdalej od środka stropu.
• więźba płatwiowo-kleszczowa jednospadowa

WIĄZARY KRATOWE

• konstrukcje te wykorzystywane były głównie do przekrywania baraków
• obecnie często znajdują zastosowanie w domach drewnianych i murowanych
• wiązary kratowe najlepiej się sprawdzają jako konstrukcje dachów dwuspadowych o niewielkim kącie nachylenia (14-23°). Szczególnie w domach z nieużytkowym poddaszem o rozstawie ścian nośnych (zewnętrznych) do 12 m
• zalety: lekkość, prostota i szybkość wykonania powtarzalnej konstrukcji, niewielki koszt konstrukcji stropu i dachu, możliwość swobodnego zagospodarowania wnętrza (bo niepotrzebne są wewnętrzne ściany nośne)
• wiązary kratowe

DACHY WIESZAROWE 

• stosowane do rozpiętości 12 m
• gdy nie można wesprzeć więźby na słupach ze względu na brak wystarczająco wytrzymałego dla nich oparcia na stropie
• wieszaki łączą krokwie w kalenicy z zastrzałami – belkami biegnącymi niemal równolegle do krokwi i przenoszącymi obciążenie na ścianę kolankową
• w zależności od rozpiętości dachu wiązary dachu mogą być: 
• • jednowieszakowe (od 6 do 8 m)
  • jednowieszakowe z krzyżulcami (od 8 do 10 m)
  • dwuwieszakowe (od 10 do 12m)
• Wiązar jednowieszakowy składa się z wieszaka, ściągu, mieczy i zastrzałów. Wiązary są połączone ze sobą płatwią kalenicową i płatwiami stopowymi. Na płatwiach tych opiera się krokwie. Na ściągach można układać belki stropowe.