niedziela, 29 kwietnia 2012

RAR-4 89.WARTOŚCI FORMALNE I TREŚCIOWE POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW ARCHITEKTURY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W IMPERIUM ROMANUM

SZTUKA IMPERIUM ROMANUM:
  • sztuka rzymska oparta jest na wzorach greckich i etruskich
  • różnice pomiędzy sztuką grecką a rzymską: 
  • rzymską sztukę cechuje dążenie do monumentalności
  • większa dbałość o wnętrza budynków aniżeli o ich zewnętrze 
  • w Rzymie relacje pomiędzy modułami są sztywne, nieprzekraczalne, podczas gdy w Grecji stosuje się je ze zdecydowanie większą swobodą
  • sztuka rzymska bardziej ozdobna, stąd też stosowanie najchętniej porządku korynckiego, jako najbardziej ozdobnego
  • patos, siła, monumentalizm
  • pojawiają się nowe technologie: odlew z brązu, wypalanie terakoty, cement

sobota, 28 kwietnia 2012

RAR-4 88.SCHARAKTERYZOWAĆ IDEE ROZWOJU ARCHITEKTURY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W STAROŻYTNEJ GRECJI

IDEE ROZWOJU:
  • grecka demokracja pozwalała na poczucie własnej wartości i godności, co prowadzi do wysokiej świadomości politycznej, kulturowej, co z kolei przyczyna się do rozwoju i rozkwitu kultury
  • dobrze funkcjonujące społeczeństwo, którego podstawowe potrzeby zostają zapewnione, chce i może interesować się i uczestniczyć w rozwoju kulturalnym 
  • śledzi się przemowy polityków, bierze udział w filozoficznych dysputach, obrzędach religijnych, uczęszcza na przedstawienia teatralne, czy ogląda się dzieła artystów - te wszystkie czynności wymagają odpowiednich przestrzeni - budynków użyteczności publicznej
  • życie kulturalne dla Greków jest bardzo ważne, o czym świadczy chociażby sam fakt zaprzestania walk na czas igrzysk olimpijskich

piątek, 27 kwietnia 2012

RAR-4 87.CHARAKTERYSTYKA ZAŁOŻEŃ FORMALNYCH I FUNKCJONALNYCH ARCHITEKTURY ŚWIĄTYNI GRECKIEJ W TRZECH PORZĄDKACH ARCHITEKTONICZNYCH

  • pierwotnie obrzędy religijne odbywają się pod gołym niebem, na wolnym powietrzu, przed ołtarzem
  • rzuty poziome świątyń, pomimo różnic w układach posiadają dwa powtarzające się pomieszczenia: cela [inaczej zwana nawą, w której znajduje się posąg bóstwa, najważniejsze pomieszczenie, w wypadku wybitnie dużych świątyń dzielony na 3 części] i przedsionek [znajduje się w przedniej części świątyni, zawierający się pomiędzy dwoma wysuniętymi ścianami - antami, poprzedza celę]

środa, 25 kwietnia 2012

RAR-4 85.PROGRAM FUNKCJONALNY KLASZTORU CYSTERSKIEGO W UJĘCIU PRZESTRZENNYM

CYSTERSI:
  • założycielem zakonu cystersów był benedyktyn Robert z Molesme, który sprzeciwiał się stylowi życia zakonnego propagowanego przez mnichów w Cluny
  • odłączył się on od benedyktynów i założył własny zakon - cystersów 
  • pierwszy klasztor został założony w Citeaux - stąd pochodzi nazwa cystersi
  • cystersi posiadali bardzo surową regułę zakonną stawiającą na całkowite uniezależnienie się i samowystarczalność, stad też często wybierano miejsca zlokalizowane przy rzece [dostęp do wody] i poza murami miasta [co było zapisane w regule]
  • zakony cysterskie jako bardzo cenione, bardzo szybko rozpropagowały się po Europie - każdy zabiegał żeby je mieć, stąd też powstało wiele filii, z których te bardziej znane znajdują się w Clairvaux i Morimond
  • wszystkie klasztory bazowały na podstawowym schemacie funkcjonalnym, które uwarunkowane były srogą regułą [nie można było budować wież, półkolistych absyd, dekoracji wnętrza]

wtorek, 24 kwietnia 2012

RAR-4 84.KLASYCZNY MODEL KOŚCIOŁA BIZANTYJSKIEGO (ZAŁOŻENIA 5-OSIOWE) - PRZESTRZEŃ WNĘTRZA, BRYŁA ZEWNĘTRZNA, KONSTRUKCJA SKLEPIEŃ

  • po 313 roku Konstantyn Wielki przyznaje chrześcijanom swobodę praktykowania swojej religii [wcześniej religia była zakazana i tzw. "pierwsi chrześcijanie" spotykali się w katakumbach]
  • nastąpiła więc potrzeba posiadania miejsca kultu - do tego celu zaadaptowano rzymską bazylikę - miejsce handlu, ze względu na jej dużą pojemność
  • na samym początku bazylika miała formę prostopadłościanu, podzielonego na 3 nawy - nawa główna była wyższa niż nawy boczne, co pozwalało na lepsze doświetlenie wnętrza. Na krótszym boku bryły kościoła z jednej strony znajdowało się wejście, a po przeciwnej absyda z podwyższona posadzką. Absyda była miejscem przeznaczonym dla kapłana - gdzie odbywał nabożeństwo

poniedziałek, 23 kwietnia 2012

RAR-4 83.ZAŁOŻENIA IDEOWE I KOMPOZYCYJNO-FUNKCJONALNE RENESANSOWYCH PLANÓW MIEJSKICH

ZAŁOŻENIA IDEOWE:
  • w renesansie bardzo popularne stają się projekty miast idealnych, które podporządkowane są czynnikom gospodarczym, społecznym, obronnym oraz estetycznym
  • wytyczne ideowe:
    • lokalizacja miasta nad rzeką - zapewnienie wody, higieny, środka transportu
    • zbudowane na kilku poziomach - poziomy dostosowane do klas społecznych - bogatsi na górze, niżej biedniejsi, a najniższy poziom dla komunikacji i transportu
    • szerokość ulicy powinna odpowiadać połowie wysokości przyległych do niej zabudowań
  • formalnie:
    • układy promieniste, symetryczne, osiowe
    • układy oparte na wielobokach regularnych, układy gwieździste
    • geometryczne układy aranżacji przestrzeni miasta
    • ściśle wydzielone kwartały zabudowy
PRZYKŁADY:
  • PALMA NUOVA - Vincent Scamozzi - założenie koncentryczne, promieniste - pięcioosiowe; symetryczne, otoczone 9 sercowymi basztami, fosą oraz wałami ziemnymi w formie 9-ramiennej gwiazdy; punktem centralnym jest rynek
  • ZAMOŚĆ - Bernardo Morando - 1580 - miasto-twierdza, zlokalizowane na terenach bagnistych, w rozlewisku dwóch rzek, na niewielkim wzniesieniu; podstawą miał być 6-bok, ale okazało się, że trzeba dobudować rezydencję Zamoyskiego, więc powiększono plan do 7-boku; ortogonalna siatka ulic; zawiera trzy place: rynek główny [reprezentacyjny], solny [targowy] i wodny [wokół niego mieszkania ważnych osobowości]; rynek otoczony arkadowymi podcieniami z których wchodzi się do kawiarni, sklepów
Zamość - plan, więcej informacji

niedziela, 22 kwietnia 2012

RAR-4 82.TYPY PRZESTRZENNO-KOMPOZYCYJNE UKŁADÓW MIEJSKICH W ŚREDNIOWIECZU

  • miasta średniowieczne rozwijają się albo z grodów, albo od podstaw, z powodu zniszczenia większości miast istniejących w starożytności przez najazdy barbarzyńców [w czasie wielkiej wędrówki ludów]
  • na przełomie IX-XI wieku rozpoczyna się proces powstawania i rozwoju miast europejskich 
  • na formę miasta ma wpływ wiele czynników: przyrodniczy, gospodarczy, społeczny, komunikacji, warowności czy kompozycji urbanistycznej

sobota, 21 kwietnia 2012

RAR-4 81.OMÓWIĆ BAROKOWĄ ZASADĘ JEDNOŚCI SZTUK NA PRZYKŁADACH POLSKICH BUDOWLI SAKRALNYCH

ZASADA JEDNOŚCI SZTUK:
  • zasada ta sprowadza się do syntezy różnych dziedzin sztuki, np. malarstwa, rzeźby, muzyki, architektury, co ma doprowadzić oglądającego do głębokiego przeżycia, swoistego katharsis 
  • zasada jedności sztuk rozwija się mocno w okresie baroku, kiedy to starano się mocno oddziaływać na społeczeństwo, by przyciągnąć ich z powrotem do kościoła
  • toteż architektura wspierana jest przez środki takie jak: malarstwo iluzjonistyczne, rzeźba, stosowanie różnorodnych materiałów, gra światłocienia, muzyka i iluzje optyczne

piątek, 20 kwietnia 2012

RAR-4 80.KOMPOZYCJA FASADY KOŚCIOŁA BAROKOWEGO TYPU RZYMSKIEGO

  • na przykładzie Il Gesu w Rzymie [autorstwo: Giacommo della Porta i Vignola]
  • barok to okres kontrreformacji i silnej działalności jezuitów - zakonu, który miał na nowo "sprowadzić" ludzi do kościoła - po soborze trydenckim postanowiono co należy zmienić w kościołach, żeby na nowo przyciągnąć do nich ludzi [chodzi tu także o "architektoniczne" zmiany]
  • wytworzył się zatem modelowy przykład fasady kościoła kontrreformacyjnego [który dość często powielano, czego przykładem jest chociażby krakowski kościół św. Piotra i Pawła], którego przykładem jest właśnie fasada Il Gesu:
  • fasada jest dwukondygnacyjna, zakończona trójkątnym tympanonem - silnie podkreślone gzymsy dodatkowo "dzielą" fasadę w kierunku horyzontalnym
  • poziomym podziałom przeciwstawione są podziały pionowe w formie pilastrów, kolumn
  • wyraźnie widoczne są trzy osie prowadzone przez dwie kondygnacje - osie podkreślone są elementami, takimi jak drzwi, nisze
  • uskok pomiędzy wyższą nawą główną i niższymi nawami bocznymi został zniwelowany ścianami kurtynowymi w formie spływów wolutowych
  • elewacja jest plastyczna - niektóre elementy wystawione są przed lico muru, by później z powrotem jemu dorównać; stosowanie licznych gzymsów, linii podziałów, pilastrów - takie potraktowanie elewacji wprowadza dodatkowy element czyli grę światła i cienia co wzmaga wrażenie jej plastyczności 
  • elementy architektoniczne, takie jak np. pilastry, naczółki, ulegają zdwojeniu i zostają użyty w nowy sposób np. wpisanie półokrągłego naczółka w trójkątny, przerwanie gzymsu itp. 
  • na elewacji da się dostrzec motyw łuku 3-przelotowego
  • kompozycja elewacji jest pozornie statyczna, symetryczna, ale zarówno dynamiczna dzięki mocnemu światłocieniowi i elementom dekoracyjnym użytym w nowy sposób (zdwojenie, wpisanie jednego elementu w drugi, uskoki)

czwartek, 19 kwietnia 2012

RAR-4 79.SCHARAKTERYZOWAĆ UKŁAD PRZESTRZENNY RENESANSOWYCH KAPLIC KOPUŁOWYCH W POLSCE I PODAĆ PRZYKŁADY

  • kaplice kopułowe bazują na rozwiązaniach włoskiego renesansu
  • plan centralny kaplicy, zamknięta kopuła z latarnia, wsparta na bębnie 
  • kaplica została zbudowana z 4 brył geometrycznych, spiętrzonych w 3 kondygnacjach
  • [1] przyziemie w formie sześcianu; [2] bęben w formie 8bocznego graniastosłupa perforowanego kolistymi oknami oraz półkolistej kopuły; [3] walcowata latarnia z dekoracyjnym zwieńczeniem
  • kaplice są jednoprzestrzenne
  • kaplice zazwyczaj są "przyklejone" do głównego budynku
PRZYKŁADY:

wtorek, 17 kwietnia 2012

RAR-4 77.CHARAKTERYSTYCZNY PORTAL ROMAŃSKI. OMÓWIĆ CZĘŚCI SKŁADOWE JEGO KOMPOZYCJI

PORTAL ROMAŃSKI:
  • początkowo forma portalu jest bardzo skromna - niewielki otwór drzwiowy na tle dużej ściany frontowej kościoła - otwór drzwiowy ze względów konstrukcyjnych nie mógł być zbyt szeroki  [ok.1,5m] ani zbyt wysoki [2 do 3m]
  • po dwóch stronach otworu drzwiowego znajdują się kolumienki, stojące z reguły na cokole, połączone półkolistą archiwoltą
  • przestrzeń pomiędzy nadprożem drzwiowym a łukiem archiwolty tworzy tympanon w formie rzeźbionej płyty ciosowej [częstym motywem jest postać Chrystusa Pantokratora]
  • stopniowo dodawane są kolejne pary kolumienek, przesuwając się ku przodowi. W przekroju opracowanie portalu wygląda niczym schodki, stąd nazwa "portal schodkowy"
  • w miarę upływu czasu pojawia się co raz bogatsze zdobienie kolumn, archiwolt
  • gdy portal zaczyna "wychodzić" poza lico ściany nazywany jest "portalem baldachimowym", zwanym też lombardzkim
  • możliwe jest powiększenie otworu drzwiowego, poprzez dodanie kolumny wspierającej nadproże, często bogato rzeźbiarsko opracowanej. W ten sposób otrzymuje się dwa skrzydła drzwiowe

poniedziałek, 16 kwietnia 2012

RAR-4 76.CO TO JEST KASETON?

  • kaseton = skrzyniec
  • element architektoniczny w postaci wielobocznego, najczęściej kwadratowego "zagłębienia" od spodu stropu, sklepienia, kopuły
  • pierwotnie kasetony były "efektem" drewnianej konstrukcji stropów. Belki stropowe o dość sporym przekroju tworzyły rytmiczny podział stropu. Wprowadzano prostopadle do nich odcinki belek drewnianych [nie posiadających wartości konstrukcyjnej] i tym samym tworzono podział stropu na kwadratowe pola
  • pola te często były wypełniane różnego typu ornamentami, w formie np. rozet, gwiazd, scen figuralnych, polichromii czy jak miało to miejsce na Wawelu w sali Poselskiej - drewnianych rzeźb głów mieszczan krakowskich - tzw. głowy wawelskie
  • kasetony są charakterystyczne dla architektury rzymskiej oraz doby renesansu, baroku 
  • często imitowano kasetony malarstwem iluzjonistycznym
  • kasetony pojawiają się także jako element dekoracyjny kamienny - wtedy nie wynikają one z konstrukcji, są one kute w materiale - np. kopuła Panteonu w Rzymie, gdzie zmniejszają się ku górze

niedziela, 15 kwietnia 2012

RAR-4 75.JAKIE CZYNNOŚCI NALEŻY WYKONAĆ PRZY PROJEKCIE ADAPTACJI BUDOWLI ZABYTKOWEJ DO NOWEJ FUNKCJI?

  • Adaptacja przystosowanie obiektu do wymogów współczesnego życia i do funkcji jaką ma on spełniać, pod warunkiem zachowania walorów zabytkowych. Budynki zabytkowe objęte są ochroną konserwatorską i wymagają zgody i uzgodnień z konserwatorem zabytków.

sobota, 14 kwietnia 2012

RAR-4 74.PODAJ PRZYKŁADY DZIAŁANIA KONSERWATORSKIEGO OKREŚLANEGO JAKO INTEGRACJA

  • Integracja jest działaniem należącym do czynności rewitalizacyjnych
  • INTEGRACJA czyli scalanie przestrzeni zdegradowanej np. wtórnym układem komunikacyjnym, wyburzeniami tradycyjnej zabudowy, zmianie linii zabudowy, polegające na zharmonizowaniu tkanki historycznej ze współczesną [np. dobudowa plomb w pierzei, która kiedyś była pełną, dokończenie obiektów zgodnie z rysunkami, szkicami]
  • w działaniach integracyjnych po II wojnie światowej można wyróżnić dwa podejścia: próba bezśladowego przywrócenia form sprzed zniszczeń - jak miało to miejsce w Gdańsku, lub przywróceniu zniszczonych form ale w "szczery" sposób - zgodnie z wykorzystywanymi ówcześnie materiałami, technikami - przykładem jest Wrocław i realizacje prof. Małachowicza

piątek, 13 kwietnia 2012

RAR-4 73.WYJAŚNIJ CO TO JEST RESTYTUCJA ZABYTKU

  • zagadnienie restytucji zabytków można rozumieć na dwa sposoby
1:
  • restytucja zabytków polega na podejmowaniu czynności przez właściwe organy państwa członkowskiego EU na wniosek innego państwa członkowskiego, z terenu którego wywieziono niezgodnie z prawem zabytek
  • działania te mają na celu odnalezienie, zabezpieczenie i umożliwienie odzyskania tego zabytku
2:
  • całkowite odtworzenie wyglądu i układu obiektu z użyciem autentycznych zachowanych fragmentów i uzupełnieniem ubytków [tak by było to niewidoczne, albo właśnie widoczne]
  • w rzeczywistości nie jest to możliwe, ze względów typowo technicznych - materiały, technologie się zmieniają
  • termin ten został wprowadzony przy odbudowie zamku Królewskiego w Warszawie - dla opisania całokształtu zjawisk związanych z jego odbudową 
  • termin ten używany jest dla opisania zjawisk związanych z odbudową, podjętą dla stworzenia symbolicznej "więzi" Polaków z własną narodową przeszłością


czwartek, 12 kwietnia 2012

RAR-4 72.WYJAŚNIJ OKREŚLENIA RUCHOMEGO I NIERUCHOMEGO DZIEŁA SZTUKI I PODAJ ODPOWIEDNIE PRZYKŁADY

DZIEŁO SZTUKI:
  • całościowy i syntetyczny wytwór artysty o określonym sensie i wysokich walorach estetycznych
RUCHOME DZIEŁO SZTUKI:
  • takie dzieło sztuki, w wypadku którego możliwa jest zmiana lokalizacji. Np. meble, obrazy, rzeźby, mała architektura 
NIERUCHOME DZIEŁO SZTUKI:
  • takie dzieło sztuki, którego zmiana lokalizacji jest bardzo trudna lub w ogóle nie jest możliwa, np podłogi, stropy, detale architektoniczne na stałe przytwierdzone do obiektu, elementy wyposażenia trwale z nim związane np. piece kaflowe

środa, 11 kwietnia 2012

RAR-4 71.OGÓLNE ZASADY WPROWADZANIA NOWEJ ZABUDOWY DO ISTNIEJĄCEJ TKANKI MIEJSKIEJ

  • wiąże się z problemem integracji, kontekstem miejsce oraz jego twórczą kontynuacją
  • przy wprowadzaniu nowego obiektu w istniejącą tkankę należy mieć na uwadze, ze każde miejsce jest inne i wymaga indywidualnego potraktowania
  • należy uniknąć sytuacji konfliktu wizualnego - gdy to co wprowadzamy nie pasuje do tego co widzimy - ale NIE CHODZI o naśladownictwo, ale o tworzenie zgodnie z duchem czasu 
  • projekt można oprzeć na zasadzie kontrastu [gdy różnica pomiędzy istniejącą tkanką a doprojektowywaną wynosi około 80%], ale nie konfliktu - wtedy w otoczeniu wygląda jak intruz

wtorek, 10 kwietnia 2012

RAR-4 70.PÓŹNY MODERNIZM EUROPEJSKI NA PRZYKŁADZIE TZW. NEO-BRUTALIZMU | GENEZA, ZAŁOŻENIA DOKTRYNALNE, CHARAKTERYSTYKA FORMALNA, GŁÓWNI TWÓRCY I ICH DZIEŁA

BRUTALIZM A NEO-BRUTALIZM:
  • termin brutalizm został ukuty przez Alison i Petera Smithsonów w roku 1953, z francuskiego beton brut - surowy beton [pojęcie używane przez Le Corbusiera do opisania betonowego wykończenia budynku, często noszącego ślady szalunku]. Pojęcie to nabrało znaczenia, gdy użył je brytyjski krytyk architektury: Reyner Banham w swojej książce "Nowy brutalizm: etyka czy estetyka? z roku 1966
  • Pojęcie brutalizmu i neo-brutalizmu odnosi się do dwóch różnych rzeczy. Nowy brutalizm łączony jest z brytyjskimi członkami Team X - Alison i Peterem Smithsonami i odnosi się bardziej do teoretycznych założeń, aniżeli do beton brut

poniedziałek, 9 kwietnia 2012

RAR-4 69.ARCHITEKTURA `STYLU MIĘDZYNARODOWEGO` - ZAŁOŻENIA DOKTRYNALNE, CECHY FORMALNO-KOMPOZYCYJNE, GŁÓWNI TWÓRCY, WYBITNE PRZYKŁADY

STYL MIĘDZYNARODOWY:
  • prąd architektury modernistycznej, rozwijający się od ok. 1922 roku w Europie, a później na całym świecie
  • określenie wprowadzili: Philip Johnson i Henry Russell Hitchcock w 1932, a zostało użyte na wystawie w Museum of Modern Art [MoMA] w NY
  • termin ten sugeruje umiędzynarodowienie architektury, oderwanie od rodzimych wzorców
  • 4 fazy rozwoju stylu: okres wczesny [lata 20] - kraje niemieckojęzyczne, Holandia, Francja; okres, gdzie architekci-emigranci przybywają do USA [lata 30]; rozkwit stylu [lata 40-50]; późny styl międzynarodowy [od 60]

niedziela, 8 kwietnia 2012

RAR-4 68.ARCHITEKTURA EKSPRESJONIZMU - GŁÓWNE OŚRODKI ROZWOJU, ZAŁOŻENIA IDEOWE, CECHY FORMALNE, GŁÓWNI TWÓRCY I ICH DZIEŁA

OŚRODKI ROZWOJU:
  • HOLANDIA
  • po I wojnie światowej państwa, których wojna nie dotyczyła bezpośrednio, kwitną, np. Holandia, która dostarczała Niemcom żywności w trakcie wojny. Budownictwo może się rozwijać, powstają dwa ruchy - szkoła amsterdamska [czyli holenderski ekspresjonizm] i de Stijl [którego ośrodkiem jest Rotterdam - szkoła rotterdamska]
  • ekspresjonizm w Holandii = szkoła amsterdamska
  • przeważająca część obiektów powstałych w ramach szkoły amsterdamskiej to budowle rezydencjonalne, bloki mieszkaniowe, które odznaczają się eklektyzmem i bogatą plastycznością
  • równolegle do ekspresjonizmu w Holandii rozwija się także de Stijl
  • miesięcznik Wendingen, którego głównym naczelnym jest H. Wijdeveld, jest istotną publikacją dla holenderskiego ekspresjonizmu, pomimo iż zajmuje się nie tylko architekturą, ale także sztuką i designem
  • NIEMCY
  • wojna pozwala odciąć się od złogów przeszłości, dla architektów takich jak np. Mendelsohn
  • Mendelsohn znajduje się po środku modernizmu i ekspresjonizmu - uznaje zarówno wagę funkcji jak i dynamiki, ekspresji [próbuje łączyć szkolę amsterdamską z rotterdamską]

sobota, 7 kwietnia 2012

RAR-4 67.ARCHITEKTURA SECESJI EUROPEJSKIEJ - CHARAKTERYSTYKA GŁÓWNYCH OŚRODKÓW ROZWOJU, ZAŁOŻENIA IDEOWE, CECHY FORMALNE, GŁÓWNI TWÓRCY I ICH DZIEŁA

SECESJA:
  • pod koniec XIX wieku architekci burzą się przeciwko stosowaniu kostiumu stylowego - powstaje grupa artystów wiedeńskich odcinająca się od wszystkich wpływów historycznych o nazwie SECESSIO [co znaczy: odstępstwo]
  • funkcjonują różne nazwy secesji, zależne od kraju: Wiecdeń - styl wiedeński, secesja, Niemcy - Jugenstil, Polska - Młoda polska, Francja - Art Nouveau
  • grunt pod secesję przygotowały wcześniejsze prądy: prerafaelici, Arts and Crafts Movement John`a Ruskin`a, rozwój technologiczny: m.in. wynalezienie żelbetu
  • Głównymi ośrodkami rozwoju są: Bruksela i Wiedeń

piątek, 6 kwietnia 2012

RAR-4 66.ARCHITEKTURA KLASYCYZMU WE FRANCJI - TŁO HISTORYCZNE, GENEZA IDEOWA, FAZY ROZWOJOWE, GŁÓWNI TWÓRCY I ICH DZIEŁA (BUDOWLE SAKRALNA, REZYDENCJONALNA I UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ)

TŁO HISTORYCZNE:
  • w XIII w. następuje odwrócenie się od baroku i rokoka - styl dworski, nie docierający do zwykłych ludzi, bo za drogi 
  • we Francji tak na prawdę kult antyku nigdy nie minął, stąd też bardzo łatwo było wprowadzić klasycyzm
  • okres wielkich problemów gospodarczo-finansowych państwa [utrzymanie wielkich armii, wysokie apanaże arystokracji i dworu królewskiego
  • lata 1789-1799 - rewolucja francuska
  • o ile w pierwszej połowie XVIII wieku w samym Paryżu powstaje kilkadziesiąt pałaców i pałacyków arystokracji, bankierów, o tyle Rewolucja je konfiskuje i zamienia na cele użyteczności publicznej, sama niczego nie budując poza trybunami i bramami triumfalnymi
  • dopiero w okresie empire cokolwiek zaczyna się budować
  • ostatni okres klasycyzmu we Francji nie obfituje w nowe budynki, ze względu na wyludniony i osłabiony przez wojny kraj
  • trwa od ok. 1750 do ok. 1850

czwartek, 5 kwietnia 2012

RAR-4 65.ARCHITEKTURA BAROKU W KRAJACH KATOLICKICH RZESZY NIEMIECKIEJ NA PRZYKŁADZIE AUSTRII (SALZBURG, WIEDEŃ, MELK) I BAWARII (WURZBURG, WIES, I INNE) - TŁO HISTORYCZNE, GŁÓWNI TWÓRCY, BUDOWLE SAKRALNE, BUDOWLE REZYDENCJONALNE (OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA W OPARCIU O PRZYKŁADY)

TŁO HISTORYCZNE:
  • rozłam religijny w społeczeństwie niemieckim - południowe prowincje katolickie natomiast północne protestanckie
  • 1618 - wybucha wojna religijna trwająca 30 lat - pustoszy środkowe i północne Niemcy
  • okres walk nie sprzyja budowie, szczególnie kościołów [większość wsi i tak pustoszeje] więc barok pojawia się z dużym opóźnieniem
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BUDOWLI SAKRALNYCH:
  • kościoły katolickie są podłużne, trójnawowe, częściej typu jezuickiego, nie zawsze z kopułą na skrzyżowaniu naw, często bez nawy poprzecznej, często z dwoma wieżami na froncie
  • nad kaplicami bocznymi biegną empory
  • większość kościołów to pochodne katedry w Salzburgu
  • po 1650 zaczynają się mnożyć układy centralne, centralno-podłużne, bogato dekorowane
  • pod koniec XVII w. - gięte elewacje, bogate, fantazyjnie rozczłonkowane hełmy

środa, 4 kwietnia 2012

RAR-4 64.ARCHITEKTURA BAROKU W KRAJACH PROTESTANCKICH RZESZY NIEMIECKIEJ NA PRZYKŁADZIE SAKSONII (DREZNO) I PRUS (BERLIN, POCZDAM) - TŁO HISTORYCZNE, GŁÓWNI TWÓRCY, BUDOWLE SAKRALNE, BUDOWLE REZYDENCJONALNE (OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FORMALNA NA PRZYKŁADACH)

TŁO HISTORYCZNE:
  • rozłam religijny w społeczeństwie niemieckim - południowe prowincje katolickie natomiast północne protestanckie
  • 1618 - wybucha wojna religijna trwająca 30 lat - pustoszy środkowe i północne Niemcy
  • okres walk nie sprzyja budowie, szczególnie że jest wiele kościołów po katolikach, które protestanci mogą wykorzystać
  • dużą rolę odgrywają protestanccy imigranci francuscy

wtorek, 3 kwietnia 2012

RAR-4 63.ARCHITEKTURA BAROKU WE WŁOSZECH - TŁO HISTORYCZNE, FAZY ROZWOJU, GŁÓWNE TYPY BUDOWLI I ICH EWOLUCJA, OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FORMALNA (KOMPOZYCJA, DETAL, DEKORACJA, ITP.), WYBITNI TWÓRCY I ICH DZIEŁA

TŁO HISTORYCZNE:
  • podstawy dla baroku zostały wypracowane już przez Michała Anioła Buonarottiego, w którego dość bujnej i dynamicznej architekturze, rzeźbie możemy dopatrywać się prekursorstwa baroku
  • uczeń M.A - Vignola kontynuuje architekturę w duchu swojego nauczyciela tworząc kościół Il Gesu, który staje się "wizytówką" budownictwa sakralnego baroku
  • po dość liberalnych czasach renesansu, gdzie zrodziło się dużo ruchów reformatorskich np. protestanci, Kościół katolicki chce odzyskać pełnię "władzy"
  • "sposoby" na tzw. kontrreformację i odnowienie Kościoła rzymskokatolickiego zostały ustanowione podczas soboru trydenckiego [1545-1563]; powołano zakon jezuitów który miał walczyć z "herezją reformacji"
  • architektura też miała się przysłużyć przyciągnięciu wiernych do Kościoła - powstał modelowy kościół jezuicki Il Gesu [Vignola i della Porta] w Rzymie, który był mniej lub bardziej powtarzany w innych krajach
  • ramy baroku to lata: 1575-1750 - od 1700 zaczyna się schyłkowa faza baroku - rokoko

poniedziałek, 2 kwietnia 2012

RAR-4 62.ARCHITEKTURA RENESANSU WE FRANCJI - TŁO HISTORYCZNE, ETAPY ROZWOJU, GŁÓWNE TYPY BUDOWLI, CHARAKTERYSTYKA FORMALNA (UKŁADY PRZESTRZENNE, KOMPOZYCJA, DETAL), NAJWAŻNIEJSZE PRZYKŁADY

TŁO HISTORYCZNE:
  • wojna stuletnia pomiędzy Francja a Anglią kończy się w 1453 - Francja zostaje przeto daleko w tyle z rozwojem gospodarczym i kulturowym w stosunku do np. Włoch, gdzie panuje już pełnia renesansu, a we Francji ciągle "średniowiecze"
  • sprowadza się włoskich architektów, żeby początkowo przebudowywali wnętrza średniowiecznych pałaców dworskich, zdecydowanie później, gdy już Włochy wchodzą w barok zaczynają się we Francji realizacje renesansowe
  • renesans pojawia się na "dworze" dostojników państwowych, a nie "pod strzechami"

niedziela, 1 kwietnia 2012

RAR-4 61.ARCHITEKTURA RENESANSU WE WŁOSZECH - TŁO HISTORYCZNE, ETAPY ROZWOJOWE, GŁÓWNE PROBLEMY ARCHITEKTONICZNE, GŁÓWNE OŚRODKI ROZWOJU, NAJWYBITNIEJSI TWÓRCY I ICH DZIEŁA

TŁO HISTORYCZNE:
  • kolebką renesansu są Włochy - tak na prawdę nigdy nie dopuszczono tak do głosu gotyku - wiecznie żywe tradycje antyczne
  • istotną rolę w rozwoju kultury renesansu odgrywają bogaci mecenasowie np. ród Medyceuszy
  • w renesansie  w przeciwieństwie do średniowiecza uwaga ponownie skupia się na człowieku i jego potrzebach 
  • świadomość wartości człowieka, powoduje, że ludzie chcą się rozwijać, poznawać, uczyć co w szerszej perspektywie wpływa na rozwój techniki
  • renesans = okres aktywnego poznawania świata, rozkwitu kulturalnego, rozwoju samoświadomości, badań naukowych, odkryć geograficznych, pojawiają się "ludzie renesansu" - wszechstronni 
  • religia już nie stoi na pierwszym miejscu - stoi tam człowiek - laicyzacja życia [poświecenie uwagi pięknu, sobie samemu, wiedzy, wygodzie]