tag:blogger.com,1999:blog-69325806872022580532024-03-28T20:30:05.451-07:00a-netknowUnknownnoreply@blogger.comBlogger164125tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-41034437598486261012014-05-11T13:14:00.000-07:002014-05-10T22:21:16.799-07:00POWIERZCHNIE UŻYTKOWE W BUDOWNICTWIE - DEFINICJE<b style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: small;">INFORMACJE OGÓLNE</b><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">o problematyce powierzchni traktuje kilka aktów prawnych (w zależności od celu ustalenia danej powierzchni np. na potrzeby budownictwa, wyceny nieruchomości, zarządzania nieruchomością, naliczania podatków itp.), a<b> powierzchnie w zależności od stosowanej podstawy prawnej są różne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na potrzeby budownictwa stosuje się następujące <b>akty prawne i normy</b>:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie</li>
<li>Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego</li>
<li>PN-ISO 9836:1997 Właściwości użytkowe w budownictwie. Określenie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych</li>
<li>PN-70/B-02365 Powierzchnia budynków. Podział, określenia i zasady obmiaru</li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">możemy wyróżnić następujące sytuacje przy wyborze<b> sposobu obliczania powierzchni</b>:</span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">obliczania powierzchni, gdy budynek <b>istnieje już długo</b> i wszystkie powierzchnie w dokumentacji są obliczane zgodnie z PN-70/B-02365. Wtedy <b>kontynuujemy</b> przyjęty pierwotnie sposób obliczania, gdyż te same powierzchnie zmierzone wg PN-ISO 9836:1997 mogą dać zupełnie inny wynik</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">obliczania powierzchni, gdy budynek <b>dopiero co został wybudowany</b> i wszystkie powierzchnie w dokumentacji są obliczane zgodnie z PN-ISO 9836:1997. Wtedy obmiar wykonywany jest również zgodnie z tą normą</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">obliczania powierzchni, na poziomie <b>projektowania budynku</b> - wtedy zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, wszystkie powierzchnie w dokumentacji są obliczane zgodnie z PN-ISO 9836:1997</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">obecnie obowiązująca norma PN-ISO 9836:1997 Właściwości użytkowe w budownictwie. Określenie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych jest tłumaczeniem hiszpańskiej wersji normy. Należy mieć to na uwadze przy odczytywaniu definicji powierzchni. Powierzchnie tarasów, loggii, balkonów w krajach śródziemnomorskich mogą być traktowane jako równoważne z pomieszczeniami zamkniętymi, ze względu na warunki klimatyczne. W Polsce klimat się różni, a zatem sposób użytkowania tych powierzchni także jest inny. Dlatego mogą pojawić się pewne nieścisłości w czytaniu negatywowych ustępów normy dotyczących powierzchni nettom a co za tym idzie również jej składowych.</span></li>
<ul>
</ul>
<ul><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">
</span></ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">
</span>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>ZASADY OBMIARU</b></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><br /></b></span>
<br />
<table border="1" style="background-color: white; border-collapse: collapse; clear: both; color: black; font-family: sans-serif, 'trebuchet ms', 'lucida grande', 'lucida sans unicode', arial, helvetica, sans-serif; font-size: 0.9em; margin: 1em 0px 1.5em; min-width: 600px; width: 599px;"><tbody>
<tr><td><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>PN-ISO 9836:1997</b></span></td><td><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>PN-70/B-02365</b></span></td></tr>
<tr><td><span style="font-size: x-small;">pomiaru dokonuje się na poziomie <b>posadzki </b>odpowiedniej kondygnacji</span></td><td><span style="font-size: x-small;">pomiaru dokonuje się na wysokości <b>1,0 m ponad poziomem podłogi</b> odpowiedniej kondygnacji</span></td></tr>
<tr><td><span style="font-size: x-small;">wymiary ustala się dla budynku<b> w stanie wykończonym, </b>z uwzględnieniem tynków, wykładzin, ale z pominięciem listew przypodłogowych, progów, cokołów</span></td><td><span style="font-size: x-small;">wymiary ustala się dla budynku<b> w stanie surowym</b> bez uwzględnienia oblicowania</span></td></tr>
<tr><td><span style="font-size: x-small;">powierzchnie otworów drzwiowych i okiennych oraz nisze w elementach zamykających <b>nie są wliczane</b> do powierzchni pomieszczeń</span></td><td><span style="font-size: x-small;">do powierzchni pomieszczeń <b>nie dolicza się </b>wnęk o powierzchni rzutu poziomego <b>poniżej 0,1m2; </b></span><br />
<span style="font-size: x-small;">od powierzchni pomieszczeń<b> nie odlicza się</b> pilastrów o powierzchni rzutu poziomego <b>poniżej 0,1m2;</b></span><br />
<span style="font-size: x-small;">do powierzchni pomieszczeń <b>nie wlicza się</b> powierzchni przejść, otworów okiennych i drzwiowych</span></td></tr>
<tr><td><span style="font-size: x-small;">powierzchnię oblicza się w metrach, a wyniki podaje się z dokładnością do <b>0,1m2</b></span></td><td><span style="font-size: x-small;">powierzchnię oblicza się w metrach, a wyniki podaje się z dokładnością do <b>0,10m2</b></span></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>POWIERZCHNIA ZABUDOWY</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia zabudowy wyznaczona jest przez <b>rzut pionowy zewnętrznych krawędzi budynku</b> na powierzchnię terenu w stanie wykończonym.</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">do powierzchni zabudowy wliczamy / nie wliczamy:</span></li>
</ul>
<div>
<table border="1" style="background-color: white; border-collapse: collapse; clear: both; color: black; font-family: sans-serif, 'trebuchet ms', 'lucida grande', 'lucida sans unicode', arial, helvetica, sans-serif; font-size: 0.9em; margin: 1em 0px 1.5em; min-width: 600px; width: 599px;"><tbody>
<tr><td><b>wliczamy</b></td><td><b>nie wliczamy</b></td></tr>
<tr><td><br />
<ul>
<li>budynek liczony po <b>zewnętrznych jego krawędziach</b></li>
</ul>
</td><td><br />
<ul>
<li><span style="font-size: x-small;">obiektów budowlanych ani ich części <b>nie wystających</b> ponad powierzchnię terenu</span></li>
<li><span style="font-size: x-small;">elementów drugorzędnych np. <b>schodów zewnętrznych, ramp, daszków, markiz, występów dachowych</b></span></li>
<li><span style="font-size: x-small;">powierzchni zajmowanej przez wydzielone obiekty pomocnicze np. <b>szklarnie, altany, szopy</b></span></li>
</ul>
</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-4C6vEc2Okc4/U26JwDuf0dI/AAAAAAAADPg/-bMIvYiFS2I/s1600/powierzchnia-zabudowy.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-4C6vEc2Okc4/U26JwDuf0dI/AAAAAAAADPg/-bMIvYiFS2I/s1600/powierzchnia-zabudowy.jpg" height="616" width="640" /></a></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>POWIERZCHNIA CAŁKOWITA</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia całkowita <b>budynku </b>= powierzchnia całkowita <b>wszystkich kondygnacji</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">oblicza się powierzchnię całkowitą dla wszystkich kondygnacji - zarówno <b>podziemnych jak i nadziemnych</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię całkowitą liczymy po <b>obrysie zewnętrznym budynku</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">licząc powierzchnię całkowitą różnicujemy w jej obrębie <b>powierzchnie o zróżnicowanej wysokości</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">do powierzchni całkowitej wliczamy / nie wliczamy:</span></li>
</ul>
<div>
<table border="1" style="background-color: white; border-collapse: collapse; clear: both; color: black; font-family: sans-serif, 'trebuchet ms', 'lucida grande', 'lucida sans unicode', arial, helvetica, sans-serif; font-size: 0.9em; margin: 1em 0px 1.5em; min-width: 600px; width: 599px;"><tbody>
<tr><td><b>wliczamy</b></td><td><b>nie wliczamy</b></td></tr>
<tr><td><br />
<ul>
<li>poddasza</li>
<li>tarasy</li>
<li>tarasy na dachach</li>
<li>balkony</li>
<li>loggie</li>
<li>kondygnacje techniczne</li>
<li>kondygnacje magazynowe</li>
</ul>
</td><td><br />
<ul>
<li><span style="font-size: x-small;">pustej <b>przestrzeni technologicznej</b> pomiędzy gruntem a podłogą pierwszej kondygnacji - tzw. crawling spaces (stosowane np. w Danii jako przestrzeń technologiczna do lokalizacji rur, przewodów itp.)</span></li>
<li><span style="font-size: x-small;">przestrzeni <b>wewnętrznej stropodachów wentylowanych</b></span></li>
<li><span style="font-size: x-small;"><b>poddasza nieużytkowego</b>, nie nadającego się do poruszania się w pozycji wyprostowanej</span></li>
</ul>
</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-xwnzA8hDTXw/U26JoqbGJiI/AAAAAAAADO4/OnBJKVpA6Q4/s1600/powierzchnia-ca%C5%82kowita.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-xwnzA8hDTXw/U26JoqbGJiI/AAAAAAAADO4/OnBJKVpA6Q4/s1600/powierzchnia-ca%C5%82kowita.jpg" height="640" width="632" /></a></div>
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>POWIERZCHNIA NETTO</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia netto <b>budynku </b>= powierzchnia netto <b>wszystkich kondygnacji</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">oblicza się powierzchnię netto dla wszystkich kondygnacji - zarówno <b>podziemnych jak i nadziemnych</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię netto liczymy po <b>obrysie wewnętrznych ścian budynku</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia netto jest powierzchnią <b>ograniczoną przez elementy zamykające</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">licząc powierzchnię netto różnicujemy w jej obrębie <b>powierzchnie o zróżnicowanej wysokości</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia netto dzieli się na:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię <b>użytkową</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię <b>usługową</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię <b>ruchu</b></span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">do powierzchni netto wliczamy / nie wliczamy:</span></li>
</ul>
<div>
<table border="1" style="background-color: white; border-collapse: collapse; clear: both; color: black; font-family: sans-serif, 'trebuchet ms', 'lucida grande', 'lucida sans unicode', arial, helvetica, sans-serif; font-size: 0.9em; margin: 1em 0px 1.5em; min-width: 600px; width: 599px;"><tbody>
<tr><td><b>wliczamy</b></td><td><b>nie wliczamy</b></td></tr>
<tr><td><br />
<ul>
<li>wszystkie <b>pomieszczenia</b> w budynku </li>
<li><span style="font-size: x-small;">elementy łatwe do demontażu</span></li>
</ul>
</td><td><br />
<ul>
<li><span style="font-size: x-small;">powierzchni<b> nie ograniczonych przez elementy zamykające</b> np. balkony, tarasy, loggie</span></li>
<li><span style="font-size: x-small;">powierzchni <b>otworów na drzwi i okna oraz nisz/wnęk</b> w elementach zamykających</span></li>
</ul>
</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-5fSSNcXu2eo/U26JrGFJgkI/AAAAAAAADPA/h_xukRih-gA/s1600/powierzchnia-netto.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-5fSSNcXu2eo/U26JrGFJgkI/AAAAAAAADPA/h_xukRih-gA/s1600/powierzchnia-netto.jpg" height="620" width="640" /></a></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><br /></b></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>POWIERZCHNIA UŻYTKOWA</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia użytkowa jest </span><b style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: small;">składową </b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchni netto </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">(wszystkie wytyczne dotyczące powierzchni netto dotyczą także powierzchni</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"> użytkowej np. obmiar po wewnętrznym obrysie ścian)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię użytkową dzielimy na:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię użytkową <b>podstawową</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię użytkową <b>pomocniczą</b></span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnię użytkową obliczamy z uwzględnieniem z uwzględnieniem §11. punktu 2. podpunktu 2) b) Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego: </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>powierzchnię pomieszczeń lub ich części o wysokości w świetle <b>równej lub większej od 2,20 m należy zaliczać do obliczeń w 100%</b>, o wysokości równej lub większej od 1,40 m, lecz <b>mniejszej od 2,20 m - w 50%</b>, natomiast o wysokości <b>mniejszej od 1,40 m pomija się całkowicie</b></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">do powierzchni użytkowej wliczamy / nie wliczamy:</span></li>
</ul>
<div>
<table border="1" style="background-color: white; border-collapse: collapse; clear: both; color: black; font-family: sans-serif, 'trebuchet ms', 'lucida grande', 'lucida sans unicode', arial, helvetica, sans-serif; font-size: 0.9em; margin: 1em 0px 1.5em; min-width: 600px; width: 599px;"><tbody>
<tr><td><b>wliczamy</b></td><td><b>nie wliczamy</b></td></tr>
<tr><td><br />
<ul>
<li>wszystkie <b>pomieszczenia w budynku nie stanowiące powierzchni ruchu ani powierzchni usługowej</b></li>
</ul>
</td><td><br />
<ul>
<li><span style="font-size: x-small;"><b>powierzchni ruchu</b> czyli np. klatek schodowych, korytarzy, ramp, pochylni, poczekalni (budynku użyteczności publicznej)</span></li>
<li><span style="font-size: x-small;">powierzchni<b> nie ograniczonych przez elementy zamykające</b> np. balkony, tarasy, loggie</span></li>
</ul>
</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-H_zhDEOyqlg/U26JvIUOh-I/AAAAAAAADPY/SJfSqWbTsxQ/s1600/powierzchnia-u%C5%BCytkowa.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-H_zhDEOyqlg/U26JvIUOh-I/AAAAAAAADPY/SJfSqWbTsxQ/s1600/powierzchnia-u%C5%BCytkowa.jpg" height="622" width="640" /></a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>POWIERZCHNIA RUCHU</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia ruchu jest</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"> </span><b style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: small;">składową </b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchni netto przeznaczoną dla ruchu wewnątrz budynku </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">(wszystkie wytyczne dotyczące powierzchni netto dotyczą także powierzchni</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"> ruchu np. obmiar po wewnętrznym obrysie ścian)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">do powierzchni ruchu wliczamy / nie wliczamy:</span></li>
</ul>
<div>
<table border="1" style="background-color: white; border-collapse: collapse; clear: both; color: black; font-family: sans-serif, 'trebuchet ms', 'lucida grande', 'lucida sans unicode', arial, helvetica, sans-serif; font-size: 0.9em; margin: 1em 0px 1.5em; min-width: 600px; width: 599px;"><tbody>
<tr><td><b>wliczamy</b></td><td><b>nie wliczamy</b></td></tr>
<tr><td><br />
<ul>
<li>powierzchnie służące dla ruchu wewnątrz budynku np. <b>powierzchnia klatki schodowej, korytarzy, wewnętrznych ramp i pochylni, poczekalni, balkonów ewakuacyjnych</b></li>
<li>powierzchnia netto <b>szybu dźwigowego, schodów ruchomych, podnośników, przenośników</b></li>
</ul>
</td><td><br />
<ul>
<li><span style="font-size: x-small;">powierzchni usługowej oraz powierzchni użytkowej</span></li>
</ul>
</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-B4Yrtv1SvNU/U26JrMCJ8WI/AAAAAAAADPE/XTbi0BpNzTk/s1600/powierzchnia-ruchu.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-B4Yrtv1SvNU/U26JrMCJ8WI/AAAAAAAADPE/XTbi0BpNzTk/s1600/powierzchnia-ruchu.jpg" height="620" width="640" /></a></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><br /></b></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>POWIERZCHNIA USŁUGOWA</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia usługowa jest</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"> </span><b style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: small;">składową </b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchni netto przeznaczoną dla ruchu wewnątrz budynku (wszystkie wytyczne dotyczące powierzchni netto dotyczą także powierzchni usługowej np. obmiar po wewnętrznym obrysie ścian)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powierzchnia usługowa jest powierzchnią przeznaczoną na <b>usytuowanie instalacji i urządzeń technicznych, takich jak</b>:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">instalacje kanalizacyjne</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">instalacje wodne</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">instalacje ogrzewania i ciepłej wody</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">instalacje gazowe i na paliwa płynne</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">instalacje elektryczne, prądnice</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wentylacja, klimatyzacja i systemy chłodnicze</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">instalacje telefoniczne i urządzenia rozdzielcze</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">instalacje usługowe, trzony kominowe, kanały przełazowe, pomosty techniczne</span></li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Uppotl6n8Js/U26Js68y9vI/AAAAAAAADPQ/AG-7LIWvRE8/s1600/powierzchnia-us%C5%82ugowa.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-Uppotl6n8Js/U26Js68y9vI/AAAAAAAADPQ/AG-7LIWvRE8/s1600/powierzchnia-us%C5%82ugowa.jpg" height="620" width="640" /></a><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
Unknownnoreply@blogger.com21tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-63142777060318265742013-02-03T07:04:00.002-08:002013-02-03T07:04:27.624-08:00STRUKTURA PRZESTRZENNA WCZESNO-RENESANSOWYCH PAŁACÓW WE FLORENCJI.<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">INFORMACJE OGÓLNE</span><br />
<br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wczesny renesans przypada na lata <b>1420-1500</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rozwija się <b>budownictwo świeckie</b>, w tym głównie pałace, wille, ratusze, kamienice mieszczańskie</span></li>
</ul>
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">WCZESNORENESANSOWE PAŁACE FLORENCKIE</span><br />
<br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pałace do okresu renesansu pełniły funkcje <b>obronne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w renesansie pałac z bastionu obronnego zmienił się w <b>reprezentacyjny budynek mieszkalny</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pałace lokalizowane są w <b>mieście, </b>a wille poza miastem</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pałace zamieszkiwane są przez zamożne rody, których rywalizacja wpływa na wznoszenie co raz to <b>okazalszych pałaców</b></span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">STRUKTURA PRZESTRZENNA PAŁACÓW</span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>prostokątny</b>, regularny plan</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>zwarta bryła</b> - otwarta do wnętrza, a nie na zewnątrz - pozostałości obronnego charakteru. Mała ilość perforacji elewacji zewnętrznych, małe okna, natomiast wewnętrzne elewacje podsiadają duże, pełnowymiarowe okna, krużganki, otwarte na wewnętrzny dziedziniec</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budynek<b> 3-kondygnacyjny, </b>co odzwierciedlone jest zróżnicowaniem w sposobie opracowania elewacji (zgodnie z tradycją florencką):</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>parter</b> - rustyka</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>pierwsze piętro</b> - boniowanie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>mezzanino</b> - gładkie</span></li>
</ul>
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>wewnętrzny dziedziniec</b> - tzw. cortile o kształcie odpowiadającym formie rzutu budynku</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wewnętrzny dziedziniec otoczony <b>arkadowymi </b>podcieniami, <b>krużgankami</b></span></li>
<li>pełnił funkcje <b>reprezentacyjne i komunikacyjne</b>, zapewniając <b>doświetlenie </b>wnętrz</li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">każdemu piętru odpowiadała adekwatna funkcja:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>parter</b> - pomieszczenia gospodarcze oraz wartownia</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>pierwsze piętro</b> - pomieszczenia recepcyjne z sypialniami</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>mezzanino</b> - służba</span></li>
</ul>
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zwarta bryła budynku mocno zamknięta <b>wydatnym gzymsem wieńczącym</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rzut pałacu o wyraźnie zaznaczonych osiach kompozycyjnych</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pomieszczenia w zależności od tego jaką pełnią funkcję były odpowiednio zróżnicowane w skali</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pomieszczenia projektowano wspólnie z ich elementami wyposażenia</span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PRZYKŁADY</span></div>
</div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://www.roma-antica.co.uk/custom/palazzo-medici-riccardi-firenze.jpg">Pałac Medici-Riccardi</a> </b>| 1444r. | Michelozzo</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://www.teladoiofirenze.it/wp-content/themes/glam/tt.php?src=http://www.teladoiofirenze.it/wp-content/uploads/2012/10/palazzorucellai2.jpg&w=679&q=100&zc=0">Pałac Rucellai</a></b> | 1457r. | Alberti</span></li>
</ul>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-87654780625341877312013-02-03T05:20:00.000-08:002013-02-03T05:21:10.662-08:00PANTEON – STRUKTURA PRZESTRZENNA<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">INFORMACJE OGÓLNE</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Panteon jest <b>świątynią poświęconą wielu bogom</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">usytuowany na <b>Placu Marsowym w Rzymie</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dzisiejsza bryła budynku jest w zasadzie taka sama jak pierwotna struktura, także nazwana Panteonem wybudowana przez Marka Agrypę - doradcy Cezara Augusta w 27 r. p.n.e.</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Dzisiejszy budynek pochodzi z lat<b> 80 n.e</b>. i został ufundowany przez <b>cesarza Hadriana</b></span></li>
</ul>
<br />
<a name='more'></a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">STRUKTURA PRZESTRZENNA</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budynek Panteonu składa się z dwóch dodanych do siebie brył: <b>rotundy + pronaosu</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://www.mmdtkw.org/RT04-Pantheon1.jpg">widok z góry</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>pronaos</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-weight: normal;">
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>przedsionek </b>złożony z trzech rzędów kolumn, po 8 w każdym rzędzie </span></li>
<li>przedsionek o planie prostokąta jest "dostawiony" od strony północnej do rotundy</li>
</ul>
<div style="font-weight: bold;">
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>rotunda</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-weight: normal;">
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rotunda stanowi właściwą bryłę budynku</span></li>
<li>bryła walca na planie okręgu, przykryta została kopułą</li>
<li><a href="http://www.arch.mcgill.ca/prof/sijpkes/abc-structures-2005/Lectures-2005/lecture-7/pantheon-3_files/pantheon-plan.jpg"><b>plan centralny</b></a></li>
<li>wnętrze rotundy jest <b>jednoprzestrzenne</b></li>
<li>średnica rotundy jest <b>równa </b>jej wysokości i wynosi 43,3m - oznacza to, ze dałoby się we wnętrze rotundy <a href="http://faculty.txwes.edu/csmeller/human-experience/ExpData09/02GrecoRoman/GrRmPICs/RomanPICs/rmDiagram_PantheonPlan.jpg">wpisać <b>kulę </b>o właśnie takiej średnicy</a> - takie rozwiązanie sugeruje geometryczną perfekcję i symetrię</li>
<li><b>geometryczną "idealność"</b> przestrzeni podkreślają elementy dekoracji architektonicznej, rytmicznie rozłożone względem centralnego punktu obiektu, jakim jest środek okręgu podkreślony przez oculus - otwór na szczycie kopuły:</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>nisze </b>w grubości muru</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dostawione mini <b>portyki </b>wystające przed lico ściany wewnętrznej </span></li>
<li>dekoracja naprzemienna <b>blendami </b>i ślepymi <b>wnękami </b>okiennymi "tamburu" na którym osadzona została kopuła</li>
<li><b>kasetonowe </b>zdobienie wnętrza kopuły, zmniejszające się ku górze</li>
</ul>
</span></li>
<li>Wszystkie te elementy sprawiają, że odnosi się wrażenie <b>koncentracji</b>, <b>dośrodkowej </b>organizacji obiektu, podkreślającej jego centralny plan</li>
<li><b><a href="http://www.arch.mcgill.ca/prof/sijpkes/abc-structures-2005/Lectures-2005/lecture-7/pantheon-3_files/pantheon-section.jpg">przekrój</a></b></li>
<li><b><a href="http://photo.fx4.net/regional/20121008Italy/pantheon/photos/20120927-IMG_0666-Edit.jpg">wnętrze</a></b></li>
</ul>
<div style="font-weight: bold;">
</div>
</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-84393410600944972402013-02-02T12:10:00.002-08:002013-02-02T23:52:27.526-08:00REPUBLIKAŃSKIE I CESARSKIE FORA W STAROŻYTNYM RZYMIE<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">FORUM</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">główny <b>plac publiczny</b>, rynek w miastach rzymskich</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">forum jest <b>sercem </b>rzymskich miast</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">lokalizacja: <b>na skrzyżowaniu dwóch głównych szlaków komunikacyjnych </b>miasta: decumanus i cardo</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">forma: <b>prostokątna</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">elementy zagospodarowania: <b>portyki, świątynie, budowle publiczne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">funkcja: miejsce <b>zgromadzeń, targów, sądów, uroczystości publicznych</b></span></li>
</ul>
<br />
<a name='more'></a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">TŁO HISTORYCZNE</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w <b>504</b> r.p.n.e. Etruskowie, którzy prowadzili rządy królewskie, zostali wypędzeni z Rzymu</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">po wypędzeniu nie ustanowiono nowego króla, a władzę oddano w ręce <b>dwóch konsulów</b>, których <b>wybrano </b>w ramach <b>zgromadzenia</b> na okres <b>jednego roku</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rozpoczął się okres <b>republikański Rzymu</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">W <b>27 </b>r.p.n.e. na skutek wielu czynników (ogromne terytorium państwa, kryzys społeczno-polityczny, "rewolucja rzymska", itd.) w <b>osłabionym </b>państwie doszło do zmian ustrojowych - rozpoczął się okres <b>cesarskiego Rzymu</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Gajusz Oktawiusz </b>otrzymał od senatu tytuł <b>augusta</b> (wywyższonego przez bogów) i ustanowiło pozycję Oktawiana jako <b>najważniejszej osoby w państwie </b></span></li>
</ul>
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">FORA REPUBLIKAŃSKIE</span><br />
<ul>
<li><b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">FORUM ROMANUM = FORUM MAGNUM</span></b></li>
<li><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">najstarszy plac miejski w Rzymie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwotnie znajdowało się tam bagno, które później utwardzono</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">plac znajduje się pomiędzy 7 wzgórzami</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na 2 z nich znajdowały się różne osady, dla których utwardzony plac stał się centrum wspólnego życia</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Forum Romanum było stopniowo rozbudowane o nowe budynki: świątynie, łuki triumfalne, bazyliki, kolumny, kurie</span></li>
</ul>
</li>
</ul>
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">FORA CESARSKIE</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">fora cesarskie razem z Forum Romanum stanowiły kompleks architektoniczny pozwalający zaspokoić potrzeby administracyjne i gospodarcze stolicy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwsze forum cesarskie wybudowane zostało przez <b>Juliusza Cezara</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">fora, wraz z obiektami znajdującymi się na nich spełniały funkcję <b>propagandową </b>wobec państwa - odzwierciedlały <b>potęgę i wspaniałość władz</b> jak i samego Rzymu</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/Map_of_downtown_Rome_during_the_Roman_Empire_large.png">mapa</a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><b>FORUM CEZARA</b></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><b><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-weight: normal;">
</div>
<ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwsze <span style="font-weight: normal;">forum wybudowane w okresie cesarstwa - 54 r. p.n.e.</span></span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://classconnection.s3.amazonaws.com/247/flashcards/271247/png/picture641318383082908.png">plan forum Cezara</a></span></li>
</ul>
</b></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><b>FORUM AUGUSTA</b></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><ul>
<li style="font-weight: normal;">2 r. p.n.e.</li>
<li style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://romanum.historicus.pl/Zdj/Romaet24.gif">plan forum Augusta</a></span></li>
</ul>
</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>FORUM WESPAZJANA</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
</div>
<ul>
<li>wybudowane dla uczczenia zwycięstwa nad żydami - 71-75 r. n.e.</li>
<li><a href="http://classconnection.s3.amazonaws.com/582/flashcards/1218582/jpg/forum_of_peace1334762933230.jpg">widok forum</a></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>FORUM TRAJANA</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://img.tfd.com/architecture/f0434-01.png"><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-weight: normal;">
</div>
<ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">plan forum Trajana</span></li>
</ul>
</a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>113 r. n.e.</li>
</ul>
<div style="font-weight: bold;">
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>FORUM NERWY</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://classconnection.s3.amazonaws.com/582/flashcards/1218582/jpg/forum_of_nerva1334763115050.jpg"><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-weight: normal;">
</div>
<ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-weight: normal;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">plan forum Nerwy</span></li>
</ul>
</a></b></span></li>
</ul>
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-53610167029182281732013-02-02T09:24:00.001-08:002013-02-02T23:53:07.484-08:00TEORIA KEVINA LYNCHA<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">artykuł do pobrania <a href="https://hotfile.com/dl/192177113/ba55b07/TEORIA_KEVINA_LYNCHA.doc.html">stąd</a></span></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">KEVIN LYNCH:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">amerykański urbanista</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">jego praca przypada na okres <b>1960-19190</b></span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">MAPY POZNAWCZE - WPROWADZENIE:</span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">mapy poznawcze stanowią <b>osobiste, indywidualne reprezentacje środowiska</b> znanego danej osobie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">badania nad mapami poznawczymi odbywały się <b>zanim </b>Kevin Lynch podjął ten temat</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwsze badania dotyczące map poznawczych prowadził <b>E.C. Tolman</b>. Badania na szczurach wpuszczonych do labiryntu pozwoliły mu na określenie, że szczury nie uczą się drogi zapamiętując serię zakrętów, ale<b> "mapując" przestrzeń labiryntu</b> i na tej podstawie się w niej orientują - czyli tworzą właśnie "mapę poznawczą"</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">po niemal 20-stu latach od badań Tolmana Kevin Lynch skupił się na teorii "map poznawczych", wydając swoją książkę <b>"The image of the city"</b></span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><br /></b></span></div>
</div>
<div>
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">MAPY POZNAWCZE - TEORIA KEVINA LYNCHA:</span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Teoria Lyncha</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-weight: bold;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="font-weight: normal;">mapa poznawcza = określenie </span>wyobrażenia przestrzeni miejskiej</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">teoria wysnuta na obserwacji, że długotrwały związek mieszkańca z określonym terenem prowadzi do powstania <b>doświadczeń,</b> które <b>zapisywane są w pamięci </b>w postaci<b> wyobrażeń czasu i przestrzeni</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przykładowa <a href="http://www.csiss.org/classics/uploads/Figure1.jpg">mapa poznawcza</a></span></li>
<li>Lynch uważa, że środowisko miejskie jest <b>mentalnie reprezentowane</b> przez <b>5 wskaźników formalnej struktury przestrzeni miasta:</b></li>
<li><div>
<ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>landmarki</b> - punkty orientacyjne w danej przestrzeni - łatwo zauważalne i dominujące np. kościoły, wieże, góra, rzeka</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>węzły</b> - główne punkty przecięcia ścieżek, jak np. skrzyżowanie, rynek</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>ścieżki</b> - kanały komunikacyjne, którego reprezentantami są np. ulice, drogi</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>krawędzie</b> - oddzielają, albo zawierają w sobie jakiś obszar, nie będąc jednocześnie ścieżkami, np. brzeg morza, mur, tory kolejowe</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>dzielnice</b> - większe obszary map o cechach wspólnych np. stare miasto, osiedle wieżowców</span></li>
</ul>
</div>
</li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Badania Lyncha</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><div style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<ul>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">badania Lyncha przeprowadzane były w Bostonie, Los Angeles, Jersey City</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">prosił on badane osoby o narysowanie szkicowych map swoich miast z przedstawieniem drogi (np. droga z domu do pracy) i wyróżniających się elementów miast</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na wszystkich badań wyznaczył on elementy, które wydawały się wspólne dla wszystkich badanych miast, czyli właśnie wskaźniki formalnej struktury przestrzeni miasta</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="font-weight: normal;">badania Lyncha odnoszą się do </span>skali miasta</span></li>
</ul>
</div>
</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>The image of the city</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>książka stała się niemal <b>podręcznikiem</b> dotyczącym tematu map poznawczych</li>
<li>określono w niej dziedzinę badań</li>
<li>określono w niej <b>podejście metodologiczne</b> do prowadzenia badań</li>
<li>zawiera całą serię określeń służących do opisu map poznawczych, stanowiąc swoisty <b>słownik</b></li>
</ul>
</span></li>
</ul>
</div>
<div>
<span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small; line-height: 12px;">źródło:<i> Psychologia środowiskowa</i></span><b style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small; font-style: italic; line-height: 12px;">, </b><span style="background-color: white; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small; line-height: 12px;">P.A. Bell, J.D. Fisher</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-12077174567629621972013-01-02T10:51:00.000-08:002013-03-31T06:15:19.858-07:00POMOCNIK - SZABLONY PLANSZ<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Nie od dzisiaj wiadomo jak duże znaczenie ma sposób podania projektu - może albo pomóc, albo zaszkodzić - ale zdecydowanie lepiej, gdy działa in plus. Pomimo, że wszyscy wiemy jak przygotować "dobre plansze", to ostatecznie nie zawsze nam to wychodzi - powody są różne: albo mamy za mało czasu, i wrzucamy na planszę elementy tak, byle by weszły i planszę można było wysłać do druku, albo znajdziemy tysiąc innych wymówek, zapominając, że powiedzenie "nawet byle g**** ładnie zapakowane można sprzedać", ma swoje bardzo realne podstawy. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kilka najważniejszych kwestii na które trzeba zwrócić uwagę, tworząc plansze:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kompozycja planszy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kolorystyka planszy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">opisy, elementy informacyjne</span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b></b></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOMPOZYCJA PLANSZY</b></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kompozycja plansz ma olbrzymie znaczenie - od razu można zobaczyć, czy projekt był składany "na ostatnią minutę", czy projektant ma świadomość podstawowych zasad kompozycyjnych, czy plansza została przemyślana i co najważniejsze - ten element świadczy o samych projektantach (to jak ubranie, na podstawie którego tak często oceniamy innych).</span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Dobór kompozycji uzależniony jest zawsze od tematu jaki jest na niej przedstawiany - to nigdy nie są "narzucone" z kosmosu podziały, bo zwyczajnie nie wpiszemy w nią projektu. </span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PION VS POZIOM</span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Najpierw należy ustalić czy przyjmuje się kompozycję pionową czy poziomą plansz. Analiza projektów wykazała, ze zdecydowanie częściej korzysta się z kompozycji poziomej, chyba, że kształt działki, temat (np. wieżowiec...), abo odgórne wytyczne determinują pionowy układ. </span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PODZIAŁY PLANSZY</span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Czym są podziały? Podziały to pewien "szkielet" na bazie którego można zacząć komponować plansze. Szkielet ten dzieli obszar planszy na mniejsze pola, które dedykowane są np. rzutom, przekrojom, wizualizacjom, ideogramom. W ten sposób wyznacza się też pewnie niezmienne elementy "zagospodarowania planszy" - takie jak temat projektu, nr planszy, marginesy itp. - które niezależnie od zmieniającego się wypełnienia plansz powinny pozostawać w jednej, założonej lokalizacji. Szablon planszy z podstawowym podziałem można ściągnąć <a href="https://hotfile.com/dl/200776006/1f5b772/szablon_planszy.psd.html"><b>stąd</b></a> (niebieskie linie są liniami pomocniczymi niewidocznymi przy wydruku).</span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Najbardziej zgodne z prawdą jest stwierdzenie: ile projektów tyle rozwiązań plansz, niemniej jednak da się wyróżnić kilka podstawowych grup podziałów:</span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kompozycja pozioma - podział poziomy na dwa</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kompozycja pozioma - podział poziomy na więcej niż dwa</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kompozycja pozioma - podział pionowy na dwa</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kompozycja pozioma - podział pionowy na trzy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kompozycja pozioma - podział z marginesem </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kompozycja pionowa - podział poziomy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kompozycja pionowa - podział pionowy</span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">O tym jak ciężko jest zastosować wybrany dział planszy dla wszystkich planszy projektu świadczą chociażby przykłady poniżej. Rzadko kiedy udaje się "utrzymać" niezaburzony podział - pewne odstępstwa, przesunięcia wynikają z formatu danego rysunku. Niemniej jednak im bardziej spójna kompozycja wszystkich plansz tym projekt jest czytelniejszy i łatwiejszy w odbiorze.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">KOMPOZYCJA POZIOMA - PODZIAŁ POZIOMY NA DWA</span></div>
</div>
<div>
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-WGQhAQX4Ric/UVgu_efZCiI/AAAAAAAAC2M/c8FBFmBZRbc/s1600/szablony-plansz-3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-WGQhAQX4Ric/UVgu_efZCiI/AAAAAAAAC2M/c8FBFmBZRbc/s1600/szablony-plansz-3.jpg" /></a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">plansze pochodzą ze strony: </span><a href="http://www.ronet.pl/" style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">www.ronet.pl</a><br />
<br /></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">KOMPOZYCJA POZIOMA - PODZIAŁ POZIOMY NA WIĘCEJ NIŻ DWA</span></div>
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-cochHD09J9g/UVgu_oS2VeI/AAAAAAAAC2Y/Wd6oewa6Goo/s1600/szablony-plansz-5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-cochHD09J9g/UVgu_oS2VeI/AAAAAAAAC2Y/Wd6oewa6Goo/s1600/szablony-plansz-5.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">plansze pochodzą ze strony: </span><a href="http://www.ronet.pl/" style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">www.ronet.pl</a></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">KOMPOZYCJA POZIOMA - PODZIAŁ PIONOWY NA DWA</span></div>
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-WKqk-SsIcsQ/UVgu_g9hgWI/AAAAAAAAC2Q/AYqImVqpCDM/s1600/szablony-plansz-7.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-WKqk-SsIcsQ/UVgu_g9hgWI/AAAAAAAAC2Q/AYqImVqpCDM/s1600/szablony-plansz-7.jpg" /></a></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">plansze pochodzą ze strony: </span><a href="http://www.ronet.pl/" style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">www.ronet.pl</a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">KOMPOZYCJA POZIOMA - PODZIAŁ PIONOWY NA TRZY</span></div>
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-g1dpnDHQhrY/UVgv5tLS-YI/AAAAAAAAC2k/Gly4B6E-TWc/s1600/szablony-plansz-4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-g1dpnDHQhrY/UVgv5tLS-YI/AAAAAAAAC2k/Gly4B6E-TWc/s1600/szablony-plansz-4.jpg" /></a></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">plansze pochodzą ze strony: </span><a href="http://www.ronet.pl/" style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">www.ronet.pl</a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">KOMPOZYCJA POZIOMA - PODZIAŁ Z MARGINESEM</span></div>
<div>
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-24qJHPnr1Eg/UVgv5zvoYzI/AAAAAAAAC2s/IDDZlNmY5z0/s1600/szablony-plansz-6.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-24qJHPnr1Eg/UVgv5zvoYzI/AAAAAAAAC2s/IDDZlNmY5z0/s1600/szablony-plansz-6.jpg" /></a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">plansze pochodzą ze strony: </span><a href="http://www.ronet.pl/" style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">www.ronet.pl</a><br />
<br /></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOLORYSTYKA PLANSZY</b></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kolorystyka jest bardzo delikatnym tematem. Jak można zauważyć na podstawie powyższych przypadków, gdzie przeanalizowanych zostało kilkadziesiąt planszy, niemal wszystkie posiadają białe, bądź neutralne tło. Nie jest to przypadek, ze wybierając plansze, które stanowić mogą dobry przykład, tak wiele "pstrokatych" plansz odrzucono - zwyczajnie nie jest to łatwe zadanie pracować kolorem w tak dużym natężeniu na planszy, a efekty mogą nas niemiło rozczarować - dlatego zanim pomyślimy o planszy w czerni, czerwieni, abo innym intensywnym odcieniu należy sobie zadać pytanie czy temu podołamy. Oczywiście są przypadki, gdy kolor został dobrze wykorzystany na planszy, niemniej jednak bardzo często jest on przytłaczający, brudzący i tak mocno dominujący, że nie widać właściwej treści projektu. </span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Pamiętać również należy o wydruku - w przypadku czarnych planszy druk nie tylko będzie droższy, ale także może się okazać, że "czerń" wcale nie jest czernią, a jednolitość koloru może pozostawiać wiele do życzenia. Gradientowe najeżdżanie czernią na inne kolory - może i dobrze wyglądające na ekranie po wydruku może się prezentować fatalnie. </span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Dobierając kolory warto skorzystać z wzornika: <a href="http://www.blogger.com/goog_257221151">www.</a></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://kuler.adobe.com/">kuler.adobe.com</a>, gdzie można sobie ustalić kolory nie gryzące się ze sobą, a harmonizujące. </span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Najlepiej jednak, jeśli kolor stanowi akcent, a nie dominantę, bo wtedy projekt może stracić na odbiorze.</span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>OPISY, ELEMENTY INFORMACYJNE</b></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Każda plansza zawiera pewne standardowe treści. Mowa tu o: </span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">temacie, </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">autorach bądź numerze identyfikacyjnym, </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">numerze planszy, </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">oznaczeniu północy,</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">skali,</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">opisach tytułu rysunku (rzut, przekrój, elewacja).</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Najlepiej, żeby przyjęta konwencja np. czcionki dla tematu nie różniły się od czcionek tytułów (chyba, ze jest to działanie zamierzone), była ze sobą spójna, a wszystkie elementy informacyjne ze sobą współgrały. </span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Są to rzeczy które dodaje się już na "wykończeniu" planszy, często w pośpiechu, dlatego przygotowaliśmy dla Was kilka standardowych opracowań, które wystarczy tylko "copy - paste" i żmudne rysowanie wykończeniówki 5 min. przed oddaniem mamy z głowy. Plik do pobrania <b>stąd</b>.</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-14835425519250929432013-01-01T12:28:00.000-08:002013-03-31T06:19:24.862-07:00POMOCNIK - PROSTY SPOSÓB NA SCHWARZPLAN<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">SCHWARZPLAN:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Rysunek pokazujący zabudowę (czerń) na tle przestrzeni niezabudowanych (biel)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Nie pokazuje się na nim elementów takich jak: drogi, woda, roślinność</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Schwarzplan dobrze pokazuje strukturę przestrzeni</span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">JAK ZROBIĆ:</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Istnieje kilka sposobów na stworzenie schwarzplan`u - każdy ma plusy jak i minusy. Jeśli mamy sporo czasu, albo dostęp do wektorowej mapy (np. CAD`owskiej) - wtedy z reguły nie ma problemu. Gorzej gdy przychodzi nam się zmierzyć ze stworzeniem schwarzplanu od "podszewki". Możemy sami żmudnie obrysowywać mapę poliliniami, ale gdy czas nagli potrzeba nieco mniej czasochłonnego sposobu. </span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Bardzo pomocnym narzędziem jest <a href="http://www.geoportal.gov.pl/">www.geoportal.gov.pl</a>, którego zasoby pozwalają nam na stworzenie dobrej bazy do szybkiej "przeróbki" na schwarzplan.</span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-O4pvbs_dKUY/UPMX4zEIsFI/AAAAAAAAC1c/L1AnUq6-l2k/s1600/gliwice---mapa-i-schwarzplan.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="211" src="http://2.bp.blogspot.com/-O4pvbs_dKUY/UPMX4zEIsFI/AAAAAAAAC1c/L1AnUq6-l2k/s640/gliwice---mapa-i-schwarzplan.png" width="640" /></a></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;"><br /></span>
</div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Cała praca nad wygenerowaniem z mapy z geoportalu schwarzplan`u w Photoshopie zajmuje niecałą godzinę, w zależności od tego jaką mamy mapę wyjściową. Dużo czasu pochłaniają ostatnie poprawki polegające na czyszczeniu napisów i pozostałości, jeśli nie da się ich "odjąć" na poziomie tworzenia mapy z jej pierwotnego źródła.</span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Cała procedura została opisana w tutorialu, który można ściągnąć <a href="https://hotfile.com/dl/190849193/13efcae/TUTORIAL_-_schwarzplan.pdf.html">stąd</a>.</span></div>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Gotowy plik finalny można ściągnąć <a href="https://hotfile.com/dl/190848727/ecc1280/gliwice_-_schwarzplan.psd.html">stąd</a>.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">źródło mapy: </span><a href="http://www.geoportal.gov.pl/" style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">www.geoportal.gov.pl</a></div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-15525180045977382402012-12-06T13:43:00.000-08:002012-12-06T13:44:17.461-08:00HISTORIA URBANISTYKI - STAROŻYTNY WSCHÓD<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">społeczny <b>podział pracy</b>, odzwierciedlający się w <b>formach ustroju</b> społeczno-gospodarczego jest motorem napędowym <b>rozwoju funkcji miejskich</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>warunkiem</b> koniecznym do powstania miast był wzrost wydajności pracy w rolnictwie co przełożyło się na produkcję <b>nadwyżki żywności</b>, która mogła być przeznaczona na wyżywienie nierolniczej ludności miejskiej</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">układy przestrzenne miast starożytnego Wschodu <b>odzwierciedlają absolutny charakter władzy</b> (władca jest też najwyższym kapłanem, nie ma instytucji które umożliwiałyby mieszkańcowi wpłynięcie na losy państwa)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">duża <b>dysproporcja </b>w wielkości i jakości budynków pałacowych, świątyń a budynkami mieszkalnymi</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>brak przestrzeni publicznych</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">troska budowniczych o <b>warunki sanitarne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">istnienie <b>równolegle</b>: regularnych i nieregularnych układów, jak i układów mieszanych<a name='more'></a></span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>MIASTA NEOLITYCZNE:</b></span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedle <b><a href="http://www.veeb.net/wp-content/uploads/2011/01/Catal_Hoyuk_Reconstruction.jpg">Catal Hoyuk</a></b> w Anatolii w Turcji</span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">datowane na <b>VII tyś p.n.e. </b>(6200-5780 p.n.e.)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>najstarsze </b>z dotąd odkrytych osad typu miejskiego</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zajmowało <b>owalny</b> teren o wymiarach 450x275 m - powierzchnia 13 ha</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w skład miasta wchodziły <b>sanktuaria i domy</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">obiekty budowane z <b>cegły </b>suszonej </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasto <b>nie posiadało</b> <b>ulic - </b>komunikacja obywała się na poziomie płaskich dachów, a do domu wchodziło się przez dymniki</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>brak</b> murów obronnych - ich funkcję pełnią ściany najbardziej zewnętrznych domów - bez okien</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">liczba mieszkańców: <b>ok. 10-15 tyś.</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://genealogyreligion.net/wp-content/uploads/2011/07/catalhoyuk.jpg">rekonstrukcja</a></span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasto <b><a href="https://maps.google.com/maps?saddr=31.856929,35.460863&hl=en&ll=31.861157,35.483608&spn=0.050227,0.053816&sll=31.861157,35.467215&sspn=0.050227,0.086517&t=h&mra=mift&mrsp=0&sz=14&z=14">Jerycho</a> </b>w Palestynie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
<ul>
<li>zanim James Melloart odkrył Catal Hoyuk Jerycho uważane było za najstarsze miasto</li>
<li>datowane na <b>VII tyś p.n.e.</b></li>
<li>pierwotnie było to osiedle rolnicze, które stopniowo <b>przekształciło się w miasto</b> </li>
<li>otoczone <b>murem obronnym</b> z ciosanego kamienia (zachowana także kamienna wieża obronna)</li>
</ul>
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedle <b>Lepeński Vir </b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
<ul>
<li style="font-weight: normal;">datowane na <b>VI tyś p.n.e.</b></li>
<li>osada rybaków, myśliwych i rzemieślników</li>
</ul>
</div>
</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>MIASTA MEZOPOTAMII:</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">znacznie późniejsze od Catal Hoyuk, Jerycha i Lepeńskiego Viru</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">położone w <b>dorzeczy Eufratu i Tygrysu</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">starosumeryjskie <b><a href="http://cnes.cla.umn.edu/courses/archaeology/1044/Ur/images/Ur_cityPlan_1.jpg">Ur</a></b></span></li>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">obecnie miasto Tell al-Mukajjar w południowym Iraku</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">datowane na początek <b>III tyś p.n.e.</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kształt <b>owalny </b>o wymiarach 1300 x 900 m</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">posiada <b>mury obronne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w mieście występują <b>obiekty użyteczności publicznej</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w <b>centrum </b>miasta prostokątny <b>okrąg </b>święty (temenos) z świątyniami i zikkuratem</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w pobliżu <b>portu</b>: pałac władcy i świątynia portowa</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">domy mieszkańców o <b>różnych </b>rozmiarach i standardach - różne warstwy społeczne</span></li>
</ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="https://maps.google.com/maps?q=Dur-Szarrukin&hl=en&ie=UTF8&ll=36.513154,43.226652&spn=0.023765,0.026951&sll=38.358888,47.636719&sspn=5.934256,6.899414&t=h&hnear=Khorsabad,+Tel+Kaif,+N%C4%ABnaw%C4%81,+Iraq&z=15">Dur-Sharrukin</a></b></span></li>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://cnes.cla.umn.edu/courses/archaeology/1044/Dur-Sharrukin/images/plan.jpg">rzut</a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">datowane na <b>VIII w p.n.e.</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kształt <b>czworoboku</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasto otoczone <b>murem obronnym </b> o grubości 24 m</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w ramach północnych obwarowań zlokalizowana została <b>cytadela</b> w której mieścił się pałac, świątynie, zikkurat i spichrze</span></li>
</ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="https://maps.google.com/maps?q=Babil&hl=en&ie=UTF8&ll=32.082575,45.087891&spn=6.411221,7.053223&sll=32.683308,44.329834&sspn=1.592718,1.763306&t=h&hnear=B%C4%81bil,+Iraq&z=7">Babilon</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li><a href="http://clients.teksavvy.com/~cgraves/images/babylon_innerwalls.jpg">plan</a><span style="font-weight: normal;"></span></li>
<li><span style="font-weight: normal;">założony w</span><span style="font-weight: normal;"> </span><b>III tyś p.n.e.,</b><b style="font-weight: normal;"> </b>ale stał się istotnym ośrodkiem za czasów Hammurabiego w <b>XVIII w p.n.e., </b>później wielokrotnie niszczony i odbudowywany, ale ostatecznie po odbudowie przez Nabuchodonozora II w <b>VI w p.n.e.</b> stało się wielką metropolią</li>
<li>miasto założone na <b>nieregularnych czworobokach</b> po obu brzegach Eufratu</li>
<li>otoczone <b>fortyfikacjami</b> </li>
<li>miasto <b>przecięte</b> szeroki prostymi traktami komunikacyjnymi - najbardziej reprezentacyjna <b>ulica procesyjna</b>, prowadząca od Bramy Isztar do świątyni Marduka</li>
<li>pozostałe uliczki <b>nieregularne</b>, domy parterowe i jednopiętrowe</li>
<li>w sylwetce miasta <b>wyróżniają się: </b>świątynie, zikkurat, pałace królewskie</li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>DOLINA INDUSU:</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kultura Induska trwa od połowy<b> III tyś - III tyś p.n.e.</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="https://maps.google.com/maps?q=Harappa,+Sahiwal+District,+Punjab,+Pakistan&hl=en&ll=30.595698,72.908535&spn=0.025452,0.027552&sll=32.082575,45.087891&sspn=6.411221,7.053223&t=h&geocode=FYbL0gEdL55YBA&hnear=Harappa,+Sahiwal+District,+Punjab,+Pakistan&z=15">Harappa</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li style="font-weight: normal;">centrum stołeczne doliny Indusu</li>
<li style="font-weight: normal;">powierzchnia ok 100 ha</li>
<li><b>prostokątna sieć</b> głównych ulic</li>
<li>stosunkowo <b>regularna zabudowa</b></li>
<li>miasto <b>nie było </b>ufortyfikowane</li>
<li>miasto posiada: <b>warownię, spichrze, nabrzeże portowe, studnie, kanały ściekowe</b></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="https://maps.google.com/maps?saddr=27.322708,68.136847&daddr=Moen-jo-Daro+Rd,+Moenjodaro,+Pakistan&hl=en&sll=27.322803,68.136756&sspn=0.003284,0.003444&geocode=%3BCVnTLbAUKamHFcX6oAEdDqAPBCkFLxQocgo1OTESFQNWgL6oBA&t=h&doflg=ptk&mra=mift&mrsp=0&sz=18&z=18">Mohendżo-Daro</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li><a href="http://www.pitt.edu/~asian/week-1/mohenjo-daro.jpg">plan</a></li>
<li>miasto, którego ruiny zachowały się zdecydowanie dobrze</li>
<li><span style="font-weight: normal;">w trakcie badań archeologicznych odkryto </span><b>warownię, łaźnię publiczną, spichrze, domy mieszkalne</b> (dwukondygnacyjne)</li>
<li>miasto posiadało <b>system wodociągów i kanalizacji</b></li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>MIASTA CHIŃSKIE:</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasta chińskie niewiele młodsze od miast doliny Indusu - <b>II tyś. p.n.e.</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">głównym materiałem konstrukcyjnym było drewno stąd niewiele śladów dotrwało do naszych czasów</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">najstarsze miasta były <b>okrągłe lub owalne</b> </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasta te mieściły <b>centralnie położony </b>pałac władcy i dwie świątynie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w <b>I tyś. p.n.e.</b> miasta zakładane są na planie <b>kwadratu</b> z murami miejskimi z cegły i gliny</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">układ ulic <b>regularny</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasta starano się zamykać w <b>regularnym obrysie, zorientowane </b>dokładnie wg stron świata, o <b>prostych ulicach</b> o szerokości dostosowanej do wielkości pojazdów</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasto <b>Anjang - </b>przykład realizacji powyższych zasad w praktyce</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>zieleń w mieście aranżowana w sposób bswobodny</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wszystkie wyznaczniki o tym jak budować miasta chińskie zawarte są w traktacie <b>Czou-Li</b></span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>EGIPT:</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wiadomości na temat miast egipskich zawdzięczamy piramidom</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasta były wznoszone z <b>nietrwałych materiałów</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedle budowniczych w <b>Kahun</b></span></li>
<li></li>
<ul>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="font-weight: normal;">pochodzi z </span>XX w p.n.e.</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">otoczone <b>murem</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>regularny</b> układ ulic</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>podział</b> miasta na dwie całkowicie różniące się od siebie części: mała <b>dzielnica robotnicza</b> podzielona zastała na działki minimalne, które zabudowane zostały całkowicie domami, natomiast <b>część rezydencjonalna</b> mieściła ogromne, kilkadziesiąt razy większe działki, gdzie wznoszone były rezydencje oficerów i dygnitarzy faraońskich</span></li>
</ul>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;"><span style="background-color: white; line-height: 12px;">źródło: </span><i style="background-color: white; line-height: 12px;">Zarys historii urbanistyki</i><b style="background-color: white; font-style: italic; line-height: 12px;">, </b><span style="background-color: white; line-height: 12px;">Wiesław Gruszkowski</span></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-74809180077337246302012-12-06T10:24:00.000-08:002012-12-06T10:27:45.469-08:00HISTORIA URBANISTYKI - CZYNNIKI ROZWOJU MIAST<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>CZYNNIKI ROZWOJU MIAST</b>:</span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">są to tzw. <b>czynniki urbanistyczne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">określenie "czynniki urbanistyczne" pochodzi od prof. Tadeusza Tołwińskiego, który zauważył <b>"określone wpływy w konstrukcji i formie miast budowanych w rożnych czasach"</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">czynniki urbanistyczne oddziałują na miasto <b>równocześnie</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wyróżniamy następujące czynniki:<a name='more'></a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>czynnik <b>warunków przyrodniczych</b></li>
<li><div>
<ul>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-weight: normal;">wyraża się w oddziaływaniu na formę miasta </span>położenia geograficznego, ukształtowania terenu, budowy geologicznej, zasobów minerałów, rodzaju klimatu</li>
<li>jest to "najstarszy" czynnik mający wpływ na budowę miast</li>
<li>przykład: miasto <b><a href="https://maps.google.com/maps?q=00060+Filacciano,+Province+of+Rome,+Lazio,+Italy&hl=en&ll=42.254252,12.601973&spn=0.005471,0.006019&sll=37.0625,-95.677068&sspn=47.617464,49.306641&t=h&geocode=FbbFhAIdLUTAAA&hnear=Filacciano,+Province+of+Rome,+Lazio,+Italy&z=17">Filacciano</a> </b>rozwijające się na grzbiecie górskim - <a href="http://www.comune.filacciano.rm.it/gallery/DSC05315.jpg">zdjęcie</a>, <a href="http://web.tiscalinet.it/filacciano/images/filacciano4.jpg">zdjęcie</a>, <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitpkbZFvP_-Cdlbv1l4vt47KMfNntbbnCBPPDAZNRP7DkNmUNK-AoCNLyGV5yeK50APBW_D8u4caOaTgYQBHK8L25sg0UrO1lwhvbwXZkuRDX_ecTmT2so5P5_YfJNmxSjI0A2hDgPMgs/s1600/Filacciano+%2528RM%2529_Palazzo+Del+Drago.jpg">zdjęcie</a></li>
</ul>
</div>
</li>
<li>czynnik <b>gospodarczy</b></li>
<li><div>
<ul>
<li><span style="font-weight: normal;">zdeterminowany przez chęć </span><b>wykorzystania warunków naturalnych</b> danego terenu przez człowieka, co umożliwia rozwój produkcji i usług</li>
<li>przykład: <b><a href="http://www.zamki.pl/xz/p_sroda1.jpg">Środa Śląska</a></b>, u której początków leży osada handlowa zlokalizowana na szlaku z Legnicy do Wrocławia - czynnik gospodarczy jest przyczyną rozwoju jak i upadku miasta</li>
</ul>
</div>
</li>
<li>czynnik <b>militarny</b></li>
<li><div>
<ul>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-weight: normal;">bardzo istotna rola czynnika </span>warowności<span style="font-weight: normal;">, ze względu na możliwość zapewnienia schronienia swoim mieszkańcom, jak i ludności okolicznej w trakcie walk</span></li>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-weight: normal;">urządzenia obronne </span>zależne <span style="font-weight: normal;">są od warunków naturalnych (wykorzystywano wody, bagna, góry), dostępnych materiałów budowlanych oraz rozwoju sztuki wojennej</span></li>
<li><span style="font-weight: normal;">przykład: <a href="http://www.wawel.net/images/gify/stara_fotografia/obronny_plan-800-5.jpg">średniowieczne fortyfikacje </a></span><b><a href="http://www.wawel.net/images/gify/stara_fotografia/obronny_plan-800-5.jpg">Krakowa</a></b> - większość średniowiecznych fortyfikacji została zburzona na początku XIX wieku, gdy realizowana była koncepcja miasta otwartego. W miejscu obwarowań urządzono planty - z 8 bram pozostała tylko <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/Brama_florianska.jpg">Brama Floriańska</a>, z 39 baszt - tylko 2, <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/07/City_Walls_of_Krakow%2COld_Town%2CKrakow%2CPoland.jpg">nikłe fragmenty murów</a> obronnych (pierwotnie miały 10 m grubości i 2 m wysokości), brak śladu po fosie (mającej 8 m głębokości i do 20 m szerokości), zachowany został <a href="http://www.cracow.come2europe.eu/img/gallery/krakow/krakow_barbakan.jpg">Barbakan </a>-<a href="http://www.wawel.net/wojsko_miasto-mapa-baszt.htm">więcej o fortyfikacjach Krakowa</a></li>
</ul>
</div>
</li>
<li>czynnik <b>komunikacji</b></li>
<li><div>
<ul>
<li style="font-weight: normal;">powiązany z powyższymi czynnikami</li>
<li>kluczowe dla lokalizacji niektórych miast jest istnienie <b>węzłów</b> <b>dróg </b>różnego rodzaju - dające możliwość dla rozwoju produkcji, wymiany towarów, itp.</li>
<li>przykład: <b>Gdańsk</b> - gród powstały na skrzyżowaniu szlaków transportu morskiego, rzecznego i lądowego</li>
</ul>
</div>
</li>
<li>czynnik <b>obyczajowo-prawny</b></li>
<li><div>
<ul>
<li>układ przestrzenny miasta i jego wygląd są <b>odzwierciedleniem życia społeczności </b></li>
<li>czynnik ten odzwierciedla się w sposobie wpisania miasta w otaczający krajobraz, w układzie ulic i placów, sposobie formowania działek</li>
<li>tradycje i obyczaje <b>skodyfikowane są w formie przepisów prawnych</b> i w formie <b>niepisanego prawa zwyczajowego</b></li>
</ul>
</div>
</li>
<li>czynnik <b>kompozycji urbanistycznej</b></li>
<li><div>
<ul>
<li><b>świadome działanie twórcy miasta </b><span style="font-weight: normal;">odzwierciedlające się w całości konstrukcji i formie miasta</span></li>
<li>twórca analizując wszystkie powyższe czynniki tworzy <b>spójny organizm miejski </b>- różnorodny w zależności od epoki w jakiej miasto było projektowane</li>
</ul>
</div>
</li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">źródło: <i>Zarys historii urbanistyki</i><b style="font-style: italic;">, </b>Wiesław Gruszkowski</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-70526090334101449152012-11-25T02:17:00.002-08:002012-11-25T02:18:45.670-08:00KONSTRUKCJE BUDOWLANE - FUNDAMENTY<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>FUNDAMENT:</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budowla jest posadowiona na gruncie i z nim związana z pomocą <b>fundamentu</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-weight: normal;">
</div>
<ul>
<li>ustrój budowlany przekazujący <b>obciążenia</b> (pionowe i poziome) z budowli na podłoże</li>
<li>fundament (czyli odpowiedni poszerzenie muru, czy słupa) pozwala na <b>rozłożenie obciążenia </b>na większa powierzchnię, tak, by naprężenia pod fundamentem nie przekroczyły wielkości dopuszczalnych, gdyż grunt ma mniejszą wytrzymałość niż materiały budowlane i pod wpływem <b>obciążeń osiada</b></li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b></b></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>POSADOWIENIE FUNDAMENTU:</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przed uzgodnieniem sposobu posadowienia budynku przeprowadza się <b>rozpoznanie warunków gruntowych i wodnych</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">istotny jest także dobór <b>głębokości posadowienia</b>, o czym decydują:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<ul>
<li><b>podpiwniczenie </b>- ilość kondygnacji podziemnych i ich wysokość</li>
<li><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJ3utbGcVzFg2ZhCsZvVst0qs2mDYE4VJVnGaP3XE2L9qkoweSJYJ0BvykzUkeNvvQgsRmGvvb2xm2gEtj0v-FDbFKONC6G-K-u5h27rCh7dfgNxs5juCbV_0Q0jlhDFPG4ycs_g_xhegW/s1600/embed.php.jpg">głębokość przemarzania</a></b> - zależna od regionu Polski (ochrona przed uszkodzeniami powodowanymi wysadzinami mrozowymi - zjawisko unoszenia budynku przez grunt w którym zamarza woda, lub tez nierównomiernego osiadania wiosną ze względu na efekt rozmarzania)</li>
<li><b>wody gruntowe</b> - wraz z przewidywanymi stanami ich wysokości</li>
<li><b>rodzaj gruntu</b> - grunty niespoiste, mało spoiste, spoiste i bardzo spoiste</li>
<li>głębokość występowania <b>warstw geotechnicznych</b></li>
<li>poziom posadowienia <b>sąsiednich budowli</b></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>TYPY POSADOWIENIA:</b></span></li>
<li><div style="font-weight: normal;">
</div>
<div style="font-weight: normal;">
</div>
<ul>
<li style="font-weight: normal;"><b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">POSADOWIENIE BEZPOŚREDNIE</span></b></li>
<li><div style="font-weight: normal;">
</div>
<div style="font-weight: normal;">
</div>
<ul>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="font-weight: normal;">podstawa fundamentu opiera się na gruncie, który bezpośrednio przejmuje obciążenia z budowli i przenosi je na głębsze warstwy podłoża - </span>gruntu nośnego</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">są to tzw. <b>fundamenty płytkie</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>rodzaje </b>fundamentów:</span></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>ŁAWY FUNDAMENTOWE</b></span></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">stosowane <b>pod ścianami nośnymi</b> budynków</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">stosowane także pod <b>szereg mocno obciążonych słupów</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">"gruba płyta" biegnąca <b>nieprzerwanie wzdłuż muru</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pod ławami wylewa się <b>chudy beton</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wykonywane z <b>różnych materiałów</b> (o dużej wytrzymałości i małej nasiąkliwości, odporne na działanie mrozu, substancji chemicznych i biologicznych)</span></li>
<li><div style="font-weight: normal;">
</div>
<div style="font-weight: normal;">
</div>
<ul>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kamienne</span></li>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ceglane</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>poszerzają się ku dołowi - nazywano je też bankietem</li>
<li>ławy kamienne i ceglane stosuje się na gruntach mocnych, a spód ławy powinien znajdować się powyżej wód gruntowych</li>
</ul>
</span></li>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">betonowe</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>o kształcie prostokąta lub trapezu</li>
<li>pochylenie w kształcie trapezowym o kącie 45 stopni</li>
<li>mogą być symetryczne lub nie</li>
</ul>
</span></li>
<li style="font-weight: bold;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">żelbetowe</span></li>
<li><div style="font-weight: normal;">
</div>
<div style="font-weight: normal;">
</div>
<ul>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">płyty wzmocnione prętami stalowymi ułożonymi prostopadle do osi muru</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pręty główne znajdują się w strefie dolnej fundamentu (rozciąganej), prostopadle do jej długości</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pręty rozdzielcze układane prostopadle do prętów głównych co 30 cm</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ława o przekroju prostokątnym lub schodkowym</span></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wykonywane w <b>różnych kształtach</b></span></li>
<li><b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-weight: normal;">
</div>
<div style="font-weight: normal;">
</div>
<ul style="font-weight: normal;">
<li>prostokątne</li>
<li>schodkowe</li>
<li>trapezowe</li>
</ul>
</span></b></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>STOPY FUNDAMENTOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>stosowane <b>pod słupami</b></li>
<li>stopa usytuowana, aby pionowa siła wypadkowa <b>przechodziła przez środek ciężkości stopy</b></li>
<li>stopy są przeważnie <b>betonowe, żelbetowe</b></li>
<li>różne sposoby <b>połączenia </b>stopy fundamentowej ze słupem</li>
<li><br /></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>FUNDAMENTY PŁYTOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>znajdują się pod całą budowlą</li>
<li>obciążenie <b>rozłożone zostaje na dużą powierzchnię</b></li>
<li>stosowany głównie pod budowlami <b>silnie obciążającymi </b>fundament (mały plan a duża wysokość)</li>
<li>przeważnie płyta żelbetowa zbrojona <b>krzyżowo</b></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>RUSZTY FUNDAMENTOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>dwa układy <b>ław wzajemnie prostopadłych </b>- tworzą one ruszt jako fundament dla konstrukcji szkieletowej</li>
<li>słupy konstrukcji stoją na <b>węzłach</b></li>
<li><b>stosowane</b>, gdy:</li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>ławy wychodzą <b>zbyt szerokie</b></li>
<li>gdy trzeba zwiększyć sztywność żeby <b>wyrównać osiadanie</b></li>
</ul>
</li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>SKRZYNIE FUNDAMENTOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>żelbetowy monolit</li>
<li>składa się z: <b>płyty dennej, płyty górnej, ścian obwodowych i wewnętrznych</b> w jednym bądź w dwóch kierunkach</li>
<li>mają dużą <b>sztywność</b></li>
<li><b>zastosowanie:</b></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>gdy trzeba przenieść na grunt <b>nierównomierne obciążenie</b></li>
<li>gdy trzeba zabezpieczyć budowlę przed <b>nierównomiernym osiadaniem</b></li>
</ul>
</li>
<li>konstrukcja skrzyni może być otwarta od dołu i góry, bądź tylko z jednej strony</li>
<li>taki fundament ma Pałac Kultury i Nauki w Warszawie</li>
</ul>
</span></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-weight: bold;">
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><b>POSADOWIENIE POŚREDNIE</b></b></span></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">inaczej nazywane <b>fundamentami </b><b>głębokimi</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">stosowanie:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>gdy grunt nośny znajduje się w <b>głębszych warstwach</b> podłoża gruntowego</li>
<li>gdy trzeba posadowić budowlę głębiej ze względu na <b>kondygnacje podziemne</b></li>
<li>gdy <b>poziom wody gruntowej </b>nie pozwala na posadowienie fundamentów w wykopach płytkich</li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ze względu na różną pracę statyczną są dwa rodzaje pali:</span></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pale przechodzą przez słabe warstwy gruntu opierając się na <b>warstwie nośnej</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pale nie mają oparcia na warstwie nośnej, przechodzą przez słabe warstwy gruntu, zagęszczają go i pracują z podłożem jako całość - tzw. <b>pale zawieszone</b></span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">materiały:</span></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przeważnie <b>żelbetowe lub betonowe</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rzadziej stalowe lub drewniane</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">metody palowania:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li>wbijane</li>
<li>wwiercane</li>
<li>wciskane</li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">gdy jest skupione duże obciążenie w jednym punkcie stosuje się <b>studnie opuszczane</b> - betonowe lub żelbetowe</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>METODY SPECJALNE</b></span></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">gdy grunty są wybitnie słabonośne - stosuje się sztuczne <b>podwyższenie właściwości gruntu</b> przez:</span></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zagęszczanie</span></b></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">np. wałowanie, powierzchniowe lub wgłębne wibrowanie, wzmocnienie palami piaskowymi, obniżenie zwierciadła wody gruntowej, osuszenie elektryczne tzw. elektroosmoza</span></li>
</ul>
</li>
<li><b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wzmocnienie</span></b></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">np. zamrażania, cementowania, bitumizację, sylikatyzację</span></li>
</ul>
</li>
<li><b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zastąpienie </span></b></li>
<li><div>
</div>
<div>
</div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">metoda stosowana gdy inne metody zawodzą np. ze względu na agresywność wody, wysokie koszty</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wykonuje się poduszkę z piasku, żwiru, tłucznia itp.</span></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>WYKONANIE POSADOWIENIA:</b></span><br />
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wykonuje się wykop na głębokość posadowienia fundamentów + 10 cm - na wylanie <b>chudego betonu</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wykop pod fundament powinien mieć odpowiednio wyprofilowane <b>skarpy</b> - umożliwiające wymurowanie ścian fundamentowych i ich izolowanie - wykop więc się robi na szerokość szalunku ławy fundamentowej, rozszerzając go stopniowo ku górze</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na 10 centymetrowej warstwie chudego betonu układa się <b>deskowanie </b>w które układa się zbrojenie i zalewa betonem </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">gdy grunty są spoiste wykonuje się fundament bezpośrednio na gruncie - w wykopie o wymiarach fundamentu układa się <b>folię hydroizolacyjną</b> którą "zalewa się" betonem. Rozwiązanie to nie generuje tylu kosztów ile fundamenty w deskowaniu</span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>ŚCIANY FUNDAMENTOWE:</b></span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>grubość ścian</b> fundamentowych zależna jest od właściwiej ściany wznoszonej ponad nią</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ściany fundamentowe muszą być wykonane z materiałów <b>mrozoodpornych o niewielkiej nasiąkliwości</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ściany fundamentowe wykonuje się z rożnych <b>materiałów</b>:</span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>ściany monolityczne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
<ul>
<li>betonowe lub żelbetowe - w zależności od obciążenia oraz głębokości posadowienia (gdy ściana fundamentowa obciążona jest z jednej strony warstwą gruntu o wysokości przekraczającej 50 cm - ściana powinna być żelbetowa)</li>
<li style="font-weight: normal;">układa się deskowanie w które wlewa się beton</li>
</ul>
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>bloczki i pustaki betonowe</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><div style="font-weight: normal;">
<ul>
<li>najpopularniejszy materiał na ściany fundamentowe</li>
<li>mają dużą wytrzymałość na ściskanie i niewielką nasiąkliwość</li>
<li>pustaki betonowe mają duże otwory, które na budowie po ułożeniu wypełnia się betonem, a mocowanie w kierunku pionowym możliwe jest dzięki wpustom i wypustom wymodelowanym w bloczku - brak konieczności używania zaprawy</li>
<li>niemal całkowicie wyparły ściany ceglane - bo muruje się z nich znacznie szybciej niż z małych elementów ceramicznych</li>
</ul>
</div>
</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>bloczki i pustaki ścienne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><div style="font-weight: normal;">
<ul>
<li>np. pustaki keramzytobetonowe, bloczki z betonu komórkowego, bloczki wapienno-piaskowe</li>
<li>przy używaniu bloczków i pustaków ściennych należy starannie wykonać izolację rpzeciwwilgociową fundamentów, gdyż nie są one tak nienasiąkliwe jak bloczki i pustaki betonowe</li>
</ul>
</div>
</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>cegła i kamień</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
<ul>
<li style="font-weight: normal;">obecnie już prawie niestosowane </li>
<li>ze względu na niewielki rozmiar cegieł - murowanie trwa dłużej niż bloczków</li>
<li>cegły muszą być klasy minimum 10</li>
</ul>
</div>
</span></li>
</ul>
</li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>IZOLACJA PRZECIWWILGOCIOWA FUNDAMENTÓW:</b></span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w przypadku fundamentów mówimy o izolacji pionowej i poziomej:</span></li>
<li><div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>pozioma</b> - na styku ścian fundamentowych z ławami fundamentowymi i ze ścianami parteru lub ścianach piwnic pod stropem</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>pionowa</b> - na całej zewnętrznej powierzchni ściany fundamentowej</span></li>
</ul>
</div>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">istnieje:</span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>izolacja przeciwwilgociowa (typu lekkiego)</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div>
<ul>
<li>stosowana gdy dom jest bez piwnic i gdy jest posadowiony na gruncie przepuszczalnym co najmniej 1m powyżej poziomu wody gruntowej</li>
<li>gdy posadowienie wykonywane w gruntach przepuszczalnych (piaski i zwiry)</li>
<li style="font-weight: normal;">chroni ściany fundamentowe przed wilgocią z gruntu oraz przed wodą opadową</li>
</ul>
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>izolacja przeciwwodna (typu średniego)</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>stosowane gdy grunty są nieprzepuszczalne, gdy woda znajduje się poniżej fundamentów</li>
<li>stosuje się w gruntach przepuszczalnych, jesli wystepuje neibezpieczęństwo podnoszenia się zwierciadła wody gruntowej powyżej poziomu posadowienia fundamentów</li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>izolacja przeciwwodna (typu ciężkiego)</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>stosowana gdy ochrania się podziemne części budynku przed wodą opadową przesączająca się w ich kierunku oraz wodą gruntową wywierającą ciśnienie hydrostatyczne</li>
<li>w domach podpiwniczonych, posadowionych poniżej zwierciadła wody gruntowej</li>
</ul>
</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">izolacje muszą być <b>szczelne</b> by nie dopuścić do dostania się wody pod nie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>materiały izolacyjne</b>:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li><b>masy i membrany</b></li>
<li><ul>
<li style="font-weight: normal;">najczęściej półpłynne masy bitumiczne lub mineralne, które po nałożeniu i wyschnięciu na ścianie tworzą elastyczną i wodoszczelną powłokę</li>
<li style="font-weight: normal;">skuteczność i szczelność materiałów izolacyjnych zależy od gładkości podłoża na którym się je układa - dlatego ściany murowane pokrywa się cienkim tynkiem - tzw. rapówką</li>
<li><b>roztwory asfaltowe</b></li>
<li><div>
<ul>
<li style="font-weight: normal;">izolacja przeciwwilgociowa</li>
<li style="font-weight: normal;">głównie do gruntowania podłoży, sklejania papy</li>
<li style="font-weight: normal;">emulsje asfaltowe mogą być:</li>
<li><div>
<ul>
<li><b>anionowe</b> - o długim czasie wiązania (nadają się do klejenia styropianu)</li>
<li><span style="font-weight: bold;">kationowe - </span>o krótkim czasie wiązania (odporne na niską temperaturę, wykazujace duży skurcz)</li>
<li><span style="font-weight: bold;">lateksowe</span> - tworzą warstwę trwale elastyczną (duża odpornośc na kwasy i ługi - także od mocowania styropianu, można naosić na iwlgotne podłoże)</li>
</ul>
</div>
</li>
</ul>
</div>
</li>
<li><b>lepiki asfaltowe</b></li>
<li><div>
<ul>
<li style="font-weight: normal;">izolacja przeciwwilgociowa - jeśli naniesiona w 2 warstwach</li>
<li>do nanoszenia na zimno, lub po podgrzaniu do adekwatnej temperatury (ok. 120 stopni)</li>
<li style="font-weight: normal;">używa się ich takze do klejenia papy i renowcacji nieszczelnich powłok hydroizolacyjnych</li>
</ul>
</div>
</li>
<li><b>masy asfaltowe</b></li>
<li><b><div style="font-weight: normal;">
<ul>
<li>mogą stanowić izolację przeciwwilgociową i przeciwwodną (po nałożeniu 3-5 warstw)</li>
<li>moga być z dodatkiem gumy, kauczuku, polimerów, aluminium</li>
</ul>
</div>
</b></li>
<li><b>zaprawy mineralne</b></li>
<li><div>
<ul>
<li style="font-weight: normal;">mogą stanowić izolację rpzeciwwilgociową i przeciwwodną</li>
<li>są modyfikowane różnymi substancjami nadającymi im wodoszczelność i elastyczność</li>
<li style="font-weight: normal;">wiele z nich jest paroprzepuszczalnych</li>
<li style="font-weight: normal;">niektóre po wyschnięciu tworzą izolacje szcztywną, a inne elastyczną</li>
</ul>
</div>
</li>
</ul>
</li>
<li><b>papy asfaltowe</b></li>
<li><ul>
<li><span style="font-weight: normal;">o coraz większej w</span><b>ytrzymałości mechanicznej i elastyczności</b></li>
<li><span style="font-weight: normal;">ważnym elementem papy asfaltowej jest jej </span><b>osnowa </b>- czyli rdzeń papy odpowiedzialny za jej wytrzymałość na rozciąganie (najtańszą osnową jest tektura, później osnowa z tkaniny poliestrowej oraz osnowa z włókna szklanego)</li>
<li><span style="font-weight: normal;">odporne na wiele </span><b>substancji chemicznych i promieniowanie UV</b></li>
<li>kolejnym ważnym elementem jest <b>masa bitumiczna</b> pokrywająca osnowę - liczona w gramaturze od ok 400-4000 g (im więcej tym lepiej) oraz różnorodnie zmodyfikowana (co pozwala na uzyskanie wytrzymałości w rożnych warunkach temperaturowych)</li>
<li>w zależności od sposobu zespojenia z podłożem papy dzielimy na:</li>
<li><div>
<ul>
<li style="font-weight: bold;">klejone lepikiem</li>
<li><b>zgrzewalne - </b>rozgrzewane sa palnikiem gazowym lub gorącym powietrzem i dociskane do podłoża</li>
<li style="font-weight: bold;">samoprzylepne<span style="font-weight: normal;"> </span></li>
</ul>
</div>
</li>
</ul>
</li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>IZOLACJA CIEPLNA FUNDAMENTÓW:</b></span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ściany fundamentowe powinny być ocieplane do głębokości 1m poniżej poziomu terenu</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ociepla się je <b>od zewnątrz</b>, ale można także od wewnątrz (wtedy należy połączyć izolację ściany fundamentowej z izolacją podłogi na gruncie)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">materiał izolacji cieplnej fundamentów powinien:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>być odporny na <b>zawilgocenie</b>, gnicie, działanie grzybów i pleśni</li>
<li>mieć odpowiednią <b>twardość</b></li>
<li>np. styropian lub polistyren ekstrudowany (można też stosować pianki poliuretanowe, wełnę mineralną, wełnę szklaną, keramzyt) - przy czym polistyren ma najniższy współczynniki przewodzenia ciepła</li>
<li>być dobrany adekwatnie do metody <b>izolacji przeciwwilgociowej </b>- styropian jest wrażliwy na rozpuszczalniki, oleje i może się pod ich wpływem rozpuścić</li>
</ul>
</span></li>
</ul>
</div>
<div>
<a href="http://porady-budowlanka.blogspot.com/2011/07/jak-zbudowac-solidne-fundamenty.html"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">żródło</span></a><br />
<a href="http://www.mury.pl/artykuly,203,Sciany_fundamentowe_i_piwniczne_cz2.html"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">żródło</span></a></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com12tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-45903480276292957442012-11-01T00:20:00.000-07:002012-11-18T04:16:01.233-08:00MIASTA PRZEMYSŁOWE WŁÓKIENNICZE - POLSKA<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>MIASTO PRZEMYSŁOWE - DEFINICJA</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">duży <b>ośrodek produkcji fabryczne</b>j i skupisko osadnicze o strukturze funkcjonalno-społecznej i układzie przestrzennym <b>ukształtowanym pod wpływem funkcji</b> <b>wytwórczej </b>tego ośrodka</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>formy przestrzenne</b> miasta przemysłowego:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>formy zespołów wynikające z <b>planowanej działalności inwestorskiej</b> (rodzaj działalności determinuje formę układu zespołu)</li>
<li>formy zespołów wynikające z <b>pozaplanowych czynników</b></li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>MIASTO PRZEMYSŁOWE W POLSCE - OGÓLNIE</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ukształtowało się w rozwiniętej postaci w <b>ostatnich dziesięcioleciach XIX w</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">początki procesu formowania się miast przemysłowych sięga <b>XVII w</b> (miasta będące ośrodkami produkcji sukienniczej)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">determinantą ich powstania są <b>przeobrażenia ekonomiczne i społeczne</b> (spowodowane narastaniem kapitalizmu wolnokonkurencyjnego)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>rozwój i koncentracja przemysłu fabrycznego</b> (spowodowane nowościami technicznymi dot. produkcji, komunikacji)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>wzrost</b> liczby <b>ludności</b> w miastach - migracje z uwłaszczonych wsi do miast przemysłowych</span></li>
</ul>
<b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">MIASTO PRZEMYSŁOWE W POLSCE - HISTORIA</span></b><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Osiedle Kunsztów w dobrach królewskich <a href="https://maps.google.com/maps?q=%C5%81oso%C5%9Bna&hl=en&ie=UTF8&ll=53.502751,23.56842&spn=1.119025,2.90863&sll=37.230328,-53.173828&sspn=47.271118,93.076172&t=h&geocode=Fa1vMAMdlDBpAQ&hnear=%C5%81oso%C5%9Bna&z=9">Łosośna</a> pod Grodnem</b></span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">autor: <b>Antoni Tyzenhauz</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">prekursorski zespół urbanistyczny o charakterze przemysłowym</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">koniec lat <b>70 XVII w </b>(1670)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">projekt częściowo zrealizowany (dziś nie istnieje)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>duża skala</b> założenia - opierająca się na założeniach <b>francuskich barokowych rezydencjonalno-parkowych</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">planowano wybudować <b>14 manufaktur o zróżnicowanej produkcji</b> (tekstylia, galanteria, metalurgia, papiernictwo) </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zespół nad brzegiem rzeki <b>Łosośny </b>z nurtu której planowano czerpać energię</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rozłożysty plan założenia rozplanowany <b>wzdłuż rzeki</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">punktami "centralnymi" są <b>place </b>(o wysublimowanych formach - ośmiobok, owal, owal wpisany w prostokąt) przy których znajdują się <b>budynki administracyjne</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">od placów rozchodzą się <b>promieniście ulice </b>"obudowane" <b>domami pracowników</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na <b>końcach ulic </b>znajdują się symetrycznie rozlokowane <b>manufaktury</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedle nie miało bezpośredniego wpływu na późniejsze układy przestrzenne ośrodków przemysłowych, aczkolwiek ich inspiracje były podobne do inspiracji Tyzenhauza</span></li>
</ul>
</li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>TYPY OŚRODKÓW PRZEMYSŁOWYCH</b></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w XIX wieku wyodrębniają się następujące typy ośrodków przemysłowych:</span></li>
<li>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">skupiska przemysłu <b>włókienniczego</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">skupiska przemysłu <b>górniczo-hutniczego</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">duże <b>miasta wielofunkcyjne</b> (istotnym czynnikiem wzrostu jest przemysł)</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ośrodki te są zróżnicowane pod względem struktury przestrzennej, tempa rozwoju i specyfiki wytwórczości</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>MIASTA WŁÓKIENNICZE</b></span><br />
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>1800-1830</b> - rozwój ośrodków produkcji sukienniczej</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">obszar: <a href="https://maps.google.com/maps?saddr=Kalisz&daddr=P%C5%82ock,+Poland+to:cz%C4%99stochowa+to:kalisz&hl=en&ie=UTF8&ll=51.876491,24.147949&spn=9.351277,9.294434&sll=51.681855,19.010795&sspn=2.346637,2.323608&geocode=FfDnFQMd4vUTASmn5pMzkcUaRzHTqjiuQI-fcQ%3BFSnLIQMdqLIsASnRFeVrnnAcRzG_pK4zPI5_bA%3BFWtpBwMdw7kjASmvqCxOxbUQRzE2ghcaTQ1PhQ%3BFfDnFQMd4vUTASmn5pMzkcUaRzHTqjiuQI-fcQ&t=h&mra=ls&z=6"><b>pomiędzy Płockiem, Kaliszem, Częstochową</b></a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rozwój dzięki: <b>przewrotowi technicznemu</b> przemysłu fabrycznego</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>inwestorzy</b>: właściciele ziemscy, którzy założyli kilkanaście osad sukienniczych - przeważnie na gruntach wiejskich</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwsze ośrodki zakładane indywidualnie przez <b>bogatszych inwestorów</b>:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><div style="font-weight: bold;">
</div>
<div>
<ul>
<li><b>Ozorków</b> - 1807 - Ignacy Starzyński</li>
<li><b>Aleksandrów </b>- 1817 - Rafał Bratoszewski</li>
<li><b>Zduńska Wola </b>- 1819 - Stefan Złotnicki</li>
<li><b>Poddębice</b> - 1819 - Klemens i Józefa Zakrzewscy</li>
<li><b>Konstantynów</b> - 1821 - Mikołaj Krzywiec Okołowicz</li>
<li><b>Tomaszów</b> - 1823 - hrabia Antoni Ostrowski</li>
</ul>
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>mniej zamożni inwestorzy</b> zakładali osiedla włókiennicze w sąsiedztwie miast:</span></li>
<li>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Lasocin</b> przy Brzezinach - 1815 - hr. Ogińska</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>osiedle</b> przy Strykowie - 1826 - Feliks Czarnocki</span></li>
</ul>
</div>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>władze administracyjne</b> organizowały osady fabryczne w sąsiedztwie miast rządowych:</span></li>
<li>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Zgierz, </b><b>Dąb, </b><b>Gostynin, </b><b>Łódź </b>(tzw. Nowe Miasto), <b>Przedecz, </b><b>Brdów, </b><b>Częstochowa, </b><b>Turek, </b><b>Gąbin, </b><b>Uniejów, </b><b>Koło, </b><b>Łęczyca, </b><b>Rawa Mazowiecka, </b><b>Pabianice, </b><b>Szadek, </b><b>Konin, </b><b>Grocholice</b></span></li>
</ul>
</div>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasta prywatne, w których <b>przedsiębiorcy prywatni</b> zakładają duże, scentralizowane manufaktury:</span></li>
<li>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Kalisz</b> - 1817 - bracia Rephan</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Sieradz </b>- 1822 - Adolf Harrer</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Opatówek </b>- 1823 - Gottlieb Fiedler</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Przedborze </b>- 1824 - August Lange</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Wieluń </b>- 1824-1825 - Karol Henryk Józef Neuville</span></li>
</ul>
</div>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>struktura</b>:</span></li>
<li>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedla włókiennicze <b>rożnej wielkości</b> (od kilkudziesięciu do dwustu kilkudziesięciu działek siedliskowych</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">działka siedliskowa o powierzchni <b>1-3 morgi</b> (jednostka powierzchni jaką jeden człowiek mógł zaorać jednym zaprzęgiem w ciągu dnia roboczego - ok. 0,55 hektara) i o <b>szerokości nie mniejszej niż 20 m</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dwie możliwości <b>układu</b>:</span></li>
<li>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rozciągnięcie posesji przy bardzo długich ulicach (łódzka osada Łódka i Częstochowa)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">duże działki ogrodowe usytuowane peryferyjnie, a mniejsze siedliskowe przy głównej ulicy (Zgierz, Łódź - Nowe Miasto, Pabianice, Gąbin, Poddębice, Jadów, Tomaszów)</span></li>
</ul>
</div>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">głównym walorem większości układów osiedli przemysłowych - prostota rozwiązań <b>odpowiadająca produkcji</b> włókienniczej i typem zabudowy panującej w XIX w.</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">monotonia założeń <b>rozbita </b>dzięki: wprowadzaniu szerokich, zadrzewionych alei, realizacji różnorodnych kompozycji urbanistycznych i architektonicznych (np. promienisty układ ulic, zróżnicowany kształt placów publicznych, różnorodne sposoby przeprowadzania przez place arterii komunikacyjnych oprawa architektoniczna głównych placów, zamknięcia perspektyw budynkami)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w większości wypadków stosowana <b>zasada strefowania funkcjonalnego </b></span></li>
</ul>
</div>
</li>
</ul>
</div>
<br />
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Łódź</b></span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://historycznie.uni.lodz.pl/mapy_lodz/xmapy/xlodz06.jpg"><b>przemiany</b> przestrzenne miasta Łodzi </a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>1821-1823 - wytyczenie łódzkiej osady sukienniczej <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/Plan_%C5%81odzi_1823.gif">(mapa całości)</a></b></span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>1821 - <a href="http://historycznie.uni.lodz.pl/nowemiasto.jpg">NOWE MIASTO</a></b></span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">po obu stronach traktu piotrkowskiego wyznaczonych zostaje 184 placów budowlanych - jest to tzw. <b>Nowe Miasto</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Nowe Miasto to<b> zwarte, regularne </b>założenie o <b><a href="http://stara.gorpol.pl/miasta/lodz/lodz02.jpg">ośmiobocznym rynku</a></b>, dla którego oś ul. Piotrkowskiej jest również <b>osią symetrii</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pod kątem prostym do Piotrkowskiej przebiega <b>oś równoleżnikowa - ulica Średnia</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na wschód od założenia siedliskowego zaplanowane zostały <b>ogrody </b>- 202 działki</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>1823 - <a href="http://historycznie.uni.lodz.pl/lodka.jpg">ŁÓDKA</a></b></span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kolejna rozbudowa miasta</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w 1823 powstaje <b>osada rękodzielniczo-przemysłowa</b> <b>Łódka </b>przeznaczona do produkcji tkanin z bawełny i lnu</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Łódka przewidziana zostaje na 307 tkaczy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">z powodu stałego przyrostu liczby ludności wieś Wółkę postanowiono zamienić na osadę<b> "Łódkę"</b>, którą połączono z założeniem Nowego Miasta, wytyczając kolejne działki wzdłuż ulicy Piotrkowskiej</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">lokalizacja osady zdeterminowana bliskością <b>rzeki Jasieni</b> (ok. 4km na południe od Łódki)</span></li>
</ul>
</li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>1824-1828 - główny rozwój przestrzenny Łodzi</b></span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">sprowokowany <b>polityką władz wojewódzkich</b> chcących stworzyć wielki ośrodek produkcji bawełnianej i lniarskiej (na rynek wewnętrzny jak i eksport do Rosji)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">idea: połączenie w <b>jeden kompleks przestrzenny różnych typów </b>ośrodków produkcji włókienniczej:</span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="font-weight: normal;">osiedla </span>przedników</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedla produkujących len</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedla tkaczy</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedle wielkich manufaktur</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">1825 - Łódkę zaczęto rozbudowywać o 3 kolejne osady pozwalające na realizację <b>całego cyklu produkcyjnego</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zrealizowane zostały<a href="http://historycznie.uni.lodz.pl/mapy_lodz/xmapy/xlodz10.jpg"> <b>trzy osady rękodzielnicze - każda o odmiennej strukturze przestrzennej i specjalizacji produkcji</b></a></span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Nowa Łódka </b>- 167 działek - na południowo-wschodnim krańcu Łódki - przy ulicy prostopadłej do Piotrkowskiej - wzdłuż rzeki Jasieni</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Ślązaki </b>- 42 działki</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>dzielnica wielkich manufaktur </b>- 7 "posiadeł wodno-fabrycznych" w dolinie rzeki Jasieni <span style="font-weight: normal;">w miejscu dawnych osad młyńskich, dzięki czemu można było korzystać z</span><span style="font-weight: normal;"> </span><b style="font-weight: normal;">napędu wodnego </b><span style="font-weight: normal;">przy produkcji przędzy</span></span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">takie planistyczne założenie zakładało <b>strefowanie funkcjonalne terenu</b> </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>place publiczne</b> w nowych osadach zostały wytyczone przy ul. Piotrkowskiej, jedynie Rynek Nowego miasta leży na osi ul. Piotrkowskiej</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>problemy </b>takiego założenia: </span></li>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>łączenie </b>produkcji przemysłowej z rolniczą w miejscu gdzie zamieszkiwał producent</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">połączenie<b> działek siedliskowych z rolno-ogrodowymi</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w efekcie powstają <b>duże 1-3 morgowe parcele</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zgrupowano duże parcele w <b>4 bardzo długie pasma </b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">powstał<b> 5 kilometrowy pas</b> terenu dla zaledwie 700 rodzin</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">takie układ spowodował, że <b>odległości </b>pomiędzy poszczególnymi częściami miasta były uciążliwe do pokonania</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w dalszych latach rozwoju, gdy osada zaczęła się <b>zamieniać w miasto</b>, jego pierwotny układ sprowokował kolejne niedogodności</span></li>
<ul>
<li></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>nierozwinięta</b> sieć ulic</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zabudowa <b>oficynowa</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">działki o <b>głębokości </b>przekraczającej nieraz 300 m - bardzo wąskie</span></li>
</ul>
</ul>
</ul>
</li>
<li><b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="https://maps.google.pl/maps?q=tomasz%C3%B3w+mazowiecki+mapa+miasta&hl=en&ie=UTF8&ll=51.530586,20.017347&spn=0.018288,0.045447&hnear=Gmina+Tomasz%C3%B3w+Mazowiecki,+Tomasz%C3%B3w+Mazowiecki+County,+%C5%81%C3%B3d%C5%BA+Voivodeship&gl=pl&t=h&z=15">Tomaszów Mazowiecki</a></span></b></li>
<br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">plan miasta złożony z <b>3 dzielnic zhierarchizowanych społecznie i zawodowo</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dzielnice <b>oddzielone </b>strefami zieleni</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dzielnice <b>promieniście </b>usytuowane wokół przemysłowego centrum i parku z siedzibą właściciela</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dzielnice <b>otoczone </b>zespołem rolniczo-przemysłowych <b>osiedli satelitarnych</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">projektant: <b>hr. Antonii Ostrowski </b>- był zarówno właścicielem dóbr</span></li>
<li style="font-weight: normal;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zrealizowano zasadniczy schemat miasta</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zbudowano <b>śródmiejską dzielnicę</b> - prosty i logiczny plan</span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>szeroka aleja</b>, stanowiąca trzon prostokątnej sieci przecznic i ulic równoległych do niej</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">aleja <b>powiązana widokowo</b> z pałacem Ostrowskich</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">podział ulic wytyczał <b>działki siedliskowe</b> o rozmiarach 30x50 m</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">parcele ogrodowe <b>odseparowane </b>od śródmiejskiej strefy mieszkalnej</span></li>
</ul>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>połączenie klasycznego układu promienistego</b> z elementami "obcymi" np. parkiem angielskim w centrum założenia - eklektyczna kompozycja urbanistyczna miasta przemysłowego</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOLONIE ROBOTNICZE</b></span><br />
<ul>
</ul>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w pierwszej połowie XIX wieku formy domów zdeterminowane były przez sposób pracy we własnych domach w wyodrębnionych izbach warsztatowych (o dużych oknach - dobrze doświetlone) - powtarzalność planu i formy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">same miasta opracowały standardowy projekt typowego domu włókienniczego i wspierały ich powstawanie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">postęp mechanizacji i koncentracji produkcji w fabrykach powoduje oddzielenie funkcji siedliskowej od warsztatu pracy - powoduje to powstawanie zespołów zabudowań <b>osiedli patronackich</b>:</span></li>
<li><ul></ul>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budowane przez właścicieli fabryk dla swoich pracowników</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budowane również ze względu na niedobór mieszkań (np. osady w łodzi były zaprogramowane tylko na 700 rodzin)</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedla patronackie w miejscach zasiedlonych powstawały jedynie z "dobrego serca" fabrykantów zainteresowanych losem swoich pracowników</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">natomiast w momencie, gdy zakład przemysłowy lokalizowany był z dala od obszarów zasiedlonych - wtedy fabrykant zostawał zobowiązany do wybudowania osiedla dla swoich pracowników</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ośrodki włókiennicze determinowały rozwój miasta - z inicjatywy fabrykantów powstały budynki miejskie użyteczności publicznej - ratusze, zespoły sklepów spożywczych, zajazdy, kościoły a także infrastruktura drogowa</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">1865-1868 - osiedle patronackie <b>w Łodzi w pierzei Wodnego Rynku <a href="https://maps.google.pl/maps?q=wodny+rynek+%C5%82%C3%B3d%C5%BA&ie=UTF8&ll=51.761349,19.475005&spn=0.002274,0.005681&hnear=Plac+Zwyci%C4%99stwa,+%C5%81%C3%B3d%C5%BA,+%C5%82%C3%B3dzkie&gl=pl&t=h&z=18">(mapa)</a></b></span></li>
<li><ul></ul>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dla robotników fabryki Karola Scheiblera</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">5 identycznych jednopiętrowych budynków + jeden parterowy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na każdej kondygnacji po 10 jednoizbowych mieszkań</span></li>
</ul>
</div>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">1875 - osiedle patronackie na <b><a href="http://www.armada.pl/images/historia_01.jpg">Księżnym Młynie</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul></ul>
<div>
<ul>
<li>wzniesione przez Scheiblera</li>
<li>naprzeciwko przędzalni bawełny</li>
<li>osiedle składało się z 25 wolnostojących dwukondygnacyjnych domów rolniczych</li>
<li>łącznie zawierały 400 mieszkań, z czego w każdym budynku było po 8 mieszkań jednoizbowych i 8 mieszkań dwuizbowych</li>
<li>ponadto w skład założenia wchodził także: budynek dla pracowników administracyjnych, budynki użyteczności publicznej: szkoła, kantyna, straż pożarna</li>
<li>założenie osiedla ogrodzone murem</li>
<li>nieotynkowane ceglane budynki stojące w 3 szeregach - przypominają założenia koszarowe</li>
</ul>
</div>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>domy dla robotników <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/75/%C5%81%C3%B3d%C5%BA_Majewski_fabryka_Pozna%C5%84skiego.jpg">fabryki Izraela Kalmanowicza Poznańskiego</a></b> <a href="http://res.map4u.pl/z_2/o_3276987/fabryka_poznanskiego_brama.jpg">(dzisiejsza Manufaktura)</a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>domy dla robotników przedsiębiorstwa Juliusza Heinzla</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>domy dla pracowników fabryki wyrobów bawełnianych "Widzewska Manufaktura"</b></span></li>
<li><ul></ul>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">we wsi Widzew pod Łodzią</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">1900 rok</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">8 parterowych domów murowanych i 158 domów drewnianych z mieszkalnymi poddaszami</span></li>
</ul>
</div>
</li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedle w podwarszawskich <b><a href="https://maps.google.pl/maps?q=marki,+ul.+skargi&hl=en&ie=UTF8&ll=52.32077,21.106238&spn=0.008984,0.022724&sll=51.779325,19.447024&sspn=0.009094,0.022724&t=h&gl=pl&hnear=Piotra+Skargi,+05-260+Marki,+wo%C5%82omi%C5%84ski,+mazowieckie&z=16">Markach</a> </b>- dla pracowników wełny czesankowej "Briggs, Posselt i Sp."</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedle w<b> <a href="https://maps.google.pl/maps?q=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+pw+Matki+Bo%C5%BCej+Pocieszenia,+Gabriela+Narutowicza,+%C5%BByrard%C3%B3w&hl=en&ie=UTF8&ll=52.056963,20.441694&spn=0.009038,0.022724&sll=52.056627,20.439291&sspn=0.002259,0.005681&oq=%C5%BCyrard%C3%B3w,+ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+p&t=h&gl=pl&hq=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+pw+Matki+Bo%C5%BCej+Pocieszenia,&hnear=Gabriela+Narutowicza,+%C5%BByrard%C3%B3w,+%C5%BCyrardowski,+mazowieckie&z=16">Żyrardowie</a></b></span></li>
<li><ul></ul>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://www.nid.pl/UserFiles/Image/Pomniki%20Historii/%C5%BByrard%C3%B3w/mapaZyrardow%20.jpg"><b>plan</b> pierwotnej osady fabrycznej</a></span></li>
<li><a href="http://www.nid.pl/UserFiles/Image/Pomniki%20Historii/%C5%BByrard%C3%B3w/01.jpg"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zdjecie <b>osi założenia</b></span></a></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">największym planowo założonym w drugiej połowie XIX w. w Królestwie osiedlem przemysłowym</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">osiedle przy zakładach lniarskich</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">racjonalny plan, gdzie główną ideą było <b>odseparowanie </b>strefy mieszkaniowej od przemysłowej </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>kompozycyjnie </b>główny zakład fabryczny połączony został z rynkiem, kościołem oraz główną aleją</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">1893 - wzniesiono 112 jednopiętrowych fabrycznych budynków mieszkalnych <b>luźno rozrzuconych wśród zieleni</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">duży napływ pracowników spowodował, ze zasoby mieszkaniowe okazały się niewystarczające i prywatni inwestorzy zaczęli budować na obrzeżach miasta - doprowadzenie do bezładnej parcelacji i budowy "szybkich" domów robotniczych</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://www.nid.pl/idm,1299,zyrardow-xix-wieczna-osada-fabryczna.html">zdjęcia z osiedla</a></b></span></li>
</ul>
</div>
</li>
</ul>
</div>
</li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;">żródło: "Geneza form przestrzennych miasta przemysłowych w Królestwie Polskim" Krzysztof Dumała</span></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: xx-small;"><a href="http://historycznie.uni.lodz.pl/przestrzenny.htm">żródło</a></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-17744039098315818122012-04-29T07:45:00.000-07:002012-11-05T08:06:30.194-08:00RAR-4 89.WARTOŚCI FORMALNE I TREŚCIOWE POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW ARCHITEKTURY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W IMPERIUM ROMANUM<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">SZTUKA IMPERIUM ROMANUM:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">sztuka rzymska oparta jest na wzorach greckich i etruskich</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>różnice pomiędzy sztuką grecką a rzymską: </b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rzymską sztukę cechuje dążenie do monumentalności</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">większa dbałość o wnętrza budynków aniżeli o ich zewnętrze </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w Rzymie relacje pomiędzy modułami są sztywne, nieprzekraczalne, podczas gdy w Grecji stosuje się je ze zdecydowanie większą swobodą</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">sztuka rzymska bardziej ozdobna, stąd też stosowanie najchętniej porządku korynckiego, jako najbardziej ozdobnego</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">patos, siła, monumentalizm</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pojawiają się nowe technologie: odlew z brązu, wypalanie terakoty, cement</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">RODZAJE BUDYNKÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>BAZYLIKA</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">bazylika istniała już w czasach greckich</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budynek służący do handlu, wymiany towarów</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zlokalizowany na placach, np. na Forum Romanum znajdowała się <b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_Maksencjusza_i_Konstantyna" target="_blank">bazylika Maksencjusza</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">prostokątna forma, trójnawowa, nawa główna wyższa niż nawy boczne - dostarczanie światła do budynku, sklepienia kolebkowe, krzyżowo-żebrowe</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ze względu na swoją funkcję potrzebne było miejsce dla "sędziego" rozstrzygającego spory w sprawach handlowych - stąd też pojawienie się absydy [często na zakończeniu nawy głównej]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">bazyliki były bardzo popularnymi obiektami - w samym Rzymie znajdowało się ich 6 </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">forma bazyliki została przejęta w późniejszych czasach przez chrześcijaństwo</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>TEATR</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">funkcja także przejęta od Greków, jednakże nie cieszyła się tak wielką popularnością w Rzymie. Rzymianie woleli bardziej pospolite i mniej wyszukane rozrywki np. walki gladiatorów, stąd teatry zyskują na popularności dopiero w okresie rozkwitu cesarstwa</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w porównaniu do greckich teatrów, te rzymskie są o wiele bardziej ekskluzywne, monumentalne i wygodniejsze</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">niekoniecznie lokalizowane na zboczach gór, tak jak to miało miejsce w Grecji - często budowane na płaskim terenie, a przestrzenie pod siedziskami wykorzystane zostają jako miejsca handlu, kawiarenek, sklepów, promenad</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zewnętrze teatru opracowywano jako szereg kolejnych pieter arkadowych - stosowano spiętrzenie porządków</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><b>AMFITEATR</b>
</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">amfiteatry służyły do rożnego typu widowisk: akrobatyki, walk gladiatorów, walk dzikich zwierząt itp.</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zakładane na planie elipsy, w której centralnie umieszczona była scena a dookoła niej wznosiły się rzędy siedzisk, z których tylko pierwsze dwa rzędy były marmurowe, a reszta drewniana</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">najbardziej popularnym jest <b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Koloseum" target="_blank">Amfiteatr Flawiuszów tzw. Koloseum</a></b> w Rzymie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zewnętrze amfiteatrów również dzielono na piętra arkadowe, w Koloseum zastosowano spiętrzenie porządków, licząc od najniższego pietra: porządek toskański [rzymsko-dorycki], joński i koryncki, natomiast czwarta zaopatrzona została tylko w małe okienka</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przestrzenie pod siedziskami wykorzystywano na cele handlowe, promenady, sklepy itp. </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">możliwe było zadaszenie amfiteatru na wypadek złej pogody</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">czasem arenę amfiteatru można było zalać i wykorzystać do odegrania walk morskich</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pod areną znajdowały się piwnice, w których przechowywane były zwierzęta wykorzystywane w walkach</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>CYRK</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">cyrki posiadały formę silnie wydłużonego prostokąta [bieżnię] zakończonego z jednej strony półokrągłe, natomiast z drugiej ściętego [tamtędy wprowadzano zaprzęgi]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dookoła areny znajdowały się siedziska, zaczynające się dwa rzędy powyżej nawierzchni, żeby zapobiec wpadaniu koni na widownię</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">po raz kolejny zewnętrze podzielone na pietra arkadowe, które wykorzystywano w celach usługowych</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Circus_Maximus" target="_blank">Circus Maximus</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>TERMY</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">termy są istotnym elementem życia rzymian - nie posiadają oni łazienek w domach czynszowych, a poza tym termy są ważnym elementem życia społecznego</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zajmują dość sporą powierzchnię, np. <b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Termy_Karakali" target="_blank">Termy Karakali</a> </b>zajmują 12ha</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">duże założenie na które składa się szereg elementów: duży ogród, w którym znajdują się place do zabaw lekkoatletycznych, gier, promenady</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">po bokach ogrodu, w murach okalających termy znajdują się absydy, w których ulokowane są biblioteki, czytelnie</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">właściwy budynek kąpielowy znajduje się wewnątrz ogrodu i składa się kilku pomieszczeń, m.in.: basenu zimnego, basenu gorącego, parni, łaźni suchej, sal do masażu, szatni, sal wypoczynkowych</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">termy zaopatrywane są w wodę akweduktami</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">hypocastum - w obrębie term znajduje się system rozprowadzania ciepłego powietrza - ogrzewania</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-87088906188950675482012-04-28T08:57:00.000-07:002012-11-05T08:07:07.746-08:00RAR-4 88.SCHARAKTERYZOWAĆ IDEE ROZWOJU ARCHITEKTURY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W STAROŻYTNEJ GRECJI<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">IDEE ROZWOJU:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">grecka demokracja pozwalała na poczucie własnej wartości i godności, co prowadzi do wysokiej świadomości politycznej, kulturowej, co z kolei przyczyna się do rozwoju i rozkwitu kultury</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dobrze funkcjonujące społeczeństwo, którego podstawowe potrzeby zostają zapewnione, chce i może interesować się i uczestniczyć w rozwoju kulturalnym
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">śledzi się przemowy polityków, bierze udział w filozoficznych dysputach, obrzędach religijnych, uczęszcza na przedstawienia teatralne, czy ogląda się dzieła artystów - te wszystkie czynności wymagają odpowiednich przestrzeni - budynków użyteczności publicznej</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">życie kulturalne dla Greków jest bardzo ważne, o czym świadczy chociażby sam fakt zaprzestania walk na czas igrzysk olimpijskich</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PRZYKŁADY ARCHITEKTURY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>BAZYLIKA</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budynek o funkcji sądu, sali zebrań, znajdujący się z reguły na głównym placu miasta - agorze</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">założony w formie prostokąta, trójnawowy, o nawie głównej wyższej niż nawa boczna, co pozwala na doświetlenie wnętrza, dodatkowo pojawiać się mogą absydy, które przeznaczone są dla "sędziów" rozstrzygających spory</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">forma bazyliki została wykorzystana przez Rzymian, ale także w późniejszych latach przez chrześcijaństwo</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>ZABUDOWANIA AGORY</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">agora jest głównym placem w mieście, gdzie spotyka się wielu ludzi w rożnych celach - tam toczy się życie polityczne, religijne i kulturalne greckich polis</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">do zabudowań agory należy: stoa - portyk kolumnowy, który chroni przed deszczem lub słońcem, bazylika - miejsce sądów, zebrań, świątynie, ołtarze i pomniki</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>TEATR</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dla greków bardzo ważnym elementem życia są spektakle teatralne, które wywodzą się z Dionizji i kultu boga Dionizosa</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">początkowo ustawiano ławki dookoła sceny, ale z biegiem czasu zaczęto budować na zboczach kamienne stopnie widowni
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wykorzystywano naturalne zbocza gór, by na nich zaaranżować widownię, skupioną dookoła centralnej sceny, zamkniętej z tyłu orchestrą i szatniami</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>GIMNAZJON</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">grecy na równi cenili rozwój umysłu z rozwojem tężyzny fizycznej, przez co istotnym elementem były miejsca w których można było rozbudowywać swoje mięśnie - jak np. w gimnazjonach</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">znajdował się tam kompleks bieżni, boisk, portyków, bieżnie, boiska, sale do zapasów - palestra, łazienki, sale z workami piasku do ćwiczeń, ale również nisze z ławkami, gdzie można było posłuchać wykładów, porozmawiać</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-70941056710572065052012-04-27T11:02:00.000-07:002012-11-05T08:07:39.683-08:00RAR-4 87.CHARAKTERYSTYKA ZAŁOŻEŃ FORMALNYCH I FUNKCJONALNYCH ARCHITEKTURY ŚWIĄTYNI GRECKIEJ W TRZECH PORZĄDKACH ARCHITEKTONICZNYCH<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwotnie obrzędy religijne odbywają się pod gołym niebem, na wolnym powietrzu, przed ołtarzem</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rzuty poziome świątyń, pomimo różnic w układach posiadają dwa powtarzające się pomieszczenia: cela [inaczej zwana nawą, w której znajduje się posąg bóstwa, najważniejsze pomieszczenie, w wypadku wybitnie dużych świątyń dzielony na 3 części] i przedsionek [znajduje się w przedniej części świątyni, zawierający się pomiędzy dwoma wysuniętymi ścianami - antami, poprzedza celę]</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">RODZAJE TYPÓW ŚWIĄTYŃ:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Distylos_in_antis.svg&filetimestamp=20090904151626" target="_blank">świątynia w antach [z antami]</a> </b>- podobna do megaronu, nazwa pochodzi od ant, tj. tępo zakończonych murów bocznych, zazwyczaj małe świątynie i posiadają od frontu tylko dwie kolumny</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Prostylos1.svg&filetimestamp=20090925084513" target="_blank"><b>prostylos</b> </a>- świątynia z pełną kolumnadą z frontu, albo tylko z 4 kolumnami</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Amfiprostylos.svg&filetimestamp=20090904153506" target="_blank"><b>amfiprostylos</b> </a>- świątynia z 4 kolumnami z tyłu i od frontu, bo świątynie typu prostylos wyglądają nie za korzystnie na placach</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Peripteros1.svg&filetimestamp=20090925083050" target="_blank"><b>peripteros</b> </a>- kolumnada z wszystkich 4 stron świątyni, nazwa się wzięła od słowa pteron [skrzydła] i oznacza "oskrzydlona". Stosuje się ją do większych świątyń</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Dipteros1.svg&filetimestamp=20090925074815" target="_blank">dipteros </a>- </b>podwójna kolumnada otaczająca cały budynek, model również stosowany przy większych świątyniach</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>świątynie okrągłe</b> - cela otoczona wianuszkiem kolumn należą do rzadkości</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PORZĄDEK DORYCKI:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Heraion </b> - świątynia Hery - typ <b>peripteros</b> z celą podzieloną na 3 nawy, w Olimpii</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Parthenon-top-view.svg&filetimestamp=20070429231213" target="_blank">Partenon</a></b>- świątynia Ateny - jest to <b>amfiprostylos</b> otoczony pełną kolumnadą jak w <b>peripterosie</b>, cela podzielona na dwie części - świątynia bogini oraz skarbiec państwowy z drugiej strony. Część świątynna posiadała empory - czyli galerie, podtrzymywane przez otaczającą pomieszczenie z trzech stron kolumnadę. Architektami Iktinos i Kallikrates, fryz oraz tympanony rzeźbione, wewnątrz posąg bogini - wszystko to dłuta Fidiasza. Zlokalizowany na wzgórzu Akropol w Atenach </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Zeusa w Olimpii - peripteros</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">głównie powstawały peripterosy i pseudoperipterosy [posiadają ściany celi wtopione w szeregi kolumn]</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PORZĄDEK JOŃSKI:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/85/Artemistempleplan.jpg" target="_blank">świątynia Artemidy w Efezie</a> </b> - typ <b>dipteros </b>o 8 kolumnach z frontu, podział celi na 3 nawy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awi%C4%85tynia_Ateny_Nike" target="_blank">świątynia Ateny Nike na Akropolu</a> </b>- typ <b>amfiprostylos </b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://www.mlahanas.de/Greeks/Arts/Architect.htm" target="_blank">Erechtejon na Akropolu</a> - </b>typ <b>amfiprostylos, </b>dwupoziomowy układ świątyni ze względu na ukształtowanie terenu, 3 połączone ze sobą bryły, dwa portyki doczepione do świątyni, jeden podparty kariatydami</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PORZĄDEK KORYNCKI:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">oryginalnych greckich świątyń w porządku korynckim nie ma zbyt wiele</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">jedyna duża świątynia to <b>Zeusa Olimpijskiego w Atenach</b> [wybudowana na miejscu pierwotnej doryckiej] - typ <b>dipteros </b>o 8 słupach z przodu</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-60786461266485690662012-04-26T13:20:00.000-07:002012-11-05T08:08:29.033-08:00RAR-4 86.KLASYCZNOGOTYCKA KATEDRA FRANCUSKA - RZUT, KONSTRUKCJA, DETAL<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na podstawie <b><a href="http://www.google.pl/imgres?q=katedra+w+amiens&um=1&hl=pl&sa=N&biw=1440&bih=785&tbm=isch&tbnid=INHt3eK_EUw__M:&imgrefurl=http://www.historiasztuki.com.pl/001_KANON_GOT.html&docid=XRuGPodXRucblM&imgurl=http://www.historiasztuki.com.pl/KANON/KANON_GOT/329-Reims-plan.jpg&w=700&h=313&ei=f6JKT727N4fetAbo_82CBA&zoom=1&iact=hc&dur=80&sig=106731499398998919608&page=1&tbnh=80&tbnw=179&start=0&ndsp=36&ved=1t:429,r:13,s:0&tx=92&ty=66&vpx=555&vpy=350&hovh=150&hovw=336" target="_blank">katedry w Amiens</a> </b>[1220-1288]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">poza tym dobrym przykładem jest także katedra w <b>Chartres</b></span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">RZUT:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rzut na planie <b>krzyża łacińskiego</b> z <b>lekko </b>wysuniętymi ramionami <b>transeptu </b>poza obrys budynku</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>3-nawowa bazylika z 3-nawowym transeptem</b>, część prezbiterialna zakończona absydą <b>- 5-nawowa</b> [nawy obiegają także absydę]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">do absydy doczepiona <b>absydiolka</b>, znajdująca się na osi nawy głównej - kaplica kultu NMP, w innych rozwiązaniach pojawia się czasem nawet wieniec małych absydek </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">nawa główna wyższa od naw bocznych - <b>doświetlenie </b>wnętrza katedry</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">udało się uzyskać dobre <b>proporcje </b>szerokości naw do ich wysokości - katedra nie jest przesadnie smukła, ani za niska</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na froncie katedry znajdują się <b>dwie wieże</b> flankujące pierwsze przęsło nawy głównej. Wieże nie posiadają szczytnic, są zakończone <b>płasko</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rzut <b>orientowany </b>[kierunek wschód-zachód] - od wschodu znajduje się prezbiterium</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">KONSTRUKCJA:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">konstrukcja jest logiczną <b>kontynuacją </b>romańskich budowli, przy czym chęć osiągnięcia co raz to bardziej strzelistych obiektów, powoduje, że uwaga skupia się na wykonaniu sklepień i przeniesieniu pojawiających się sił skośnych napierających na mury</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>SKLEPIENIE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">sklepienie operuje łukiem <b>ostrym</b>, które wykreślone zostaje poprzez dwa, zazwyczaj centralnie rozłożone łuki. Dzięki zbliżaniu lub oddalaniu łuków osiągnięty zostaje bardziej lub mniej ostry łuk. Dzięki temu można przekryć <b>dowolny </b>rzut [przy sklepieniu kolebkowym występuje zależność wysokości kolebki od jej rzutu]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>żebra</b>, pojawiają się w miejscach przecięcia kolebek i przenoszą obciążenia ze stropu, przez co właściwe sklepienie może być zdecydowanie mniej masywne, lżejsze</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">obciążenia z pól sklepień przenoszone są na żebra, które przenoszą siły ścinające na zewnątrz budynku na <b>wieże sił</b>, dociążone z góry sterczynami [pinakle]</span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>SYSTEM PRZYPÓR</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przypory odciążają mury kierując siły tnące na <b>zewnątrz </b>obiektu, <b>uwalniając </b>plan od masywnych elementów konstrukcyjnych, pozostawiając wnętrze czyste i przejrzyste</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">masywne filary zostały zastąpione pękiem <b>służek</b>, które są przedłużeniem żeber sklepienia krzyżowego [w sumie ilość służek odpowiada ilości żeber]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">łuki przyporowe czasem pojawiają się w dwóch, trzech <b>warstwach </b>- zależne od materiału z którego są wykonane i sił tnących [najbardziej efektywna jest konstrukcja ciosowa, ale występowały też ceglane]</span></li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">DETAL:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dzięki uwolnieniu ścian od przenoszenia obciążeń możliwa jest ich <b>perforacja </b>- stąd też pojawiają się bogate witraże</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">otwory okienne wypełnione są kamiennym laskowaniem - <b>maswerkami</b>, w miarę czasu co raz to bardziej bogatymi i urozmaiconymi, pomiędzy którymi znajdują się tafle szklane</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na froncie katedry znajduje się <b>rozeta </b>- okrągły witraż</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">możliwe jest potraktowaniu <b>muru </b>jako elementu <b>dekoracyjnego </b>- pojawiają się w ten sposób blendy okienne, czy całkowite perforacje - biforia, triforia</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pojawiają się bogato opracowane <b>portale </b>np. w formie portali schodkowych </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ponad portalami </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">znajduje</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"> się <b>wimperga </b>- </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">trójkątne</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"> zakończenie wieńczące szczyt portalu</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">stosowanie dekoracji architektonicznej w formie wykończenia elementów konstrukcyjnych - <b>czołganki [żabki], żygacze, kwiatony, służki, sterczyny</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">filary o bogatych <b>profilach </b>- składających się z wiązek służek </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">elementy dekoracyjne wykreślane na bazie łuku i linii - <b>geometryczne</b>, ale skomplikowane i bogate</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-21640415688191700642012-04-25T02:32:00.000-07:002012-11-05T08:08:59.110-08:00RAR-4 85.PROGRAM FUNKCJONALNY KLASZTORU CYSTERSKIEGO W UJĘCIU PRZESTRZENNYM<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">CYSTERSI:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">założycielem zakonu cystersów był benedyktyn Robert z Molesme, który sprzeciwiał się stylowi życia zakonnego propagowanego przez mnichów w Cluny</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">odłączył się on od benedyktynów i założył własny zakon - cystersów </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwszy klasztor został założony w Citeaux - stąd pochodzi nazwa cystersi</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">cystersi posiadali bardzo surową regułę zakonną stawiającą na całkowite uniezależnienie się i samowystarczalność, stad też często wybierano miejsca zlokalizowane przy rzece [dostęp do wody] i poza murami miasta [co było zapisane w regule]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zakony cysterskie jako bardzo cenione, bardzo szybko rozpropagowały się po Europie - każdy zabiegał żeby je mieć, stąd też powstało wiele filii, z których te bardziej znane znajdują się w <a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Clairvaux" target="_blank">Clairvaux</a> i <a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Morimond" target="_blank">Morimond</a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wszystkie klasztory bazowały na podstawowym schemacie funkcjonalnym, które uwarunkowane były srogą regułą [nie można było budować wież, półkolistych absyd, dekoracji wnętrza]</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://nepomuki.pl/medieval/cystersi/cystersi-plany.htm" target="_blank"></a></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://nepomuki.pl/medieval/cystersi/cystersi-plany.htm" target="_blank">KLASZTORY CYSTERSÓW</a>:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOŚCIÓŁ</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">sprawy formalne: rzut poziomy składa się z samych prostokątów lub kwadratów; </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">bryła nie wznosi się zbytnio ponad otoczenie; </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wnętrze gładko wykonane w kamieniu, później w cegle; brak ozdób, rzeźb, malowideł;</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kościół podzielony na dwie części: dla mnichów w klauzurze [od prezbiterium do połowy mniej więcej kościoła] i dla konwersów [od wejścia do kościoła do części dla mnichów]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kościół jest orientowany, na osi wschód-zachód, z prezbiterium w kierunku wschodnim</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">klauzula i część konwersów zawsze dobudowywana do południowej ściany kościoła</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">do południowej ściany kościoła przylega kwadratowy wirydarz [zieleniec], który otoczony jest z trzech stron krużgankami</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zabudowania wirydaża od wschodu stanowiła klauzura, natomiast od zachodu - część konwersów</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KLAUZURA</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zajmowała skrzydło wschodnie otaczające wirydaż, łącząc się z częścią prezbiterialną kościoła</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pomieszczenia wymieniając od strony kościoła, znajdujące się w skrzydle klauzury to: zakrystia, kapitularz [sala zebrań kapituły], mieszkanie opata, później kolejność pomieszczeń jest już dowolna, a znajdują się wśród nich: refektarz [jadalnia], pomieszczenie do pracy [np. przepisywanie książek], dormitorium [sypialnie] oraz umywalnia [w formie przylegającego pawilonu] oraz kuchnia.</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>CZĘŚĆ KONWERSÓW</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">część konwersów wygląda jak lustrzane odbicie klauzury, poza zakrystią, kapitularzem i mieszkaniem opata i znajduje się po zachodniej stronie wirydaża</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>BUDOWLE DODATKOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">klasztory mają prowadzić gospodarstwo rolne i hodowlę, żeby móc być samowystarczalne - posiadają zatem pola</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">udzielają noclegu i wyżywienia pielgrzymom i ubogim podróżnym, czy rycerzom</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">stąd pojawiają się dodatkowe budowle dla świeckich, stajnie, spichlerze, stodoły</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">cały teren klasztoru otoczony zazwyczaj murem, czasem też palisadą i fosą</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-83680528217825755422012-04-24T04:13:00.000-07:002012-11-05T08:09:31.248-08:00RAR-4 84.KLASYCZNY MODEL KOŚCIOŁA BIZANTYJSKIEGO (ZAŁOŻENIA 5-OSIOWE) - PRZESTRZEŃ WNĘTRZA, BRYŁA ZEWNĘTRZNA, KONSTRUKCJA SKLEPIEŃ<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">po 313 roku Konstantyn Wielki przyznaje chrześcijanom swobodę praktykowania swojej religii [wcześniej religia była zakazana i tzw. "pierwsi chrześcijanie" spotykali się w katakumbach]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">nastąpiła więc potrzeba posiadania miejsca kultu - do tego celu zaadaptowano rzymską bazylikę - miejsce handlu, ze względu na jej dużą pojemność</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na samym początku bazylika miała formę prostopadłościanu, podzielonego na 3 nawy - nawa główna była wyższa niż nawy boczne, co pozwalało na lepsze doświetlenie wnętrza. Na krótszym boku bryły kościoła z jednej strony znajdowało się wejście, a po przeciwnej absyda z podwyższona posadzką. Absyda była miejscem przeznaczonym dla kapłana - gdzie odbywał nabożeństwo</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a name='more'></a>w miarę popularyzacji chrześcijaństwa oraz swobody w jego wyznawaniu, taka forma bazyliki okazała się zbyt mała - przez co dodane zostały kolejne nawy boczne - tworząc już 5-nawową bazylikę.</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dodana została także nawa poprzeczna - transept, znajdująca się tuż przed absydą, co nadawało dodatkowy "wymiar religijny" - forma rzutu bazyliki przypominała krzyż łaciński</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">transept wraz z absydą stanowi część prezbiterialną - tzn. kapłańską</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Pozostała część bazyliki nazwana została korpusem i przeznaczona była dla wiernych</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">korpus z transeptem na przestrzeni nawy głównej połączony jest łukiem tęczowym, a nawy boczne zyskują mniejsze przejścia wielkości drzwi</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwotnie więźba dachu bazyliki nie jest kryta stropem - ale w miarę upływu czasu dodaje się płaski strop czy strop kasetonowy</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przed wejściem do bazyliki znajdował się narteks - czyli przedsionek dla nie ochrzczonych nowicjuszów, ludzi odbywających pokutę</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przed narteksem znajduje się dziedziniec [atrium] otoczony podcieniami kolumnowymi, z centralnie umiejscowioną studnią służącą do oblucji - dziedziniec pełni rolę poczekalni</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przykłady: <b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Paw%C5%82a_za_Murami" target="_blank">bazylika św. Pawła za Murami w Rzymie</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://3.bp.blogspot.com/-3TAY7WH9-fs/TGHR4GJb_9I/AAAAAAAACXw/2i1xTJSuDr8/Plan%252520wczesnochrze%2525C5%25259Bcija%2525C5%252584skiej%252520Bazyliki%252520%2525C5%25259Bw.%252520Piotra.JPG" target="_blank">rzut typowej bazyliki wczesnochrześcijańskiej</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://www.historiasztuki.com.pl/images/ARCHITEKTURA/WCZCHRZ/WCZ-Church-of-the-Nativity-327-333-rek-3.jpg" target="_blank">przekrój przez modelową bazylikę wczesnochrześcijańską</a></b></span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-45716183429447109972012-04-23T09:00:00.000-07:002012-11-05T09:11:29.966-08:00RAR-4 83.ZAŁOŻENIA IDEOWE I KOMPOZYCYJNO-FUNKCJONALNE RENESANSOWYCH PLANÓW MIEJSKICH<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ZAŁOŻENIA IDEOWE:</span><br />
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w renesansie bardzo popularne stają się projekty miast idealnych, które podporządkowane są czynnikom gospodarczym, społecznym, obronnym oraz estetycznym</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wytyczne ideowe:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>lokalizacja miasta nad rzeką - zapewnienie wody, higieny, środka transportu</li>
<li>zbudowane na kilku poziomach - poziomy dostosowane do klas społecznych - bogatsi na górze, niżej biedniejsi, a najniższy poziom dla komunikacji i transportu</li>
<li>szerokość ulicy powinna odpowiadać połowie wysokości przyległych do niej zabudowań</li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">formalnie:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li>układy promieniste, symetryczne, osiowe</li>
<li>układy oparte na wielobokach regularnych, układy gwieździste</li>
<li>geometryczne układy aranżacji przestrzeni miasta</li>
<li>ściśle wydzielone kwartały zabudowy</li>
</ul>
</span></li>
</ul>
<div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PRZYKŁADY:</span></div>
</div>
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href=": x-small;">PALMA NUOVA</a> </b>- Vincent Scamozzi - założenie koncentryczne, promieniste - pięcioosiowe; symetryczne, otoczone 9 sercowymi basztami, fosą oraz wałami ziemnymi w formie 9-ramiennej gwiazdy; punktem centralnym jest rynek</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRWRQM9Sz5K0zOjJVu9EZt0SnB-j1urP01vEgJXB_bbVwyjCR5P" target="_blank">ZAMOŚĆ</a> </b>- Bernardo Morando - 1580 - miasto-twierdza, zlokalizowane na terenach bagnistych, w rozlewisku dwóch rzek, na niewielkim wzniesieniu; podstawą miał być 6-bok, ale okazało się, że trzeba dobudować rezydencję Zamoyskiego, więc powiększono plan do 7-boku; ortogonalna siatka ulic; zawiera trzy place: rynek <a href="http://t3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQvEQOAwqXl7_f6sejZKUSNvOU2y8Lgda56SM1Fq56ondRSWJRupw" target="_blank">główny </a>[reprezentacyjny], <a href="http://t3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTzs_HOAseiMPfcuqk1ePlS2ThvQTCceSRD05t8TtAZIT8z5JwL" target="_blank">solny</a> [targowy] i <a href="http://t3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRtaoOEdOlXZxCy1j__bB0mb0HY6vUhjKDQB2yyPMKaPs1bQnET" target="_blank">wodny</a> [wokół niego mieszkania ważnych osobowości]; rynek otoczony arkadowymi podcieniami z których wchodzi się do kawiarni, sklepów</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Zamość </b>- <a href="http://www.roztocze.net.pl/2/graf/zamosc_plan.jpg" target="_blank">plan</a>, <a href="http://www.roztocze.net.pl/zamosc_warto.php" target="_blank">więcej informacji</a></span><br />
<ul>
</ul>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-57970416355855306022012-04-22T08:58:00.000-07:002012-11-05T08:39:05.645-08:00RAR-4 82.TYPY PRZESTRZENNO-KOMPOZYCYJNE UKŁADÓW MIEJSKICH W ŚREDNIOWIECZU<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">miasta średniowieczne rozwijają się albo z grodów, albo od podstaw, z powodu zniszczenia większości miast istniejących w starożytności przez najazdy barbarzyńców [w czasie wielkiej wędrówki ludów]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na przełomie IX-XI wieku rozpoczyna się proces powstawania i rozwoju miast europejskich </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na formę miasta ma wpływ wiele czynników: przyrodniczy, gospodarczy, społeczny, komunikacji, warowności czy kompozycji urbanistycznej</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">TYPY PRZESTRZENNO-KOMPOZYCYJNE:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>PLAN JEDNOOSIOWY </b>- jedna arteria komunikacyjna tworzy główną oś miasta która jest wystarczająco szeroka by pełnić funkcje reprezentacyjne i wystarczyć na potrzeby handlu. Na długości arterii znajduje się poszerzenie - rynek </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>PLAN KRZYŻOWY </b> - dwie arterie komunikacyjne krzyżujące się pod kątem prostym - ten typ występuje często w miastach położonych na przecięciu szlaków komunikacyjnych</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>PLAN SZACHOWNICOWY - </b>podstawą jest prostokątny plac główny, z którego wybiegają po dwie ulice z każdego narożnika [w sumie 8 ulic]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>PLAN REGULARNY - </b>czynnikiem warunkującym wygląd miasta jest układ kompozycyjny. Miasta te wywodzą się z planu rzymskiego castrum. Przykłady: </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Montauban, <a href="http://library.kiwix.org:4216/I/PLAN_AIGUES_MORTES.PNG" target="_blank">Aigues Mortes</a>, <a href="http://www.onobern.ch/assets/plan.gif" target="_blank">Berno</a>; a w Polsce: <a href="http://pu.i.wp.pl/k,MzYyODAzNDYsMzA1MDE3,f,plan_miasta_1_.gif" target="_blank">Biecz</a>,
<a href="http://www.kki.pl/pioinf/przemysl/dzieje/mapa1.jpg" target="_blank">Przemyśl</a>, <a href="http://www.primus.com.pl/gim/galeria/udir_45/plan_sredniowiecznego_miasta_stara_warszawa.jpg" target="_blank">Warszawa</a>, <a href="http://www.nid.pl/UserFiles/Image/Pomniki%20Historii/Che%C5%82mno/mapka_che%C5%82mno.JPG" target="_blank">Chełmno</a>, Poznań, <a href="http://www.stary.kalisz.pl/skzdj/poprzezwieki/poprzezwieki_033_m.jpg" target="_blank">Kalisz</a>, <a href="http://img.naszemiasto.pl/grafika2/nowy/16/3c/4c6c15572265b_o.jpg" target="_blank">Wrocław</a>, <a href="http://lviv.travel/php_uploads/images/contentfilegalimages/ContentFileGalImages_185_717px-1770_Lviv's_plan.jpg" target="_blank">Lwów</a>, Nowy Sącz</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>PLAN NIEREGULARNY - </b>czynnikiem determinującym wygląd miasta s warunki przyrodnicze i obronności. Przykłady:</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt;"> </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://www.bellaumbria.net/Assisi/assisi_mappa.jpg" target="_blank">Asyż</a>, <a href="http://www.amextravelplanning.com/assets/0000/0000/0333/maps/perugia-nonfeatured-image-323-1280352147.jpg" target="_blank">Perugia</a>, <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/Plan.carcassonne.XIIIe.siecle.png" target="_blank">Carcasone </a>(plan Ville Basie jest już
regularny, szachownicowy), Mont Saint Michel, <a href="http://www.guidewebavignon.com/img/plan-visites-avignon.gif" target="_blank">Awinion</a>, <a href="http://www.mm.pl/~wwmkiewicz/ws/podbrzezie/images/Wilno%20plan%20miasta.jpg" target="_blank">Wilno</a>; w Polsce: Łowicz,
Kamieniec Podolski</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-18065470234318219152012-04-21T08:46:00.000-07:002012-11-05T08:10:59.308-08:00RAR-4 81.OMÓWIĆ BAROKOWĄ ZASADĘ JEDNOŚCI SZTUK NA PRZYKŁADACH POLSKICH BUDOWLI SAKRALNYCH<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ZASADA JEDNOŚCI SZTUK:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zasada ta sprowadza się do syntezy różnych dziedzin sztuki, np. malarstwa, rzeźby, muzyki, architektury, co ma doprowadzić oglądającego do głębokiego przeżycia, swoistego katharsis </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zasada jedności sztuk rozwija się mocno w okresie baroku, kiedy to starano się mocno oddziaływać na społeczeństwo, by przyciągnąć ich z powrotem do kościoła</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">toteż architektura wspierana jest przez środki takie jak: malarstwo iluzjonistyczne, rzeźba, stosowanie różnorodnych materiałów, gra światłocienia, muzyka i iluzje optyczne</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"></span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ZASADA JEDNOŚCI SZTUK W BAROKOWEJ ARCHITEKTURZE BAROKU :</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">głównymi architektami: <b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Pompeo_Ferrari" target="_blank">Pompeo Ferrari</a> i <a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Kacper_Ba%C5%BCanka" target="_blank">Kacper Bażanka</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Kacper Bażanka słynął z efektów świetlnych, które uzyskiwał dzięki ukrytym lustrom odbijającym światło, co powodowało rozjaśnienie przestrzeni kościoła, wypełnionego jakby "bożym blaskiem", ponadto stosował ukryte okna, które dostarczając światła powodowały, że rzeźby zaczynały się "świecić" nie mając z pozoru żadnego źródła światła</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">rozwiązania iluzjonistyczne osiągał dzięki stosowaniu fałszywych perspektyw, malarstwa iluzjonistycznego, czy korekt elementów architektonicznych, tak, by uzyskać pożądane wrażenie czy emocje [uzyskiwał te efekty dzięki znajomości zasad perspektywy i percepcji]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://img.interia.pl/wiadomosci/nimg/v/f/Kosciol_swietych_Piotra_4120075.jpg" target="_blank">ogrodzenie przed kościołem św. Piotra i Pawła w Krakowie</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zastosowanie złudzenia optycznego dla ukrycia wznoszenia się terenu </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://www.flickr.com/photos/mik_krakow/5142201049/" target="_blank">kościół Norbertanek w Imbramowicach</a> </b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Bażanka odbudowuje spalony kościół Norbertanek, wystrój i architektura stanowią integralną całość [freski, rzeźby, sztukateria]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">stosuje studnie świetlną do doświetlenia rzeźb oraz zespoły ukrytych
<a href="http://www.wilanow-palac.pl/image.php/3063_in_article/57_imbramowice_kosciol_norbertanek.jpg" target="_blank">zwierciadeł</a> w ścianie południowej, do której przylegał klasztor, więc nie można było wprowadzić tam normalnych okien</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://panoramy.zbooy.pl/360/pan/krakow-kosciol-pijarow-hdr/p" target="_blank">kościół Pijarów w Krakowie</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">bogate, ale spokojne, harmonijne wnętrze zamykające bardzo bujne prezbiterium, w którym perspektywiczna rzeźba współgra z malarstwem iluzjonistycznym</span></li>
</ul>
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-58788116360364576372012-04-20T07:29:00.000-07:002012-11-05T08:11:26.388-08:00RAR-4 80.KOMPOZYCJA FASADY KOŚCIOŁA BAROKOWEGO TYPU RZYMSKIEGO<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na przykładzie <b><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/Chiesa_gesu_facade_edit.jpg" target="_blank">Il Gesu w Rzymie</a> </b>[autorstwo: Giacommo della Porta i Vignola]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">barok to okres <b>kontrreformacji </b>i silnej działalności <b>jezuitów </b>- zakonu, który miał na nowo "sprowadzić" ludzi do kościoła - po soborze trydenckim postanowiono co należy zmienić w kościołach, żeby na nowo przyciągnąć do nich ludzi [chodzi tu także o "architektoniczne" zmiany]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wytworzył się zatem modelowy przykład fasady kościoła kontrreformacyjnego [który dość często powielano, czego przykładem jest chociażby <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e5/Krak%C3%B3w_-_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Aw._Piotra_i_Paw%C5%82a_01.jpg" target="_blank">krakowski kościół św. Piotra i Pawła</a>], którego przykładem jest właśnie fasada Il Gesu:</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">fasada jest <b>dwukondygnacyjna</b>, zakończona trójkątnym tympanonem - silnie podkreślone <b>gzymsy </b>dodatkowo "dzielą" fasadę w kierunku horyzontalnym</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">poziomym podziałom <b>przeciwstawione </b>są podziały pionowe w formie pilastrów, kolumn</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wyraźnie widoczne są trzy <b>osie </b>prowadzone przez dwie kondygnacje - osie podkreślone są elementami, takimi jak drzwi, nisze</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">uskok pomiędzy wyższą nawą główną i niższymi nawami bocznymi został zniwelowany ścianami kurtynowymi w formie <b>spływów </b>wolutowych</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">elewacja jest <b>plastyczna </b>- niektóre elementy wystawione są przed lico muru, by później z powrotem jemu dorównać; stosowanie licznych gzymsów, linii podziałów, pilastrów - takie potraktowanie elewacji wprowadza dodatkowy element czyli grę światła i cienia co wzmaga wrażenie jej plastyczności </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">elementy architektoniczne, takie jak np. pilastry, naczółki, ulegają <b>zdwojeniu </b>i zostają użyty <b>w nowy sposób</b> np. wpisanie półokrągłego naczółka w trójkątny, przerwanie gzymsu itp.</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"> </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">na elewacji da się dostrzec motyw <b>łuku 3-przelotowego</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kompozycja elewacji jest pozornie statyczna, symetryczna, ale zarówno <b>dynamiczna </b>dzięki mocnemu <b>światłocieniowi </b>i elementom <b>dekoracyjnym </b>użytym w nowy sposób (zdwojenie, wpisanie jednego elementu w drugi, uskoki)</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-19381938352558302692012-04-19T10:37:00.000-07:002012-11-05T08:11:51.236-08:00RAR-4 79.SCHARAKTERYZOWAĆ UKŁAD PRZESTRZENNY RENESANSOWYCH KAPLIC KOPUŁOWYCH W POLSCE I PODAĆ PRZYKŁADY<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kaplice kopułowe bazują na rozwiązaniach włoskiego renesansu</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">plan centralny kaplicy, zamknięta kopuła z latarnia, wsparta na bębnie </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kaplica została zbudowana z 4 brył geometrycznych, spiętrzonych w 3 kondygnacjach</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">[1] przyziemie w formie sześcianu; [2] bęben w formie 8bocznego graniastosłupa perforowanego kolistymi oknami oraz półkolistej kopuły; [3] walcowata latarnia z dekoracyjnym zwieńczeniem</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kaplice są jednoprzestrzenne</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kaplice zazwyczaj są "przyklejone" do głównego budynku</span></li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">PRZYKŁADY:</span><br />
<div>
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://fc09.deviantart.net/fs42/i/2009/109/6/f/Kaplica_Zygmuntowska_by_rejlan.jpg" target="_blank">Kaplica Zygmuntowska na Wawelu</a> - </b>Jan Maria Padovano + Santi Gucci + Bartolomeo Berecci</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Bejsce_church_20060624_1334.jpg/182px-Bejsce_church_20060624_1334.jpg" target="_blank">Kaplica Firlejów w Bejscach</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b><a href="http://www.oocities.org/staszekkos/Boimy2.jpg" target="_blank">Kaplica Boimów we Lwowie</a></b></span></li>
</ul>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-81004821251045241602012-04-18T10:39:00.000-07:002012-11-05T08:12:24.780-08:00RAR-4 78.PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ PRZESTRZENNYCH BUDOWLI SAKRALNYCH W POLSKIEJ ARCHITEKTURZE ŚREDNIOWIECZNEJ<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dobę średniowiecza należy podzielić na okres romański oraz gotycki</span></li>
</ul>
<a name='more'></a><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ARCHITEKTURA ROMAŃSKA:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">od ok 1050 - 1250 roku</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>BUDOWLE CENTRALNE - ROTUNDY</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budowle o układzie <b>centralnym </b>na planie koła, przekryte często <b>kopułą</b>, z dobudowanymi <b>absydami</b>. Budowano je z kamienia [większość budowli w tym czasie z drewna, więc nie za bardzo się znano na budowaniu z kamienia w dodatku okrągłych budynków]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Przykłady: <a href="http://www.historiasztuki.com.pl/KANON/KANON_PREROM/285-strzelno_rotunda_sw_prokopa.jpg" style="font-weight: bold;" target="_blank">rotunda św. Prokopa w Strzelinie</a><b>, </b><a href="http://www.historiasztuki.com.pl/KANON/KANON_PREROM/291-3-rotunda_nmp_na_wawelu_plan.jpg" style="font-weight: bold;" target="_blank">rotunda NMP na Wawelu</a></span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOŚCIOŁY JEDNONAWOWE - SALOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zróżnicowane pod względem <b>zlokalizowania i ilości wież</b>: na Śląsku, Pomorzu Zachodnim - brak wież; na Dolnym Śląsku - z jedną lub dwoma wieżami od zachodu, lub jedną wieżą pomiędzy nawą a prezbiterium, lub dwoma wieżami dodanymi po boku nawy przed prezbiterium</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Przykłady: <b style="font-weight: bold;"><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Idziego_w_Inow%C5%82odzu" target="_blank">kościół św. Idziego w Inowłodziu</a> </b>- jedna wieża,<b> <a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Idziego_we_Wroc%C5%82awiu" target="_blank">kościół św. Idziego we Wrocławiu</a> - </b>bez wież</span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOŚCIOŁY 3-NAWOWE - BAZYLIKOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">nawy boczne niższe niż nawa główna - w różnicy poziomów znajdują się okna doświetlające wnętrze, pojawia się <b>transept </b>[nawa poprzeczna, która nadaje rzutowi formę krzyża] wysokości nawy głównej, dwie lub jedna <b>wieża </b>znajdująca się na froncie kościoła, dość często dostawiane <b>absydy </b>- stąd charakterystyczne dla sztuki romańskiej określenie architektury "addytywnej" [obiekt wygląda jak kilka sklejonych ze sobą brył]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Przykłady: <b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Kolegiata_%C5%9Bw._Marcina_w_Opatowie" target="_blank">kolegiata św. Marcina w Opatowie</a>, <a href="http://www.historiasztuki.com.pl/KANON/KANON_PREROM/286-1-plan.gif" target="_blank">Kolegiata św. Piotra i Pawła w Kruszwicy</a></b></span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>BUDOWLE CYSTERSKIE</b></span></li>
<li><ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">budowle cysterskie możemy podzielić na dwie podgrupy, w zależności od tego, skąd pochodzili cystersi je budujący. </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Cystersi z Francji</b> budują trójnawowe bazyliki, gdzie jednemu przęsłu nawy głównej odpowiada jedno przęsło nawy bocznej - stąd też nawy boczne posiadają sklepienie krzyżowe, a nawa główna kolebkowe [nie da się po prostu przekryć tak wąskiego przęsła przy takiej rozpiętości sklepieniem krzyżowym - wyglądałoby bardzo dziwnie]. Przykład: <b><a href="http://www.historiasztuki.com.pl/KANON/KANON_PREROM/281-tum_pod_leczyca.jpg" target="_blank">kolegiata NMP w Tumie pod Łęczycą</a></b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>Cystersi z Niemiec</b> budują bazyliki trójnawowe w systemie <b>wiązanym</b>, gdzie jednemu przęsłu nawy głównej odpowiadają dwa przęsła nawy bocznej - tutaj sklepienia wszystkich naw mogą być krzyżowe. Przykład: <b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Opactwo_Cysters%C3%B3w_w_Sulejowie" target="_blank">opactwo cystersów w Sulejowie</a>, <a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Opactwo_Cysters%C3%B3w_w_W%C4%85chocku" target="_blank">opactwo cysterskie w Wachocku</a></b></span></li>
</ul>
</li>
</ul>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">ARCHITEKTURA GOTYCKA:</span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">od około 1250 w górę</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">styl gotycki propagują zakony franciszkanów i dominikanów - oni też wprowadzają cegłę</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOŚCIOŁY KLASZTORNE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">zgodne z reguła zakonu franciszkanów i dominikanów: prosta forma, brak wież, witraży i bogatego wystroju. Zazwyczaj długie prostokątne prezbiterium. Przekrywane sklepieniami krzyżowo-żebrowymi w części przeznaczonej dla mnichów, natomiast korpus przekrywano stropem lub zostawiano odkrytą więźbę dachową</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">cystersi: posiadają dodatkowo obejście wokół prezbiterium i dwie wieże je flankujące</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Przykłady: <b><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_w_Krakowie" target="_blank">dominikański kościół św. Trójcy w Krakowie</a>, </b></span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOŚCIOŁY BAZYLIKOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">nawa główna wyższa niż nawy boczne - zapewnienie doświetlenia, prezbiterium w kształcie wieloboku [nie jest okrągłe], otoczone ambitem [obejściem], czasem występują doczepione do obejścia kaplice, bądź też jedna kaplica na osi, często pojawiają się dwie wieże na froncie kościoła, nie posiadają transeptu</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Przykłady: <b><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Poland_Wroclaw_Cathedral_2007.jpg/425px-Poland_Wroclaw_Cathedral_2007.jpg" target="_blank">archikatedra wrocławska</a>, <a href="http://www.nid.pl/UserFiles/Image/Pomniki%20Historii/Gniezno/Gniezno_1.jpg" target="_blank">archikatedra gnieźnieńska</a>, <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Oliwa_kathedraal.jpg/180px-Oliwa_kathedraal.jpg" target="_blank">archikatedra gdańska</a></b></span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOŚCIOŁY 3-NAWOWE HALOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;">
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">wszystkie nawy jednej wysokości, kościoły bardzo smukłe, prezbiterium w kształcie wieloboku, z ambitem [obejściem], kaplice występujące między skarpami</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">Przykłady: <b><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Marienkirchethorn.JPG/240px-Marienkirchethorn.JPG" target="_blank">kościół Wniebowzięcia NMP w Toruniu</a></b></span></li>
</ul>
</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><b>KOŚCIOŁY 2-NAWOWE HALOWE</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><ul>
<li style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">dwie nawy jednakowej wysokości, podzielone rzędem słupów [czasem się zdarza, że tylko jednym słupem]. prezbiterium w kształcie wieloboku, z ambitem [obejściem] </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"> </span></li>
</ul>
</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-21287416792426046182012-04-17T10:41:00.000-07:002012-11-05T08:13:04.005-08:00RAR-4 77.CHARAKTERYSTYCZNY PORTAL ROMAŃSKI. OMÓWIĆ CZĘŚCI SKŁADOWE JEGO KOMPOZYCJI<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;"><a href="http://people.ucls.uchicago.edu/~bwildem/art_hist_laba/arthist_labaimgs/old_firstq_img/Romanesque/PortalParts05.jpg" target="_blank">PORTAL ROMAŃSKI:</a></span><br />
<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">początkowo forma portalu jest bardzo <b>skromna </b>- niewielki otwór drzwiowy na tle dużej ściany frontowej kościoła - otwór drzwiowy ze względów konstrukcyjnych nie mógł być zbyt <b>szeroki </b>[ok.1,5m] ani zbyt wysoki [2 do 3m]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">po dwóch stronach otworu drzwiowego znajdują się <b>kolumienki</b>, stojące z reguły na <b>cokole</b>, połączone półkolistą <b>archiwoltą</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">przestrzeń pomiędzy nadprożem drzwiowym a łukiem archiwolty tworzy <b>tympanon </b>w formie rzeźbionej płyty ciosowej [częstym motywem jest postać Chrystusa Pantokratora]</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">stopniowo <b>dodawane </b>są kolejne pary kolumienek, przesuwając się ku przodowi. W przekroju opracowanie portalu wygląda niczym <b>schodki</b>, stąd nazwa "portal schodkowy"</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">w miarę upływu czasu pojawia się co raz bogatsze <b>zdobienie </b>kolumn, archiwolt</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">gdy portal zaczyna "<b>wychodzić</b>" poza lico ściany nazywany jest "portalem baldachimowym", zwanym też lombardzkim</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">możliwe jest powiększenie otworu drzwiowego, poprzez dodanie <b>kolumny </b>wspierającej nadproże, często bogato rzeźbiarsko opracowanej. W ten sposób otrzymuje się dwa skrzydła drzwiowe</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6932580687202258053.post-87740199396258124212012-04-16T10:43:00.000-07:002012-11-05T08:14:12.723-08:00RAR-4 76.CO TO JEST KASETON?<ul>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kaseton = <b>skrzyniec</b></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">element architektoniczny w postaci wielobocznego, najczęściej kwadratowego "zagłębienia" od spodu stropu, sklepienia, kopuły</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pierwotnie kasetony były "efektem" drewnianej konstrukcji stropów. Belki stropowe o dość sporym przekroju tworzyły rytmiczny podział stropu. Wprowadzano prostopadle do nich odcinki belek drewnianych [nie posiadających wartości konstrukcyjnej] i tym samym tworzono podział stropu na kwadratowe pola</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">pola te często były wypełniane różnego typu ornamentami, w formie np. rozet, gwiazd, scen figuralnych, polichromii czy jak miało to miejsce na <a href="http://img.audiovis.nac.gov.pl/PIC/PIC_1-K-254-1.jpg" target="_blank">Wawelu w sali Poselskiej </a>- drewnianych rzeźb głów mieszczan krakowskich - tzw. <a href="http://x.garnek.pl/ga3660/d7fccd2073df24a7085690a3/glowy_wawelskie.jpg" target="_blank">głowy wawelskie</a></span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kasetony są charakterystyczne dla architektury rzymskiej oraz doby renesansu, baroku </span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">często imitowano kasetony malarstwem iluzjonistycznym</span></li>
<li><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-small;">kasetony pojawiają się także jako element dekoracyjny kamienny - wtedy nie wynikają one z konstrukcji, są one kute w materiale - np. <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Pantheon.drawing.jpg/735px-Pantheon.drawing.jpg" target="_blank">kopuła Panteonu w Rzymie</a>, gdzie zmniejszają się ku górze</span></li>
</ul>
Unknownnoreply@blogger.com0