- kolebką renesansu jest Florencja
- siła ciężkości odnośnie typów funkcjonalnych projektowanych w okresie wczesnego renesansu przenosi się w kierunku budynków świeckich - pałace, rezydencje podmiejskie, budynki użyteczności publicznej
- znamienitym jest wykształcenie się w XV wiecznych Włoszech typu pałacu miejskiego - charakterystycznego dla tego okresu
- w średniowieczu nie istniały budynki o takiej funkcji, stąd też renesansowi twórcy nie mieli wzorców, z których mogliby czerpać (najstarsze pałace pochodziły ze starożytnego Rzymu i były w większości zniszczone)
- pierwotnie pałace miejskie mają jeszcze charakter obronny (palazzo in fortezza), ale później, w czasach udoskonalenia się fortyfikacji miejskich - tracą go
UKŁAD PRZESTRZENNY
- zwarty, prosty plan
- rzut prostokątny z centralnie położonym dziedzińcem
- dziedziniec otoczony otwartymi krużgankami
- przeważnie 3 kondygnacyjny
- bryła budynku jest zwarta, mocna
- zamknięta ku wnętrzu
- "związanie" budynku z ziemią - stosowanie linii horyzontalnych, takiego opracowania przyziemia budynku, że nie sprawiało wrażenia "pięcia" się ku górze, ale raczej mocne "osadzenie" budynku na ziemi
- mury
- kamienne lub ceglane, licowane płytami ciosowymi
- stosuje się boniowanie, rustykę i sgraffito
- czasem mur podzielony pilastrami
- stropy
- drewniane, o belkach widocznych od spodu - często wykończenie ozdobną snycerką, bądź są też malowane
- zaczynają się pojawiać sufity - cienkie deski mocowane do spodu belek konstrukcyjnych stropu, pokryte warstwą zaprawy wapiennej bądź gipsowej, którą narzuca się na warstwę trzciny
- okna
- początkowo okna parteru są małe i wysoko umieszczone, okratowane - cele obronne, później jednak, gdy budynek traci charakter obronny upodabniają się do okien wyższych kondygnacji
- okna są zdecydowanie większe niż w średniowieczu - jeśli chodzi oczywiście o izby mieszkalne
- najczęściej posiadają kolumienkę pośrodku otworu okiennego i są zwieńczone łukiem nadproża
- brama
- początkowo znajduje się jedna brama, także mocno chroniona
- później powstaje więcej wejść o ile jest to możliwe (budynek wolno stojący)
- krużganki
- pełnia funkcje komunikacyjną w budynku
- wewnętrzne atrium otoczone krużgankami zapewnia dopływ świeżego powietrza, światła do wnętrza budynku
- w większości wypadków otwarte ku dziedzińcowi, ale zdarzają się także wydzielone szkleniem
- rzeźba architektoniczna wypełniająca bez przesady wolne przestrzenie
- pojawia się motyw groteski, motywy roślinne z amforami, kandelabrami
- ornamentyka zazwyczaj symetryczna, spokojna, tektoniczna (podporządkowana układom konstrukcyjnym)
- bogato opracowane gzymsy, szczególnie gzymsy koronujące
- główna brama, z której wchodzi się do obszernej sieni prowadzi na centralnie zlokalizowany, otwarty dziedziniec wewnętrzny otoczony krużgankami
- każda z kondygnacji pełnie inną funkcje (najczęściej są to 3 kondygnacje):
- parter - kondygnacja gospodarcza, dla obsługi budynku
- 1 piętro - piano nobile - kondygnacja mieszcząca pomieszczenia o charakterze reprezentacyjnym, zazwyczaj wyższa od pozostałych kondygnacji, posiada bogatszy wystrój
- 2 piętro - mezzanino - "poddasze" mieszczące pokoje dla służby, dzieci, pokoje gościnne
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz