RAR-2 37.ŹRÓDŁA PRAWA REGULUJĄCEGO ZASADY PROJEKTOWANIA ARCHIETKTURY

ŹRÓDŁA PRAWA W POLSKIM PORZĄDKU PRAWNYM:

• Konstytucja
• ratfykowane umowy międzynarodowe
• ustawy
• rozporządzenia
• akty prawa miejscowego [w formie uchwał]

• źródła prawne podane w tej kolejności pokazują hierarchię zależności pomiędzy sobą - np. akty prawa miejscowego muszą być zgodne z wszystkimi aktami prawnymi znajdującymi się wyżej w hierarchii

USTAWA Z DNIA 7 LIPCA 1994 PRAWO BUDOWLANE:

• Ustawa - Prawo budowlane, normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY Z DNIA 12 KWIETNIA 2002 R. W SPRAWIE WARUNKÓW TECHNICZNYCH JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ BUDYNKI I ICH USYTUOWANIE:

• Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO: SUIKZP; MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO; WARUNKI ZABUDOWY

NORMY BUDOWLANE:

• Normy określają m.in. jak powinny wyglądać rysunki budowlane, przedstawiają sposoby obliczeń wytrzymałości konstrukcji, zagadnienia fizyki budowli itd.

RAR-2 36.ODPOWIEDZIALNOŚĆ ETYCZNA W DZIAŁALNOŚCI ARCHITEKTA

• Zasady odpowiedzialności etycznej i zawodowej określa Kodeks Etyki Zawodowej Architektów, który został opracowany przez Izbę Architektów na podstawie projektu dokumentu, przygotowanego przez Radę Architektów Europy ACE.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ETYCZNA W DZIAŁALNOŚCI ARCHITEKTA:
WOBEC KRAJU I SPOŁECZEŃSTWA architekt ma obowiązek:

• służyć społeczeństwu wiedzą, talentem, doświadczeniem i pracą
• odnosić się z należytym szacunkiem i zrozumieniem do środowiska przyrodniczego oraz spuścizny historycznej, świadczącej o kulturze narodu, chronić je i otaczać opieką
• kierować się w swojej pracy zawodowej zasadą tolerancji wobec postaw ludzkich
• szerzyć wiedzę o architekturze, a swoim postępowaniem zjednywać zrozumienie dla działalności zawodowej architektów

RAR-2 35.CO OZNACZA "KONTEKST MIEJSCA" W ARCHITEKTURZE W MYŚL ETYKI ZAWODOWEJ. PODAJ PRZYKŁADY

KONTEKST MIEJSCA – zespół cech, jaki posiada dana lokalizacja:

• Dziedzictwo kulturowe
• Obiekty zlokalizowane w sąsiedztwie lokalizacji
• Wcześniejsza funkcja
• Tradycja lokalna (dot. wyglądu obiektu oraz funkcji)
• Historia miejsca
• Ilość ludzi odwiedzających miejsce (przechodzą obok lub jest ono dla nich widoczne)
• Kontekst architektoniczny, urbanistyczny, historyczny, tradycyjny
• Wprowadzana funkcja oraz wygląd zewnętrzny obiektu musi być zgodny z kontekstem miejsca, by obiekt był społecznie akceptowalny.

CO MÓWI KODEKS ETYKI ZAWODU ARCHITEKTA NA TEMAT KONTEKSTU:

• Architekci szanują w swej twórczości wartości zastane, dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe i dbają o ich zachowanie i rozwój. Dążą do podnoszenia jakości życia i zamieszkiwania oraz jakości środowiska i otoczenia, w sposób nienaruszający ich równowagi, działając z przekonaniem, że efekty ich pracy służą szeroko pojętym interesom wszystkich, którzy mogą oczekiwać pożytku i zadowolenia z nich

RAR-2 34.RODZAJE OBIEKTÓW WYSTĘPUJĄCYCH W OBRĘBIE ZAKŁADU PRZEMYSŁOWEGO + KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

STREFY FUNKCJONALNE I ICH OBIEKTY:

• WEJŚCIOWA:
• • portiernia
  • wartowania
  • budynek biurowy [administracja + biura projektów]
  • bufet / jadalnia / stołówka [socjalna]
  • punkt pierwszej pomocy
  • zespół higieniczno-sanitarny: łaźnie, umywalnie, toalety, szatnie
• PRODUKCYJNA:
• • hale produkcyjne
  • • o strukturze uniwersalnej
    • o strukturze częściowo scalonej z urządzeniami procesu
    • obudowane struktury technologiczne
• MAGAZYNOWA:
• • magazyny [przechowywanie wyprodukowanych rzeczy, surowców]

RAR-2 33.OGÓLNE ZASADY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ZAKŁADU PRZEMYSŁOWEGO

• Reprezentacyjna:
• • strefa wejściowo-dojazdowa [portiernia + wartownia +dojazd]
  • socjalno-administracyjna
  • • socjalna = szatnia + umywalnia + sanitariaty + jadalnia
    • administracyjna = biura projektów + placówka badawcza + szkolenie kadr + informacja + stała praca biurowa + dozór techniczny + administracja wydziałowa
  • parkingowa 

• Produkcyjna:
• • strefa głównej produkcji [budynki produkcji + zaplecze techniczne]
  • strefa produkcji pomocniczej  [budynki produkcji + zaplecze techniczne]

• Magazynowa

• Poza zakładem [dodatkowo]:
• • parkingi samochodowe, autobusowe [w pobliżu strefy wejściowej]
  • obiekty usługowe związane z zakładem [np. sklep firmowy, pawilon wystawowy, dom kultury, ośrodek rekreacji, sportu]

NA PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ZAKŁADU PRZEMYSŁOWEGO MAJĄ WPŁYW NASTĘPUJĄCE CZYNNIKI:

• diagram produkcyjny [wiedzieć jakie czynności po sobie następują, żeby rozmieszczenie budynków odpowiadało procesowi]
• plan przepływu materiałów [np. żeby było wiadomo w którym miejscu produkcji ważne jest dodanie jakiegoś składnika - lokalizacja pomocniczych magazynków]
• ustawienie maszyn [ma wpływ na plan budynków]
• plan zatrudnienia [możliwość oszacowania wielkości strefy socjalnej i jej podziału]
• wyposażenie zakładu
• działka budowlana
• transport i komunikacja
• zaopatrzenie w energię, wodę - przyłącza

RAR-2 32.WYMIENIĆ I OPISAĆ ZGRUPOWANIA PRZESTRZENNE PRZEMYSŁU

FORMY KONCENTRACJI (ZGRUPOWANIA PRZESTRZENNEGO) PRZEMYSŁU:

• Przemysł rozproszony
• Skupienia przemysłowe
• Ośrodek przemysłowy – miejscowość posiadająca zakłady przemysłowe
• Okręg przemysłowy – obszar o dużym nagromadzeniu zakładów przemysłowych, które wykazują ze sobą powiązania produkcyjne
• • składa się z przynajmniej kilku ośrodków 
  • posiada znaczny odsetek ludności zatrudnionej w przemyśle 
  • skupia znaczny potencjał wytwórczy na niewielkim obszarze 
  • duża część zakładów pracy wykazuje powiązania produkcyjne 
• Technopolie – ośrodki z dominacją przemysłów wysokiej techniki
• • miasta, okręgi przemysłowe najnowszej generacji, w których koncentrują się parki technologiczne i parki naukowe
  • ich powstanie wiąże się z trzecią rewolucją przemysłową
  • główna gałąź przemysłu to przemysł wysokich technologii - high-tech
  • czynniki lokalizacji high-tech to: wysoko wykwalifikowana kadra, dobra infrastruktura, sąsiedztwo placówek naukowo-badawczych oraz duże nakłady finansowe na badania innowacyjne

RAR-2 31.ZASADY LOKALIZACJI PRZEMYSŁU [PODSTAWOWE TYPY PRZEMYSŁU I RODZAJE PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ]

CZYNNIKI WYBORU LOKALIZACJI PRZEMYSŁU:

• przyrodnicze
• • baza surowcowa i źródła energii
  • zasoby wodne
  • bariery ekologiczne
• techniczno-ekonomiczne
• • infrastruktura techniczna
  • korzyści aglomeracji
  • rynek zbytu [chłonność i bliskość]
  • siła robocza [zasoby i kwalifikacje]
  • zaplecze naukowo-techniczne
• społeczno-polityczne
• • polityka państwa [tworzenie sse, ulgi itd]
  • prawodawstwo

RAR-2 30.CO WPŁYWA NA POCZUCIE KOMFORTU W UŻYTKOWANIU POMIESZCZEŃ PRACY, NAUKI I WYPOCZYNKU

MIKROKLIMAT:

• dobra temperatura - jak jest za ciepło ludzie stają się agresywni - zapobieganie przegrzaniu, ale też i przemarzaniu
• odpowiednia wilgotność powietrza
• ruch powietrza
• wymiana powietrza

RAR-2 29.ZAGADNIENIE DOSTĘPNOŚCI TERENÓW I OBIEKTÓW DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH (UWZGLĘDNIAJĄC RÓŻNE RODZAJE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI)

ZASADY PROJEKTOWANIA POMIESZCZEŃ DOSTĘPNYCH DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

RAR-2 28.POJĘCIE ERGONOMII W PROJEKTOWANIU ARCHITEKTONICZNYM

• ergonomia = ergon [praca] + normos [prawo]
• Ergonomia jest to dziedzina wykorzystująca wiedzę o możliwościach psychofizycznych i potrzebach człowieka do projektowania i korygowania wyrobów użytkowych, maszyn, urządzeń, narzędzi, organizowania miejsca pracy i otaczającego nas środowiska w celu zapewnienia odpowiedniej wydajności, komfortu, bezpieczeństwa i satysfakcji z pracy
• Systematyczne badania o charakterze ergonomicznym zaczęto prowadzić dopiero w okresie II wojny światowej w USA i w Wielkiej Brytanii. Wyprodukowanych na użytek wojny skomplikowanych czołgów, samolotów, łodzi podwodnych, radarów, itp. przeciętny człowiek nie był w stanie obsłużyć w sposób właściwy i skuteczny. Sprawne posługiwanie się tymi urządzeniami wymagało długotrwałego szkolenia lub dawało niepełne wykorzystanie możliwości sprzętu. Zaczęto prowadzić badania zmierzające do określenia granic możliwości człowieka w zakresie przenoszenia określonych obciążeń fizycznych, psychicznych i środowiskowych. Wyniki tych badań wykorzystano do opracowania zasad racjonalnego konstruowania urządzeń. Na początku były to urządzenia kontrolne, sygnalizacyjne i sterownicze, a później całe systemy. Po zakończeniu wojny opracowane rozwiązania ergonomiczne oraz metody i techniki badań przeniesiono do przemysłu cywilnego
• Celem głównym jest polepszanie warunków pracy człowieka, które obejmuje dostosowanie ich do możliwości pracownika oraz właściwy dobór pracownika do danej pracy i jego edukację obejmującą specyfikę stanowiska
• WSPÓŁCZEŚNIE ergonomia jest nauką interdyscyplinarną, kompleksową i stosowaną, obejmującą wzajemnie przenikające się nauki z wielu dziedzin. Korzysta z dorobku takich nauk lub dziedzin naukowych jak:
• • psychologia pracy,
  • socjologia pracy,
  • fizjologia pracy,
  • higiena, medycyna pracy,
  • organizacja pracy,
  • antropometria
  • nauk technicznych, np. materiałoznawstwa, budowy maszyn
• Rozwija się w 2 kierunkach:
• • ergonomia koncepcyjna – wprowadzenie zasad humanizacji techniki już na etapie założeń, a później projektowania
  • ergonomii korekcyjnej – modernizacja istniejących systemów oraz poprawienie warunków pracy

RAR-2 27.PIĘĆ WSPÓŁCZESNYCH BUDYNKÓW, ZREALIZOWANYCH PO ROKU 1980 W POLSCE

KURYŁOWICZ STEFAN [APAKA]:

• centrum biurowe Focus Filtrowa - gigantyczny 6-ścian o powierzchni 62 tyś.m2; każda ściana zewnętrzna została inaczej opracowana; budynek wewnątrz tworzy 4 niezależne części z dużym atrium po środku; wewnątrz ogród zimowy z widokiem na Pola Mokotowskie; zastosowanie double skin facade; 

RAR-2 26.TRZECH WSPÓŁCZESNYCH ARCHITEKTÓW KRAJOWYCH I ICH TWÓRCZOŚĆ

KURYŁOWICZ STEFAN:

• projektant związany mocno z Warszawą - tam znajduje się najwięcej i najbardziej rozpoznawalnych jego projektów
• wykładowca na Politechnice Warszawskiej, prowadził równolegle pracownię architektoniczną APAKA
• jego budynek Eko Parku i biurowiec LOTU znalazły się w atlasie PHAIDONA na lata 1998-2002 - nie był anonimowy na świecie
• zginął w wypadku samolotowym w 2011 / urodzony w 1949 [miał 62 lata]
• człowiek o szerokich zainteresowaniach - lotnictwo, żeglarstwo, auta; bardzo aktywny: uprawiał narciarstwo, biegał
• specjalizował się w projektowaniu obiektów użyteczności publicznej - biurowców o dużej skali
• jego projekty cechuje: wysoki standard wykonania, minimalizm, proste formy, poszukiwanie detalu "technicznego" [ozdoby nie są dodane, ale rozwiązania techniczne obiektu stanowią dekorację są w sobie], "architektura nie może być nieuzasadnionym fajerwerkiem", dostosowanie projektu do otoczenia, funkcjonalizm, podkreślenie relacji obiektu z kontekstem
• Kuryłowiczem rządziła logika interesu ekonomicznego, był businessmanem wśród architektów
• był laureatem nagrody SARP, ale także był nominowany do Nagrody im. van de Rohe
• ważniejsze realizacje:
• • biurowiec LOTU - double skin facade; przestrzeń pomiędzy szkleniami - rekreacyjna; prosta bryła pełna wdzięku i elegancji
  • centrum biurowe Focus Filtrowa - gigantyczny 6-ścian o powierzchni 62 tyś.m2; każda ściana zewnętrzna została inaczej opracowana; budynek wewnątrz tworzy 4 niezależne części z dużym atrium po środku; wewnątrz ogród zimowy z widokiem na Pola Mokotowskie; zastosowanie double skin facade; 
  • biurowiec Prosta Tower - budynek biurowy w Warszawie, przylega jedną ścianą do wieżowca mieszkaniowego - Łucka City; początkowo miał być też mieszkaniówką, ale w wyniku małego popytu w dobie kryzysu na mieszkania, zmieniono jego funkcję docelową na budynek biurowy; wtedy też otrzymał "falistą" żelbetową ażurową konstrukcję wystawioną na czoło elewacji obiektu
  • siedziba Avon
  • apartamentowiec Symfonia w Gdańsku
  • fabryka wiązek kablowych 
  • osiedle mieszkaniowe Marina Mokotów

RAR-2 25.WPŁYW USTALEŃ SOBORU WATYKAŃSKIEGO II NA KSZTAŁTOWANIE ARCHITEKTURY SAKRALNEJ XX W.

• Podstawą jest „Konstytucja o liturgii świętej” z 1963 r
• Motywacja: potrzeba dostosowania sztuki kościelnej do mentalności i potrzeb współczesnego człowieka
• Duże znaczenie symbolizmu (skróty i oszczędności środków artystycznych) bardziej niż ilustracyjność
• Preferowane są założenia centralne i nie tak wysokie jak np. w gotyku
• Plan i bryła świątyni ma się różnić od budynków mieszkalnych i użytkowych
• Kościoły powinny mieć miarę ludzką, sprzeciw wobec monumentalizmowi budowli sakralnych
• Wnętrze kościoła nie powinno wymuszać sztucznego zachowania, powinno być w miarę „przytulne”, swojskie dla wiernych (zgoda na regionalizm)
• Kościoły powinny przejąć odrobinę funkcji społecznych (zgromadzenia, dyskusje, występy chórów), dlatego dokomponowane zostały pomieszczenia socjalne, wielofunkcyjne, tak aż powstało centrum parafialne
• Obszerny plac przed świątynią i duże obejście procesyjne wokół niej
• Msza twarzą do ludu – zaangażowanie wiernych w liturgię – ołtarz główny nie ma już przylegać do ściany, lecz być od niej odsunięty i być bliżej centrum świątyni i koncentrować uwagę
• Strefa ołtarzowa powinna być podkreślona, ale nie oddzielona od pozostałej części kościoła (znikają balaski, zwane cancalli)
• Dowolność w umieszczeniu tabernakulum – może się znajdować za ołtarzem
• Ambony w widocznych miejscach
• W świątyniach ławki dla wiernych i zapewnienie pełnej widzialności i słyszalności
• Zasadnicze wytyczne w sprawie budowy nowych kościołów: regulują potrzebną ilość kościołów, obszar, powierzchnię, kształt działki na budowę i rozplanowanie parafii, a także usytuowanie świątyni i budynków towarzyszących oraz jego wielkość
• Konfesjonały, klęczniki, pulpity i ławki mają być w stylu odpowiednim do wnętrza kościoła i być widoczne

RAR-2 24.WYJAŚNIJ POJĘCIE GENIUS LOCCI I JEGO ZNACZENIE W PROJEKTOWANIU

• Genius Locci (z łac.) - bardzo popularne w Anglii Spirit ot the Place (z ang.) co można przetłumaczyć jako Duch / Dusza Miejsca. Zachowanie wartości niematerialnych miejsca. Np. dom, w którym mieszkał Papież lub ważna dla danej społeczności osoba może być kiczowaty, ale należy go zachować w tkance miejskiej gdyż tworzy klimat miejsca, nadaje mu specyficzny charakter.
• należy nawiązać do klimatu, ducha miejsca przez dobre dopasowanie formy i funkcji nowej tkanki, „plomby” w zabudowie do otoczenia. Wyczucie odpowiedniej dla miejsca formy powinno się także odbywać przez zastosowanie odpowiednich materiałów (silny wpływ ma tutaj regionalna tradycja budowlana). Dobre musi być także wpasowanie w układ urbanistyczny (linie zabudowy, kwartały itp.).
• wartości niematerialne może mieć także przyroda. Należy, więc dobrze wpisać się w krajobraz i jakość przestrzeni (w górach formy spadziste, na pustyni czy równinie formy i układy horyzontalne.

RAR-2 23.CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE DECYDUJĄCE O WYBORZE LOKALIZACJI ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ

UKSZTAŁTOWANIE TERENU:

• tereny górzyste i jeziora - lokalizowanie na stokach południowych
• miasta w kotlinach: północne i zachodnie tereny [ze względu na przewietrzanie]

BLISKOŚĆ WÓD:

• nie bezpośrednio nad wodami: owady, mgły, wilgoć, możliwość podtopień

NASŁONECZNIENIE:

• dobrze jest wybrać taką działkę, która zapewni odpowiednie nasłonecznienie w adekwatnych miejscach [np. taras i strefa dzienna od południowej strony a ulica od północnej] 

WIEJĄCE WIATRY:

• tereny na zachodnie, południu miast [wiatry wieją z zachodu i południa - przynoszą świeże powietrze, wywiewają dymy i spaliny na północ i wschód] 

RODZAJ PODŁOŻA:

• sprawdzić czy teren nie jest w obszarze szkód górniczych, czy w sąsiedztwie nie ma urobiska, czy teren nie jest osuwiskowy

INFRASTRUKTURA DROGOWA:

• zapewnienie możliwości dojazdu do działki
• z dala od dróg szybkiego ruchu

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA:

• zaopatrzenie budynku w media

SĄSIEDZTWO:

• jak blisko do miasta - czy dostępne są podstawowe usługi - szkoły, przedszkola, sklepy
• czy w pobliżu nie ma czegoś zakłócającego spokój - np. lotnisko

MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO:

• może się okazać, że w planie jest zapisana możliwa powierzchnia zabudowy działki, ilość kondygnacji, spadki dachu itd. i to może kolidować z potzrebami

UPODOBANIA INWESTORÓW

RAR-2 22.OMÓW ZAGADNIENIE BEZPIECZEŃSTWA AKUSTYCZNEGO W BUDOWNICTWIE MIESZKANIOWYM

HAŁAS:

• niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, a często nawet szkodliwe drgania mechaniczne ośrodka sprężystego działające za pośrednictwem powietrza na organ słuchu człowieka
• pochodzenie: komunikacja, zakłady pracy, porty lotnicze, ale także mieszkania sąsiadów, instalacje 

RAR-2 21.OPISZ JAKI WPŁYW NA KSZTAŁTOWANIE ARCHITEKTURY DOMU JEDNORODZINNEGO MA JEGO USYTUOWANIE

USYTUOWANIE WZGLĘDEM STRON ŚWIATA:

• maksymalna ekspozycja na słońce - czyli duże przeszklenia od strony południowej, a małe od północnej - ochrona przed stratami ciepła
• duża powierzchnia dachu o kącie ok 45 stopni, z wystawą południową - możliwość zamontowania paneli słonecznych
• taras, ogród - od strony południowej - nasłonecznionej - stąd wejście od północnej, tam też garaż - pomieszczenia, gdzie brak światła nie jest problemem
• zwarta bryła - polepszenie bilansu energetycznego [albo jak najmniejsza powierzchnia od północy a jak największa od południa
• strefy budynku w zależności od stron świata:
• • strefa gospodarcza - od północy
  • strefa dzienna - od południowego wschodu / zachodu, południa
  • strefa nocna - od wschodu

USYTUOWANIE W DANEJ STREFIE KLIMATYCZNEJ:

• odpowiednio dostosowane spadki dachu - np. w rejonach górskich dachy o nachyleniu 35-45 stopni ze względu na mocne opady

USYTUOWANIE W REGIONIE, KONTEKŚCIE:

• każdy region posiada charakterystyczne dla siebie cechy [np. kąt nachylenia dachu, materiał, detale architektoniczne], które należy respektować i w jakiś sposób się do nich odnieść - tak, aby budynek nie wyglądał w danym miejscu przypadkowo