- kolebką renesansu są Włochy - tak na prawdę nigdy nie dopuszczono tak do głosu gotyku - wiecznie żywe tradycje antyczne
- istotną rolę w rozwoju kultury renesansu odgrywają bogaci mecenasowie np. ród Medyceuszy
- w renesansie w przeciwieństwie do średniowiecza uwaga ponownie skupia się na człowieku i jego potrzebach
- świadomość wartości człowieka, powoduje, że ludzie chcą się rozwijać, poznawać, uczyć co w szerszej perspektywie wpływa na rozwój techniki
- renesans = okres aktywnego poznawania świata, rozkwitu kulturalnego, rozwoju samoświadomości, badań naukowych, odkryć geograficznych, pojawiają się "ludzie renesansu" - wszechstronni
- religia już nie stoi na pierwszym miejscu - stoi tam człowiek - laicyzacja życia [poświecenie uwagi pięknu, sobie samemu, wiedzy, wygodzie]
ETAPY ROZWOJOWE\PRZEDSTAWICIELE\DZIEŁA:
- WCZESNY RENESANS - 1420/1500 - FLORENCJA
- spokój, harmonia, powściągliwość, umiar, lekkość, podkreślanie kierunku horyzontalnego,małe jak i duże formy, zrównoważenie
- BRUNELLESCHI Filippo
- kopuła katedry Santa Maria del Fiore - katedra florencka
- przełomowe dzieło architektoniczne zwiastujące renesans
- kopuła jeszcze klasztorna a nie pełna [oparta na żebrach], ale jej konstrukcja [dwie łupiny kopuły pomiędzy którymi znajduje się szkieletowa drewniana konstrukcja oparta na 8 głównych zebrach i mniejszych, osadzonych pomiędzy głównymi] zapowiada już myślenie w "nowoczesny sposób". Kopuła osadzona na 8bocznym bębnie przeprutym okulusami i zakończona latarnią
- kościół Santo Spirito plan
- sklepienie jeszcze płaskie, ukrywające konstrukcję dachu
- nowością jest nawa boczna obiegająca rzut w całości
- kaplica Pazzich plan
- połączenie planu centralnego z podłużnym
- plan prostokąta zbliżonego do kwadratu, środkowa część kryta kopułą na żaglach
- od przodu przedsionek kryty sklepieniem kolebkowym, oparty na kolumnach z mała kopułką na osi przedsionka
- pałac Pitti
- nie wiadomo do końca czy to dzieło Brunelleschiego czy Albertiego
- pałacyk miejski - jeszcze ma cechy obronne, przez co ma wygląd trochę przyciężkiego
- po raz pierwszy użyta rustyka na elewacji frontowej - podział na 3 kondygnacje gzymsami
- ALBERTI Leone Battista - typowy człowiek renesansu [pisze traktaty, studiuje matematykę, fizykę, prawo, był muzykiem i gimnastykiem]
- San Andrea w Mantui - plan, wnętrze
- nawy boczne zamienione są na szereg kaplic
- niestandardowo opracowana elewacja - portyk ciągnący się przez dwie kondygnacje
- wielki porządek - pilastry przeciągnięte przez dwie kondygnacje
- fasada Santa Maria Novella
- przebudowa z gotyckiej fasady na renesansową
- wyraźny podział na dwie kondygnacje, zwieńczone trójkątnym tympanonem
- spływy wolutowe wyrównują różnice poziomów pomiędzy dwoma "kondygnacjami" fasady
- fasada staje się prekursorską jeśli chodzi o "typowe renesansowe fasady kościołów"
- palazzo Rucellai
- boniowanie
- silnie podkreślony gzyms wieńczący, gzymsy dzielą elewację na 3 poziomy
- obronny charakter
- zastosowanie wielkiego porządku
- DOJRZAŁY RENESANS - 1500/1540 - RZYM
- okres bardziej klasyczny, monumentalny, troska o założenia urbanistyczne, większa plastyka - bardziej rozbudowana gra światłocieniowa
- BRAMANTE Donato
- Tempietto - plan
- wrażenie monumentalizmu pomimo małych rozmiarów
- bazylika św. Piotra i Pawła
- jako pierwszy Bramante zaczyna projektować monumentalne budowle, imponującymi rozmiarami, stanowiące potężne, zwarte bryły w rozległej przestrzeni
- jego pierwotny projekt bazyliki [która kończona była przez Michała Anioła, ale po drodze przewinęło się tam jeszcze masę architektów i każdy miał inną wizję] nosił cechy bardzo klasyczne, operował efektem ogromu i wspaniałości
- na planie krzyża greckiego z kopułą po środku i 4 mniejszymi kopułami pomiędzy ramionami krzyża. Krzyż wpisany w kwadrat
- BUONAROTTI Michał Anioł
- bazylika św. Piotra i Pawła - plan
- kontynuacja
- odchodzi od umiaru i równowagi działania poszczególnych elementów na korzyść kontrastów i dynamiki układu
- pogrubione zostają ściany i filary, bo są one zbyt słabe konstrukcyjnie
- w efekcie kaplice i nawy zostają pomniejszone, zwężone
- możliwe jest skonstruowanie dużej kopuły, która staje się dominantą we wnętrzu
- zdwojenie elementów architektonicznych - typowe już dla baroku, dynamiczne, mocne, pełne ruchu wnętrze uzyskane dzięki silnemu rozwarstwieniu ścian pilastrami, gzymsami, kolumnadami
- gra światłocienia
- biblioteka Laurenziana - wnętrze + kaplica Medyceuszy - wnętrze
- zdwojenie elementów architektonicznych wystroju wnętrza
- kontrasty kolorystyczne - użycie materiałów
- kontrasty światłocieniowe
- ślepe okna - blendy, rozbudowanie schodów trójtraktowych wygiętych półkoliście
- plac Kapitoliński
- w formie trapezu
- Michał Anioł reguluje kształt placu i ujednolica fasady go wytyczające
- centralnym punktem placu jest pomnik konny Marka Aureliusza, który wytyczony jest przez czarno-biały rysunek nawierzchni
- wg rysunków M.A. dobudowane zostały schody prowadzące na plac tzw. cordonata
- PÓŹNY RENESANS - PO 1540 -1580
- dwutorowość: architektura kontynuująca dokonania Michała Anioła - kierująca się w stronę baroku; a z drugiej strony bardziej klasyczne podejście
- stylistyka bardziej barokowa reprezentowana jest przez Vignole, który projektuje kościół il Gesu, pierwowzór wszystkich barokowych kościołów jezuickich
- okres bardziej klasyczny, monumentalny, troska o założenia urbanistyczne, większa plastyka - bardziej rozbudowana gra światłocieniowa
- PALLADIO Andrea - typowo klasyczny - szkoła palladianizmu, przeciwwaga dla baroku [symetria, rytm, ostrożne operowanie dekoracją, klasyczny detal]
- bazylika w Vicenzie
- surowość w dyscyplinie porządków i zasad kompozycji antycznej
- symetryczność
- oszczędność detalu
- spokój, harmonia, rytmiczność, proporcje
- kościół Il Redentore w Wenecji - plan
- nawy boczne zamienione na kaplice
- plan centralno-podłużny
- fasada umiarkowana, spokojna, czysta geometria, wyważona
Bardzo fajnie to napisalas. Dzieki. Przydalo sie
OdpowiedzUsuń