wtorek, 2 listopada 2010

ARCHITEKTURA TOTALITARYZMU

  • stawia się na architekturę klasycyzującą [monumentalizm, podkreślenie władzy itp.] a wypiera się ruchy awangardowe
  • trzy władze totalitarne i różne ich podejście do architektury
    • Stalin - sztuka radziecka
    • Hitler - sztuka nazistowska
    • Mussolini - sztuka faszystowska
PODOBIEŃSTWA MIĘDZY STYLAMI TOTALITARNYMI:
  • odniesienia do Cesarstwa Rzymskiego - symbol władzy, mocarstwa

NIEMCY - ARCHITEKTURA NAZISTOWSKA
  • architektura awangardowa jest wypychana przez architekturę totalitarną
  • przykłady architektury awangardowej:
    • Mies van der Rohe - ekspresjonizm/minimalizm
    • modernizm Gropiusa
    • osiedla Werkbundu [wzorcowe wystawy osiedli mieszkaniowych - nowoczesne formy: zieleń, stosowanie konstrukcji szkieletowych, płaskie dachy; podniesiony standard mieszkań; linijkowa zabudowa np. osiedle Dammerstock, które jest przykładem modernizmu niemieckiego]
  • w kontrze do awangardy stoi architektura nazistowska:
    • zarzucenie architekturze przedwojennej republiki Weimarskiej był jej internacjonalizm - nacjonaliści chcieli architektury typowej dla ich kraju, a nie takiej jak wszędzie
    • Hitler chciał być architektem, więc ma "sporo" do powiedzenia na ten temat
    • można wyróżnić 3 formy architektury "nazistowskiej", które tak naprawdę nie mają wiele wspólnego z narodową architekturą:
      • styl "chłopsko-rękodzielniczy"
        • architektura mieszkaniowa
        • nawiązujący do architektury angielskiej z połowy XIX wieku Johna Ruskin`a i Williama Moriss`a 
        • Niemcy "zaprzęgli" pomysły anglików w ideę "ochrony krajobrazu Heimatschutz" [ochrony krajobrazu narodowego]
        • przedstawicielem jest Paul Schultze-Naumburg
        • odwoływanie się do średniowiecza [w koncepcjach społecznych i gospodarczych]
        • związanie budynku z krajobrazem
        • dostosowywanie materiałów i form do miejscowych, tradycyjnych sposobów budowania - regionalizm
        • także obiekty inżynierskie np. mosty czy autostrady były kształtowane w zgodzie z krajobrazem - malowniczo = gloryfikacja robót publicznych [ponadto dzięki tym pracom nie panuje bezrobocie]
        • osiedle ANTYWEISENHOF
          • Kochenhofseidlung
          • typizacja architektury
          • teoretycznie "czerpanie z narodowych wzorców architektonicznych" = architektura wernakularna
          • lata 30 - aspekt polityczny budowania osiedli mieszkaniowych
            • duże działki - na wypadek jakby zabrakło jedzenia to mieszkańcy sami mogą je sobie zapewnić z przydomowych ogródków
            • ulice proste - żeby wiatr łatwo wywiewał gazy z wojny, ale też "wszystko jest na widoku" - każdy każdego może kontrolować
            • domy o minimalnej powierzchni mieszkaniowej, żeby spędzać w nich jak najmniej czasu - wychodzić na zewnątrz, gdzie każdy mógł każdego "kontrolować"
            • obowiązkowy spadzisty dach nawet dla oficyn
            • domu muszą być otynkowane, pomalowane
            • domy miały być budowane z drewna
      • pół-modernizm
        • zastosowanie przede wszystkim w budynkach użyteczności publicznej
        • np. dworzec w Stuttgart`cie, podcienia - Paul Bonatz
        • architektura nawiązująca do bardzo zredukowanego klasycyzmu
        • hybryda nowoczesnej techniki i mocarstwowych idei II Rzeszy
        • styl ten inaczej nazywany "stylem dyktatur" - stosował go też Mussolini na początku swojej dyktatury
      • neoklasycyzm
        • architektura centralnych budowli NSDAP
        • monumentalny charakter, podkreślający władzę i potęgę
        • architekci: Albert Speer, Ludwig Ruff, Ludwig Troost
        • pod koniec architektura neoklasycyzmu ustępuje urbanistyce - wielkie założenia jak np. Zeppelinfeld w Norymberdze [porównanie ze skalą człowieka]
        • Berlin został przebudowany w dużej mierze - budowle na planie koła
        • dbałość o każdy szczegół: oświetlenie, akustyka, aspekty wizualne - osie 
    • ALBERT SPEER
      • wzorowanie się na architekturze utopijnej Bulle
      • olbrzymie, monumentalne założenia
      • przebudowa Reichstagu [1, 2]
      • trybuna w Norymberdze dla NSDAP - Zeppelinfeld
      • Germania - 1934 - budynek sali zebrań przykryty olbrzymią kopułą znajdujący się na głównej osi w przeprojektowywanym Berlinie [1, 2]
      • przebudowa Berlina [1, 2, 3]
  • żródło
ROSJA - ARCHITEKTURA RADZIECKA
  • 1922 - powstanie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
  • modernizm w Rosji = konstruktywizm radziecki 1917-1931, który zostaje na długo wyparty przez socrealizm
  • 1934 - wprowadzono realizm socjalistyczny do wszystkich kierunków sztuki
  • awangarda zostaje zakazana, gdyż oczekuje się od artystów twórczości tradycyjnej, popularnej, nie wymagającej od odbiorcy wysiłku intelektualnego
  • dzieło sztuki powinno posiadać "realistyczną formę i socrealistyczną treść"
  • sztuka oparta na typizacji
  • architektura ma wyrażać siłę i potęgę państwa, a nie piękno czy elegancję
  • cechy architektury:
    • monumentalizm
    • przeskalowanie
    • symetria
    • stosowanie elementów zdobniczych, które mają charakter "narodowy" [ZSRR łączy w sobie wiele państw, więc detale architektoniczne dla każdego z nich są nieco inne] - np. attyk, kolumnad, pilastrów, wysokich parterów
    • krytykowany za brak funkcjonalności, nieekonomiczne wykorzystanie materiałów i surową formę
  • cechy urbanistyki:
    • szerokie trakty i ogromne place mające skupiać życie mieszkańców
  • przykłady:
  • przykłady w Polsce:
WŁOCHY - ARCHITEKTURA FASZYSTOWSKA
  • Benito Mussolini w 1922 zdobywa władzę dokonując zamachu stanu podczas tzw. marszu na Rzym - chęć odbudowania Imperium Romanum
  • pomimo, iż Mussolini jest zafascynowany architekturą klasycyzmu nurt faszystowski odzwierciedla się początkowo w architekturze racjonalnej, którą reprezentuje GRUPPO 7:
    • reprezentują włoską odmianę funkcjonalizmu
    • nie chcą zerwać z tradycją, ale chcą stworzyć architekturę łączącą logikę i racjonalizm
    • architektura czysta w swej formie, pozbawiona ornamentów i ozdób, ściśle odpowiadająca funkcji obiektu
    • cechą szczególną jest powtarzalność form geometrycznych - sześcianów, cylindrów
    • użycie kontrastowej bieli
    • budynki proste ale wyraziste
    • przedstawiciele:
      • Giuseppe Terragni
        • podłużne okna, gładkie elewacje, brak dekoracji
        • Casa del Fascio w Como
          • takie same proporcje w rzucie jak i w elewacji, przekroju
          • projektowanie "warstwowe" - na elewacji widać "cofnięcie" balkonów - jedna warstwa, a następna to lico murów
          • akcentowanie przestrzenności obiektu, co podkreślają efekty światłocieniowe
          • prosta bryła, motyw sześcianu powtarzający się w różnych wariacjach 
        • Novocomum w Como
          • budynek mieszkalny
          • "oszukał" nieco władze, które zgodziły się na rysunki obiektu, które nigdy nie dotarły do budowlańców - oni budowali na podstawie zupełnie innych rzutów, ale nikt nie mógł zobaczyć w trakcie budowy jak wygląda obiekt, bo był przysłonięty rusztowaniami
          • ciekawe opracowanie narożnika budynku
        • Palazzo della Farnesina - rzut
          • zaprojektowany w 1935 jako budynek będący siedzibą partii faszystowskiej
          • jest w nim 1300 pomieszczeń; 169 m szerokości i 51 m wysokości i jest jednym z największych budynków we Włoszech
      • Luigi Figini
      • Guido Frotte
      • Sebastiano Larco
      • Gino Pollini
      • Carlo Enrico Rava
      • Ubaldo Castagnola
      • Adalberto Libera
  • na początku lat 30 Mussolini zmienił postawę wobec architektury i zalecił budowę reprezentacyjnych gmachów, które cechowała stabilność i symetria - tzw. STILE LITTORIO
    • budynki odzwierciedleniem wielkości systemu - nawiązanie do idei klasycznych
    • budynki nabierają coraz bardziej teatralnego charakteru
    • modernistyczne obiekty uzupełnia się o portyki, balkony, maszty flagowe
    • przyjazne proporcje, symetria, prostota bryły, uproszone detale, pionowe artykulacje, prostokątne okna, sięgające do 5 kondygnacji
    • przedstawiciele:
      • Marcello Piacentini
        • jego architektura nazywana uproszczonym klasycyzmem
        • Sapienza - uniwersytet w Rzymie
        • budynek sądu w Mediolanie
        • EUR 
          • dzielnica biznesowa w Rzymie
          • otwarcie dzielnicy planowane było żeby celebrować 20-lecie faszyzmu
          • część planu obejmująca rozwój miasta w kierunku południowo-zachodnim w kierunku morza - dzielnica miała się stać nowym centrum Rzymu
          • projekt urbanistyczno-architektoniczny 
          • szerokie, symetryczne ulice
          • surowość budynków
          • użyto tradycyjnych materiałów dla Włoch - wapienia, marmuru, tufu
          • dużo nawiązań w architekturze dzielnicy do Koloseum, Pantenonu, bazyliki św. Piotra i Pawła
          • najbardziej charakterystyczne budynku założenia:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz