sobota, 22 stycznia 2011

RAR-1 KAT 22.PRZEDSTAWIENIE I OBJAŚNIENIE PASMOWYCH MODELI PRZESTRZENNYCH MIAST

INFORMACJE OGÓLNE:

  • XIX wiek - rewolucja przemysłowa i jej konsekwencje powodują, że dotychczasowe formy miast stają się nieadekwatne a miasta zaczynają się borykać z wieloma problemami
  • problemy miast XIX wieku:
    • przeludnienie
    • maksymalne wykorzystanie działek miejskich - zabudowa w śródmieściu staje się coraz wyższa i powoli wypierana jest zabudowa mieszkaniowa z centrum na rzecz innych funkcji - centrum pustoszeje
    • pogarszają się warunki życia
    • brak systemu kanalizacji i wodociągów
    • nieprzemyślana zabudowa, w skutek czego zaczyna brakować terenów przestrzeni publicznej
  • w związku z problemami jakie dotykają ówczesnych miast, zaproponowano kilka modelowych rozwiązań przestrzennych miast, które zminimalizowałyby wyżej wymienione problemy
  • modele przestrzenne miast:

    • model ville sociale
    • model miasta ogrodu
    • model miasta przemysłowego
    • model miasta klinowego
    • model miasta pasmowego (liniowego)

MODEL PASMOWY (LINIOWY):

  • model stworzony przez Hiszpana - Arturo Soria y Mata w 1882 r.
  • idea zakładała wyeliminowanie koncentrycznego układu powodującego dośrodkową organizację miasta - zwalczanie koncentracji = usuwanie jakiegokolwiek centrum
  • idea, zakłada, ze wstęga zabudowy jest tak wąska, ze w kierunku poprzecznym można ogranicznych śię do ruchu pieszego
  • rozbudowa miast w sposób liniowy - długie, wąskie pasma zabudowy rozciągające się wzdłuż linii komunikacyjnych - schemat założenia
  • tereny zurbanizowane tworzą wąskie pasy pozbawione centrum - zapobieganie nadmiernej koncentracji
  • "powiązanie" terenów rolniczych z miastem poprzez pasma terenów upraw przylegających do pasmowej zabudowy
  • zaletą było zapewnienie sprawnej komunikacji i przestrzenne wydzieleni funkcji

  • ideą Sorii było stworzenie sieci takich miast, łączących się ze sobą
  • realizacja: dzielnica Madrytu
    • lokalizacja założenia w Madrycie
    • mapa - dzisiaj pozostałości tego założenia widoczne są wzdłuż Calle de Arturo Soria
    • po realizacji założenia okazało się, ze pomysł był absurdalny i zaczęto "obudowywać" pierwotny układ tak, że wrósł się w tkankę miejską
    • rysunek oryginalnego założenia
  • koncepcja miasta liniowego została wykorzystana przez A.N. Milyutin`a w projekcie rozbudowy Wołgogradu (Staliningradu) z lat `20

    • bardziej dojrzała od idei Sorii
    • schemat polega na funkcjonalnym podziale terenów układu osadniczego na pasma równoległe do rzeki: pasmo przemysłowe, pasmo zabudowy mieszkaniowej, pasmo wypoczynku (nad rzeką)
    • komunikacja to pasmo kolejowe znajdujące się wewnątrz strefy przemysłowej i arteria drogowa pomiędzy pasmem przemysłu a mieszkaniowym
    • ideą było wyeliminowanie transportu miejskiego w kierunku prostopadłym do głównych arterii komunikacyjnych (szybki dostęp z miejsca zamieszkania do pracy znajdującej się po drugiej stronie arterii drogowej)
    • pomimo wad tego układu (założenia, ze zatrudnieni w przemyśle mieszkają naprzeciwko swojego zakładu pracy i że funkcja centrum jest niepotrzebna  - pomysł Milyutin`a inspirował urbanistów do rozwiązań miast które ze względów topograficznych musiały mieć układ liniowy - aglomeracja gdańska, wybrzeże South Hampshire w Anglii


MIASTO PASMOWE - WARIANT SZEREGOWY:
  • miasto dalej oparte na arterii komunikacyjnej, z tym, ze funkcje są rozlokowywane naprzemiennie w zamkniętych kwartałach symetrycznie do drogi, a nie wzdłuż drogi
  • pojawiają się "obszary centralne" zlokalizowane w centrum zabudowy terenów mieszkaniowych  na ich przecięciu z arterią komunikacyjną
MIASTO PASMOWE - WARIANT GRZEBIENIOWY:
  • pasma zaczynają się pojawiać w kierunku poprzecznym do głównej arterii
  • "obszary centralne" pojawiają się na skrzyżowaniu pasma komunikacyjnego głównej arterii z poprzecznymi
  • arterie komunikacyjne obudowane zabudową mieszkaniową pasmową, a tereny pomiędzy nimi zarezerwowane na przemysł

czwartek, 20 stycznia 2011

RAR-1 KAT 20.PODZIAŁ DRÓG I ULIC ZE WZGLĘDU NA ICH FUNKCJE I KLASY ORAZ Z PUNKTU WIDZENIA RÓŻNYCH RODZAJÓW DOMINUJĄCEGO NA NICH RUCHU

DROGA - DEFINICJA:
  • podstawa prawna: Ustawa z dnia 21 marca 1985 o drogach publicznych oraz Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie
  • droga publiczna to droga zaliczona na podstawie ww. ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami
  • droga:

    • budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego
    • zlokalizowana w pasie drogowym
  • droga powinna mieć w szczególności:

    • jezdnię - jeśli jest przeznaczona do ruchu pojazdów
    • pobocze lub chodnik - jeśli jest przeznaczona do ruchu pieszych
    • torowisko tramwajowe - jeśli jest przeznaczona do ruchu pojazdów szynowych 
  • ulica:
    • droga na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z MPZP
    • w ciągu ulicy może być zlokalizowane torowisko tramwajowe
  • ulice znajdujące się w ciągu dróg o danej kategorii należą do tej samej kategorii co drogi

PODZIAŁ DRÓG ZE WZGLĘDU NA ICH FUNKCJE W SIECI DROGOWEJ:
  • drogi krajowe - zarządza nimi Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) 

    • A
    • S
    • GP
  • drogi wojewódzkie - zarządza Zarząd Dróg Wojewódzkich i Urząd Marszałkowski 

    • GP (wyjątkowo)
    • G
    • Z
  • drogi powiatowe - zarządza Starostwo powiatowe

    • G
    • Z
    • L (wyjątkowo)
  • drogi gminne - zarządza burmistrz, wójt, prezydent miasta

    • Z (wyjątkowo)
    • L
    • D
PODZIAŁ DRÓG ZE WZGLĘDU NA ICH KLASĘ TECHNICZNĄ:
  • autostrady (A)
  • drogi ekspresowe (S)
  • drogi główne ruchu przyspieszonego (GP)
  • drogi główne (G)
  • drogi zbiorcze (Z)
  • drogi lokalne (L)
  • drogi dojazdowe (D)

niedziela, 2 stycznia 2011

RAR-1 KAT 02.CO JEST USTALONE W PROGRAMIE URBANISTYCZNYM TERENÓW MIESZKANIOWYCH I JAKIE WSKAŹNIKI GO OKREŚLAJĄ

INFORMACJE OGÓLNE:

  • w teorii planowania przestrzennego obowiązywało pojęcie strukturalnej jednostki mieszkaniowej, zdefiniowanej jako:

    • wydzielony układ zabudowy mieszkaniowej wraz z odpowiadającym jej programem podstawowych urządzeń usług wypoczynku i komunikacji rozmieszczonych w zasięgu dojścia do 500 m
    • zgodnie z Zarządzeniem nr 9 Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 stycznia 1974 r.  w sprawie wskaźników i wytycznych dla terenów mieszkaniowych w miastach
    • dzisiaj rozporządzenie to nie obowiązuje, a w praktyce rzadko występują już tak kompleksowe realizacji o tak dużej skali przestrzennej
  • jako model do określenia struktury użytkowania terenów mieszkaniowych przyjęto jednostkę elementarną z następującymi założeniami docelowymi dla jednostki:
    • jako docelowa ilość mieszkańców: 5 tyś. 
    • wielkość terenu mieszkaniowego netto dla 5 tyś. mieszkańców: 16,5 ha
    • powierzchnia ogólna mieszkaniowa (mierzona po obrysie budynku minus powierzchnia pomieszczeń niemieszkalnych) przypadająca na 1 mieszkańca: 28m2
    • powierzchnia użytkowa mieszkań przypadająca na 1 mieszkańca: 22m2
    • wskaźnik intensywności zabudowy mieszkaniowej (powierzchnia ogólna mieszkaniowa/ teren mieszkaniowy netto) na 1 mieszkańca: 0,85 

STREFY USTALONE W PROGRAMIE URBANISTYCZNYM TERENÓW MIESZKANIOWYCH + WSKAŹNIKI:
  • strefa mieszkaniowa (ok. 60%)
    • na którą składa się powierzchnia zabudowana budynkami mieszkalnymi,
    • wraz z minimalnym zakresem zieleni, urządzeń zabaw dla dzieci, wypoczynku dla starszych,
    • dojazdów do budynków,
    • oraz bezpośrednio z budynkami związane urządzenia gospodarcze (śmietniki, stacje trafo)
  • strefa usługowa (ok. 15%)
    • oświata
      • żłobek (liczony na 1% wszystkich mieszkańców jednostki)
      • przedszkole (liczone na 4,2% wszystkich mieszkańców jednostki)
      • szkoła podstawowa (liczona na 12% wszystkich mieszkańców jednostki)
    • ośrodek handlu, gastronomii, rzemiosła
    • ośrodek zdrowia
    • administracja budynków mieszkalnych z warsztatami
  • strefa zieleni i sportu (ok. 15%)
    • ogród dziecięcy (0,75 - 1,2 ha w odległości dojścia 300m)
    • tereny wypoczynku i sportu (5,5m2 na 1 mieszkańca)
  • komunikacja (ok. 10%)
    • ulice wewnętrzne dla ruchu osiedlowego
    • parkingi i garaże
    • ciągi piesze
    • stałe miejsca postojowe (1 na 1 mieszkańca)
    • czasowe miejsca postojowe (0,1 na 1 mieszkańca)
źródło: Projektowanie urbanistyczne. Plan ogólny zagospodarowania przestrzennego; praca zbiorowa pod recakcją Stanisława Tomaszka