RAR-4 86.KLASYCZNOGOTYCKA KATEDRA FRANCUSKA - RZUT, KONSTRUKCJA, DETAL

• na podstawie katedry w Amiens [1220-1288]
• poza tym dobrym przykładem jest także katedra w Chartres

RZUT:

• rzut na planie krzyża łacińskiego z lekko wysuniętymi ramionami transeptu poza obrys budynku
• 3-nawowa bazylika z 3-nawowym transeptem, część prezbiterialna zakończona absydą - 5-nawowa [nawy obiegają także absydę]
• do absydy doczepiona absydiolka, znajdująca się na osi nawy głównej - kaplica kultu NMP, w innych rozwiązaniach pojawia się czasem nawet wieniec małych absydek 
• nawa główna wyższa od naw bocznych - doświetlenie wnętrza katedry
• udało się uzyskać dobre proporcje szerokości naw do ich wysokości - katedra nie jest przesadnie smukła, ani za niska
• na froncie katedry znajdują się dwie wieże flankujące pierwsze przęsło nawy głównej. Wieże nie posiadają szczytnic, są zakończone płasko
• rzut orientowany [kierunek wschód-zachód] - od wschodu znajduje się prezbiterium

KONSTRUKCJA:

• konstrukcja jest logiczną kontynuacją romańskich budowli, przy czym chęć osiągnięcia co raz to bardziej strzelistych obiektów, powoduje, że uwaga skupia się na wykonaniu sklepień i przeniesieniu pojawiających się sił skośnych napierających na mury
• SKLEPIENIE
• • sklepienie operuje łukiem ostrym, które wykreślone zostaje poprzez dwa, zazwyczaj centralnie rozłożone łuki. Dzięki zbliżaniu lub oddalaniu łuków osiągnięty zostaje bardziej lub mniej ostry łuk. Dzięki temu można przekryć dowolny rzut [przy sklepieniu kolebkowym występuje zależność wysokości kolebki od jej rzutu]
  • żebra, pojawiają się w miejscach przecięcia kolebek i przenoszą obciążenia ze stropu, przez co  właściwe sklepienie może być zdecydowanie mniej masywne, lżejsze
  • obciążenia z pól sklepień przenoszone są na żebra, które przenoszą siły ścinające na zewnątrz budynku na wieże sił, dociążone z góry sterczynami [pinakle]
   
• SYSTEM PRZYPÓR
• • przypory odciążają mury kierując siły tnące na zewnątrz obiektu, uwalniając plan od masywnych elementów konstrukcyjnych, pozostawiając wnętrze czyste i przejrzyste
  • masywne filary zostały zastąpione pękiem służek, które są przedłużeniem żeber sklepienia krzyżowego [w sumie ilość służek odpowiada ilości żeber]
  • łuki przyporowe czasem pojawiają się w dwóch, trzech warstwach - zależne od materiału z którego są wykonane i sił tnących [najbardziej efektywna jest konstrukcja ciosowa, ale występowały też ceglane]

DETAL:

• dzięki uwolnieniu ścian od przenoszenia obciążeń możliwa jest ich perforacja - stąd też pojawiają się bogate witraże
• otwory okienne wypełnione są kamiennym laskowaniem - maswerkami, w miarę czasu co raz to bardziej bogatymi i urozmaiconymi, pomiędzy którymi znajdują się tafle szklane
• na froncie katedry znajduje się rozeta - okrągły witraż
• możliwe jest potraktowaniu muru jako elementu dekoracyjnego - pojawiają się w ten sposób blendy okienne, czy całkowite perforacje - biforia, triforia
• pojawiają się bogato opracowane portale np. w formie portali schodkowych 
• ponad portalami znajduje się wimperga - trójkątne zakończenie wieńczące szczyt portalu
• stosowanie dekoracji architektonicznej w formie wykończenia elementów konstrukcyjnych - czołganki [żabki], żygacze, kwiatony, służki, sterczyny
• filary o bogatych profilach - składających się z wiązek służek 
• elementy dekoracyjne wykreślane na bazie łuku i linii - geometryczne, ale skomplikowane i bogate