a-netknow: RZESZA NIEMIECKA - RENESANS GOTYCKI

OGÓLNIE:

czas trwania: ok 1450-1600
panowanie Karola V (prowadził wojny z Francją i Turcją)
W mniejszych i większych księstwach panuje władca kościelny a nad nim cesarz świecki wybierany przez 7 elektorów
Rzesza Niemiecka w ówczesnym czasie to konglomerat państewek które łączy język i władza cesarska
Poza wojnami z Francją i Turcją wybuchają też wojny domowe pomiędzy księstwami niemieckimi toczące się do 1555 roku
W 1517 ma miejsce rozłam w kościele - Marcin Luter "przybija swoich 95 tez" do drzwi kościoła w Wittenberdze co rozpoczyna początek reformacji, co skutkuje:
- "podział" państwa ze względu na religię
- południe państwa - katolickie, północ - protestancka
- architektura uzależniona jest od wpływów religijnych - wpływy renesansu widoczne są zdecydowanie bardziej na południu państwa
- Protestantyzm – wzorce z Niderlandów
- Katolicyzm – wzorce z Włoch
- prawie wcale nie buduje się nowych kościołów
Wojny religijne są krwawe - podział na katolików i protestantów - sytuacja nie sprzyja budownictwu

3 FAZY:

I – 1520 – początek renesansu, w Niemczech – 1580 (daty umowne , sztuczne – stagnacja rynku budowlanego do 1555 r.
II – 1580-1630 – pełny renesans niemiecki
III – po 1630 – późna

CECHY:

Gotyk w Niemczech jest bardzo silnie zakorzeniony niezależnie od wpływów innych nurtów
Bardzo często zdarzają się różne nałożenia dwóch stylów (gotyk + renesans)
Brak nowej architektury sakralnej (zwłaszcza w fazie wczesnej) - ze względu na toczące się wojny
Głównie w fazie wczesnej – mieszczański mecenat
Gdy architektura zaczyna się rozwijać posiada skomplikowane plany, niejednolite, rozczłonkowane
Akcentowanie elementów pionowych, całość bryły wertykalizująca (typowo gotyckie)
Wysokie dachy, kształt siodłowy
Ściana szczytowa - dzielona na pola prostokątne ale półkoliście zamknięte ( gotyckie)
Lukarny
Statyczność we Włoszech – dynamiczna bryła w Niemczech
Bogate dekoracje oblepiają strukturę gotycką
Duża dekoracyjność (ilość i rodzaj dekoracji)
- Arabeski
- Detal (gzymsy, naczółki) – swobodnie, dekoracyjnie traktowany
- motywy kandelabrowe
- groteski ( nazwa pochodzi od miejsca ich znajdowania - we Włoszech w grotach )
- kolumny (kandelabrowe)
- pilastry – przysadziste proporcje a czasem bardzo smukłe
- kolumny zbrojone
Renesans „stolarski” – forma budynku i forma mebli upodobniają się do siebie (takie same wzorniki detali – upodobnianie się do form meblarskich i odwrotnie)
Ściana taflowa (duże otwory okienne)
Ściany płaskie – bogaty ornament ale płaski

DOJRZAŁY RENESANS NIEMIECKI:

budowa obiektów użyteczności publicznej (ratusze, sukiennice) w latach 1580-1630
tworzy się związek Hanzeatalntycki - związek miast popierajacych się na polu ekonomicznym, stwrazajac realną silę i przewagę o znaczeniu politycznym
rozwój budownictwa mieszkalnego – kamienice mieszczańskie
rozbudowa zamków i budowa nowych (koniec dojrzałej fazy)
pojawia się ornament zwijany - rollwerkowy - opaska, wstęga w tynku, z kamienia – stanowi wewnętrzny kontur powierzchni (ornament nie przechodzi do środka powierzchni)- często ozdabiane są nim kartusze, więc też się nazywają kartuszowymi
ornament okuciowy - podobny do zwijanego, ale wstęgi wchodzą do środka elementu - rozwiazanie zaczerpnięte z meblarstwa
ornament chrząstkowy - przypomina organiczne elementy

NIEMIECKI RENESANS KATOLICKI:

1583 – I Kościół – kościół Świętego Michała w Monachium – nawiązanie do rzymskiego IL GESU

Wnętrze kaplicy Fuggerów przy kościele świętej Anny w Augsburgu – pierwszy przykład renesansu – jeszcze przed Lutrem

NIEMIECKI RENESANS PROTESTANCKI:

- Pracuje w Norymberdze
- Kamienice mieszczańskie
- Fortyfikacje, mosty - budowle inżynierskie

NIDERLANDY

a-netknow